… δεν διατάσσεται, καλλιεργείται και κατακτάται. Δεν αναφέρομαι στο «ηθικό», αλλά πέραν αυτού στη συνείδηση, στη συναίσθηση αξιών και δυνατοτήτων του εαυτού και της κοινωνικής ομάδας στην οποία κάποιος ανήκει. Αναφέρομαι δηλαδή στο μηχανισμό και την κατάσταση που επικαθορίζουν γνώμες, πεποιθήσεις και στάσεις απέναντι στις μεγάλες επιλογές ζωής.

Το τρέχον συλλογικό «φρόνημα» ασθμαίνει, στην καλύτερη των περιπτώσεων. Σε μια Δημοκρατία, το φρόνημα εξαρτάται από το επίπεδο εμπιστοσύνης και ασφάλειας που αυτή γεννά διαισθητικώς στους πολίτες. Σε μια Δημοκρατία όπου το αμάλγαμα του καθημερινού δημόσιου λόγου περιλαμβάνει όλα τα φυράματα ενός αυταρχικού λαϊκισμού, το φρόνημα πλήττεται επειδή διαμορφώνεται η γενικευμένη αίσθηση απομάκρυνσης από πάγιες αρχές του Κράτους δικαίου, της ελεύθερης οικονομίας και της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης. Ας μη γελιόμαστε, όταν σέρνεται υπογείως η αίσθηση χειραγώγησης του Τύπου, επηρεασμού της Δικαιοσύνης και αποδυνάμωσης των Ανεξαρτήτων Αρχών, δηλαδή συνολικά αδρανοποίησης των θεσμικών αντίβαρων που εξισορροπούν και ελέγχουν την Εξουσία, το δημοκρατικό φρόνημα κάμπτεται. Σημαντικά ποσοστά συμπολιτών έλκονται από πρότυπα αυταρχικών Ηγετών, δείτε τα ανιστόρητα ποσοστά δημοφιλίας του Πούτιν και των ομολόγων του, στα καθ’ Ημάς.

Σε μια χώρα με καταλυτικό έλλειμμα Παιδείας, θεμελιώδεις διακριτές έννοιες συνοχής, Έθνος, Λαός, Πατρίδα, Κράτος, γίνονται βορά ενός βαρβαρικού σχετικισμού που στοχεύει στην νοητική απαξίωση τους μέσω της μείξης τους σε ένα ακατάληπτο χυλό ασύμβατων αξιών. Σ’ αυτό το περιβάλλον, η θεμελιώδης επιταγή του Συντάγματος «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους…» καθίσταται κενό γράμμα. Στις μεγάλες και ώριμες Δυτικές Δημοκρατίες, οι πολίτες ορκίζονται στη θεμελιώδη συνταγματική Αρχή, εδώ πού να ορκισθούν όταν οι βασικές έννοιες έχουν γίνει ένα πολτώδες νοητικό κουβάρι;

Σε μια χώρα χωρίς στρατηγική, αυτό που γνωρίζουμε τον τελευταίο καιρό είναι ο «φόβος του ατυχήματος» στο Αιγαίο. Σέρνεται μια παραζαλισμένη ηττοπάθεια σε συνδυασμό με παραπομπές στην τυχαιότητα της μοίρας και τις θυμικές ορέξεις του «απρόβλεπτου» Ερντογάν. Κατά βάθος, γνωρίζουμε όλοι μας ότι η ηττοπάθεια σχετίζεται με την εσωτερική μας τριφηλή μαλθακότητα. Εκπαίδευση ανερμάτιστη και της πλάκας, Μονές real estate, στρατός δημοσιο-υπαλληλίας, δικαιοσύνη βραδυπορούσα, οικονομία πλαστών τιμολογίων και μανάδες μαινάδες… Υπάρχει στρατιωτικός σχηματισμός με έμβλημα «Ή Ταν ή επί Τας»· κι υπάρχει η τραγική κατάσταση της δραματικής αύξησης των περιστατικών μαζικής καταφυγής νεοσυλλέκτων σε ψεύτικα επιχειρήματα ψυχασθένειας ώστε να απαλλαγούν της στρατιωτικής υποχρέωσης, εν όψει του φόβου του «ατυχήματος». Είναι αμαρτία να μην αντιλαμβανόμαστε ότι πολλές φορές η Ιστορία γράφτηκε από «ατυχήματα» αλλά πώς αυτά δεν ήταν παρά οι αφορμές βαθύτερων διαδικασιών. «Ατύχημα» ήταν η Ιρανική επανάσταση των μουλάδων του Χομεϊνί, ατύχημα ήταν η εξέγερση της Αλληλεγγύης στην Πολωνία που κατέληξε στην πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, χοντρό ατύχημα ήταν η Αραβική Άνοιξη στην Τυνησία, από την οποία ξεκίνησαν όλα όσα βιώνουμε σήμερα. Ήταν «ατυχήματα» εν αναμονή καθότι αυτή ήταν η προδιαγεγραμμένη πορεία Καθεστώτων, κοινωνιών και οικονομιών, σε βάθος χρόνου.

Η κοινή διαίσθηση, τα συλλαμβάνει όλα αυτά. Κι απέναντι σ’ αυτά εκκρεμεί, ως Δαμόκλειος Σπάθη, η άρρητος αίσθηση κάποιας ατομικής ευθύνης έναντι μεγάλων διλημμάτων και εξεχουσών Επιλογών. Τί ήταν «αυτό» που έκανε τους Έλληνες πολιορκητές της Ακρόπολης να δίνουν μολύβι στους Οθωμανούς ώστε να μην καταστρέφουν τα «μάρμαρα» για να πάρουν υλικό για τις βολίδες τους; Τί ήταν «αυτό» που έκανε τους Νέους του Κόσμου να ξεχυθούν στις ακτές της Νορμανδίας, επί σφαγή, ώστε να τερματισθεί η παντοδυναμία του ναζιστικού Κακού; Τί ήταν αυτό που έκανε τους Καταδρομείς της Α΄ ΜΑΛ να φεύγουν τραγουδώντας για την Κύπρο του ‘74 και τι έκανε τους ΕΛΔΥΚαριους να κρατήσουν προδωμένοι μέχρις εσχάτων το Στρατόπεδο του Μαρτυρίου;

Αυτήν την εβδομάδα, «έφυγε» ο «Παπαμελέτης» της καρδιάς μας, για όλους εμάς τους γαλουχηθέντες με το Φρόνημα μιας άλλης εποχής. Προ μηνών, «έφυγε» και ο Πατέρας όλων, ο Ταξίαρχος Σταυρουλόπουλος της ΕΛΔΥΚ που θρηνούσε 40 χρόνια τα χαμένα «παιδιά» του. Σιγή ασυρμάτου στο δημόσιο Λόγο. Για ποιο «φρόνημα» μιλάμε;