Όταν διαβάζει κανείς την αρχαία ελληνική ιστορία στις λεπτομέρειές της νιώθει σαν να ζει σημερινά γεγονότα και τύπους σημερινών πολιτικών ανθρώπων.

Ένας τέτοιος «τύπος» ήταν και ο Θηραμένης.

Είχε γεννηθεί στην Κέα και υιοθετήθηκε από κάποιον ονόματι Άγνωνα από τα Στείρα της Ευβοίας.

Μαθήτευσε στην Αθήνα κοντά στο σοφιστή Πρόδικο τον Κείο και στο μεγάλο Σωκράτη και είχε καλλιεργήσει μιαν αξιοπρόσεκτη ευγλωττία.

Το 411 π.Χ., και μετά τη Σικελική τραγωδία, συνέπραξε με τη Βουλή των τετρακοσίων ούτως ώστε να ανατραπεί η δημοκρατία, κι αυτό ήταν το πρώτο πολιτικό του «έργο».

Το καλοκαίρι του 406 συνέβη το ατυχέστατο περιστατικό της ναυμαχίας των Αργινουσών. Στη θάλασσα των Μοσχονησίων έναντι της Λέσβου οι Αθηναίοι κέρδισαν τους Σπαρτιάτες σε ναυμαχία, αλλά μέσα στη θαλασσοταραχή με ανέμους διψήφιων μποφόρ δεν μπόρεσαν να περισυλλέξουν τους νεκρούς από τη θάλασσα.

Μέσα σε κλίμα εξαιρετικής πολιτικής όξυνσης οι Αθηναίοι κατεδίκασαν σε θάνατο τους δέκα (!) στρατηγούς της ναυμαχίας.

(Να σημειωθεί με την ευκαιρία το ιστορικό ανέκδοτο σύμφωνα με το οποίο ο Φίλιππος ο Β’ της Μακεδονίας μακάριζε τους Αθηναίους που μπορούσαν να θανατώνουν κάθε τόσο δέκα στρατηγούς, ενώ εκείνος όλα τα χρόνια είχε βρει έναν, τον Παρμενίωνα!).

Το σπουδαίο είναι ότι σ’ αυτή τη ναυμαχία ο Θηραμένης ήταν εκ των στρατηγών, και μάλιστα ο επιτετραμμένος για τη διάσωση των ναυαγών, ο οποίος τεχνιέντως μεταβλήθηκε σε κατήγορο των συστρατηγούντων, με αποτέλεσμα αυτοί να θανατωθούν.

Ένα χρόνο αργότερα, και μετά την οριστική ήττα στους Αιγός ποταμούς τον Αύγουστο του 405 όπου οι Αθηναίοι πλήρωσαν την αδικία της θανάτωσης των ναυάρχων, ανέλαβε να πάει στον Σπαρτιάτη Λύσανδρο να πετύχει ευνοϊκούς όρους ειρήνης, και αντί να σπεύσει, χρονοτρίβησε δολίως για να υποστούν οι Αθηναίοι -που μαστίζονταν ήδη από λιμό- εξευτελιστικούς όρους.

Για αμοιβή του εξελέγη μεταξύ τών καταλυσάντων τη δημοκρατία «τριάκοντα τυράννων».

Βίος και πολιτεία ο άνθρωπος.

Σιγά-σιγά όμως, και πιθανότατα μεταμεληθείς, άρχισε να αποδοκιμάζει τις ωμότητες και κατηγορήθηκε από τον αρχιτύραννο Κριτία ως προδότης του καθεστώτος.

Δικάστηκε, και στην απολογία του συγκίνησε τη Βουλή με την ευγλωττία του, ωστόσο υποχρεώθηκε τελικά να πιει το κώνειο.

Για όλη αυτή την ευμετάβλητη και αλλοπρόσαλλη πολιτική του περιπλάνηση και ιδίως την ηθοποιίστικη προσαρμογή του προς το εκάστοτε ισχύον κόμμα πήρε την επωνυμία «κόθορνος».

Οι κόθορνοι ήταν υποδήματα των ηθοποιών του θεάτρου, συγκεκριμένα μπότες με ψηλά τακούνια και μάλιστα χωρίς αριστερό και δεξιό(!)

Στη νεοελληνική και ιδίως στη Σάμο λέγαμε μέχρι προχθές (γιατί η γλώσσα βλέπεις εξανεμίζεται ταχύτατα) «κοθόνι» τον τιποτένιο, αγύρτη και αναξιόπιστο άνθρωπο.

Ο αείμνηστος Σάμιος καθηγητής Μενεκράτης Ζαφειρίου στο «Γλωσσικό ιδίωμα της Σάμου», όπως βέβαια και άλλα λεξικά, ετυμολογούν τη λέξη εκ του αρχαίου βραχύωτου στρατιωτικού κύπελλου με την ονομασία «κώθων», ωστόσο είναι ενδεχόμενο νοηματικά -και παρά την τροπή του «ορν» σε «ον»- να πρόκειται για τον κόθορνο, και όχι για ένα χρήσιμο και αθώο αγγείο του πότου και γι αυτό επέλεξα τη γραφή με «ο», με την υπόνοια ότι ασεβώ ετυμολογικά ...

Όλη αυτή την ιστορική και νοηματική σύζευξη που μου ήρθε συνειρμικά μετά τα τελευταία πολιτικά γεγονότα της Ελλάδας την αφιερώνω στους σύγχρονους καιροσκόπους και γυρολόγους της ελληνικής πολιτικής σκηνής που καταφέρνουν και κυβερνούν με το αζημίωτον και προπαντός χωρίς κώνειο…