Ο χορός, όπως και η μουσική, συγκαταλέγεται στις έξι αρχικές «καλές τέχνες» γιατί εκφράζει με καλλιτεχνικό τρόπο τα συναισθήματα του ανθρώπου.

Είναι παλιός όσο κι ο κόσμος.

Με τον χορό πρωτοεκφράστηκε ψυχαγωγικά και ψυχολογικά ο άνθρωπος από την αυγή της ιστορίας του μέχρι σήμερα.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αρχαίοι χοροί (εκ θρησκευτικής ανάγκης) των Ελλήνων, και κυρίως ο διθύραμβος, είναι αυτοί που οδήγησαν στη γένεση και στη διαμόρφωση της τραγωδίας και της κωμωδίας.

Εξελίχτηκε έτσι ο χορός σε σπουδαίο και περίτεχνο δρώμενο αναπόσπαστο όλων των θεατρικών και των θρησκευτικών εκδηλώσεων, που ούτε και ο αρνητικός καταρχήν Χριστιανισμός μπόρεσε να το καταργήσει.

Το άρθρο αυτό δεν αποσκοπεί να κομίσει γλαύκαν εις Αθήνας, κι αυτά όλα είναι γνωστά.

Απλώς θέλει να επισημάνει ότι η ανάλυση των στοιχείων κάθε χορού χαρακτηρίζει και ανατέμνει τα ήθη και την φιλοσοφία κάθε εποχής.

Ένα βασικό στοιχείο του χορού είναι -εκτός ολίγων θετικών εξαιρέσεων- οι κανόνες του και τα συγκεκριμένα βήματα, κανόνες που συσχετίζονται και ανατροφοδοτούν τα αντίστοιχα μουσικά μοτίβα.

Κάποιοι περίτεχνοι αυτοσχεδιασμοί δυνατόν να επιτρέπονται, αλλά πάντα μέσα στα ρυθμικά πλαίσια του κάθε χορού.

Εάν εξαιρέσουμε το μπαλέτο που το καλλιέργησε η κλασική μουσική και δεν έχει να πει κάτι σχετικό με τη λαϊκή έκφραση, τότε έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες χορών: τους παραδοσιακούς (που τους συντηρεί κάθε έθνος στον κόσμο) και τους λεγόμενους ευρωπαϊκούς ή παγκόσμιους που τους λανσάρει το διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα.

Όλοι πάντως οι χοροί έχουν κανόνες και φυσικά όλοι εκφράζουν συναισθήματα.

Ο Καλαματιανός και ο Συρτός την αλληλεγγύη και την χειροπιαστή συμμετοχή, ο τσάμικος τη λεβεντιά της επανάστασης και οι ποντιακοί χοροί καθώς και ο Πεντοζάλης την πίστη ότι ο αγώνας θα νικήσει τους διωγμούς.

Ειδική περίπτωση αποτελεί ο Ζεϊμπέκικος που με συμβολικές κινήσεις και χωρίς σταθερά βήματα εκφράζει με έναν υπερβατικό τρόπο την ανδρική «μαγκιά» και ελευθεροφροσύνη.

Μάλιστα όταν ο χορευτής σηκώνει τα χέρια και στη συνέχεια τα χτυπάει στη γη (αναβιώνοντας τον αρχαίο «χοροτύπο»!..) θέλει εκείνη τη στιγμή να ενώσει τις βιοτικές διαστάσεις που ξεκινούν από τη γη και φτάνουν στον ουρανό.

Ωραίες εκφράσεις συναισθημάτων θα συναντήσουμε και στους ευρωπαϊκούς χορούς και μάλιστα μεταξύ αρσενικού και θηλυκού.

Το βαλς στον τρίσημο ρυθμό στροβιλίζει τα δυο κορμιά του ζευγαριού στον αέρα.

Να θυμίσουμε ότι υπάρχει και το «διστακτικό» βαλς (βαλς εζιτασιόν) με πιο αργά βήματα.

Το ταγκό είναι κατεξοχήν ο χορός του ερωτικού πάθους, το δε Φοξτρότ με τα διστακτικά βηματάκια του, ανά τρία σε κάθε ρυθμικό μέτρο, προσπαθεί να ανιχνεύσει τις ερωτικές διαθέσεις του ζευγαριού. Φοξτρότ είναι ο πονηρός και ερευνητικός βηματισμός της αλεπούς.

Να θυμίσουμε με την ευκαιρία ότι το τροτ(trot) είναι ο μεσαίος βηματισμός του αλόγου που στα ελληνικά λέγεται τριποδισμός. Ο αργός λέγεται amble στα αγγλικά και ο γρήγορος καλπασμός gallop.

Στην Ελλάδα ευδοκίμησε προπολεμικά και το ωραίο Φοξ Ανγκλέ σε ρυθμό 2/4.

Βλέπουμε ότι σε όλους τους χορούς μέχρι σήμερα είχαμε φυσικές προσομοιώσεις και ωραίους συμβολισμούς, αλλά προπαντός κανόνες.

Ακόμα και οι αφρικογενείς χοροί (όπως π.χ. το τσάρλεστον) είχαν κάτι να πουν.

Σήμερα, σε μια εποχή ρηχή και αδιάφορη χωρίς υψηλές αξίες και προπαντός χωρίς κανόνες, βλέπουμε ιδίως τους νέους να διασκεδάζουν στριμωχτοί και να κουνούν ακανόνιστα τα χέρια τους, τον δε πολυπράγμονα πλανητάρχη να τους παραδειγματίζει τεντώνοντας αδέξια τους αγκώνες του δεξιά και αριστερά και λανσάροντας έναν υποτιθέμενο χορό, που θα μπορούσε να λέγεται: «Otemporaomores» …

Και για να κλείσουμε με λίγη ετυμολογία, «κανόνας», από την κάννη, δηλαδή το καλάμι, ήταν το όργανο χάραξης ευθείας, και εξ αυτού, το μέτρο και το τηρητέο πρότυπο.

Χωρίς κανόνα δεν χτίζεις ούτε σπίτι, ούτε κοινωνικό σύστημα…