Με αφορμή τα 58 χρόνια από το χουντικό πραξικόπημα ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών διοργανώνει εκδήλωση μνήμης για τη συμπλήρωση 58 χρόνων από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 την Τετάρτη  23 – 4 - 2025, 11.00΄ π.μ., στο πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ (Πάρκο Ελευθερίας).

Η εκδήλωση περιλαμβάνει Ομιλία του προέδρου του Σ.Φ.Ε.Α. 1967-1974 Βαγγέλη Γκιουγκή και κατάθεση στεφάνων από εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων και κοινωνικούς φορείς στην προτομή του αγωνιστή Σπύρου Μουστακλή.

Στην διακήρυξη του Σ.Φ.Ε.Α. 1967-1974 σημειώνεται:

«58 χρόνια από το χουντικό πραξικόπημα, τιμάμε την ιερή μνήμη των αγωνιστών και αγωνιστριών της αντιδικτατορικής αντίστασης που έπεσαν στο δίκαιο αγώνα, όσους και όσες χάσαμε πρόωρα από τα ανεπούλωτα τραύματα και τις κακουχίες της φυλακής και της εξορίας αλλά και πρόσφατα, σε άνιση μάχη κι αγώνα, με ανήκεστα νοσήματα.

Οι συλληφθέντες την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος ανήλθαν σε όλη τη χώρα σε 8.270, άνδρες και γυναίκες. Στη συνέχεια οι 6.118 εξορίστηκαν στη Γυάρο και τη Λέρο. Από τη Βόρεια Ελλάδα εκτοπίστηκαν 1.467 άτομα.  Πολλοί από τους συλληφθέντες ήταν άρρωστοι και υπερήλικες, ενώ, αρκετοί που κρατήθηκαν σε αστυνομικά τμήματα, κακοποιήθηκαν άγρια. Παραμένουν επίσης, 58 χρόνια μετά, ‘αταυτοποίητοι’ 16 νεκροί της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και στην αφάνεια οι στρατιωτικοί και οι στρατιώτες που δολοφονήθηκαν ή τραυματίστηκαν, επειδή αντέδρασαν στο πραξικόπημα, αλλά και κατά το ‘βασιλικό αντιπραξικόπημα-οπερέτα’ στις 13/12/ 1967.

Παρά τους κομπασμούς τους ότι 'η επανάστασις υπήρξεν  αναίμακτος’, οι δικτάτορες ευθύνονται, άμεσα ή έμμεσα, για 247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων. Ο Σύνδεσμός μας εκφράζει τα ειλικρινή συλλυπητήριά του προς τις οικογένειές τους για την απώλειά τους.

Η δικτατορία δεν ήταν 'κεραυνός εν αιθρία' ή απλώς 'η ανταρσία μιας ομάδας επίορκων αξιωματικών'. Αντίθετα, το καθεστώς των νικητών του εμφυλίου πολέμου (Παλάτι-Στρατός – Σώματα Ασφαλείας) ζέσταινε στον κόρφο του το 'αυγό του φιδιού' και λειτούργησε, τελικά, ως εκκολαπτική μηχανή της Χούντας. Μάλιστα το Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε στο άρθρο 91 την επιβολή 'καταστάσεως πολιορκίας', δηλαδή δικτατορίας με κοινοβουλευτικό μανδύα(!). Έτσι, 'μετά τα Ιουλιανά του 1965, ο διάχυτος φόβος των κυρίαρχων τάξεων τις έκανε αντικειμενικά πρόθυμες να αποδεχτούν την αντικατάσταση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος από ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης', έγραψε ο αείμνηστος συναγωνιστής μας Αριστόβουλος Μάνεσης.    

Το «πράσινο φως» για το πραξικόπημα άναψε στην Ουάσιγκτον το Φλεβάρη του 1967, καθώς η χώρα μας αποτέλεσε πειραματικό εργαστήρι του 'Ψυχρού Πολέμου' και προγεφύρωμα στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο των πετρελαίων της Μ. Ανατολής και την καταστολή  των αντιιμπεριαλιστικών αραβικών κινημάτων. Οι τότε κυβερνήσεις ΗΠΑ δεν τηρούσαν απλώς «μια στάση ανοχής προς τους δικτάτορες» ούτε ‘αιφνιδιάστηκαν’ τάχα, όπως γράφουν τα σχολικά βιβλία Ιστορίας.  Αντίθετα, συνέβαλαν με κάθε τρόπο στην επιβίωση του τυραννικού καθεστώτος. 'Θυσιάσαμε την ελληνική δημοκρατία στον Ψυχρό Πόλεμο', είχε ομολογήσει κυνικά ο τέως πρόεδρος Μπιλ Κλίντον κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1999.

Οι πρώτες αντιδικτατορικές οργανώσεις έδρασαν μέσα στην πιο σκληρή περίοδο αυταρχισμού του καθεστώτος (1967-1971). Παρά τις μαζικές συλλήψεις και τις χιλιάδες 'προληπτικές εκτοπίσεις' στο θανατονήσι  της Γυάρου και στη Λέρο, ένας σημαντικός αριθμός μελών των προδικτατορικών πολιτικών οργανώσεων πέρασε στην παρανομία, συγκρότησε πόλους αντίστασης, που προσπάθησαν να συντονίσουν τη δράση τους.

Η δικτατορία ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει λαϊκή βάση, γιατί ήταν ένα βάρβαρο, καταπιεστικό καθεστώς. Τα 'λαμόγια στο χακί', παρά την εθνικιστική-λαϊκίστικη δημαγωγία τους, χρηματοδοτούσαν και ενίσχυσαν κατ' αποκλειστικότητα τα συμφέροντα που ήδη τους στήριζαν. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι εφοπλιστές, με  τον τότε πρόεδρό τους Στρατή Ανδρεάδη, ανακήρυξαν τον Παπαδόπουλο 'ισόβιο επίτιμο πρόεδρο' της Ένωσής τους, ενώ οι τράπεζες ήταν ελεύθερες να ανοίγουν υποκαταστήματα χωρίς την έγκριση της Τράπεζας της Ελλάδος. Ενώ στους μήνες του 1974 που παρέμενε ακόμη η δικτατορία, το ποσοστό του πληθωρισμού υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το 1973 και έφτασε στο 31,9%, υστερώντας μόνο έναντι της Ισλανδίας.

Όταν άρχισε να στερεύει ο 'Πακτωλός' των αμερικάνικων δολαρίων, εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης το 1971, η Χούντα, για να διατηρήσει την αρπάγη της στην εξουσία, αποπειράθηκε να μεταμφιεστεί, να 'πολιτικοποιηθεί' με τη δοτή κυβέρνηση Μαρκεζίνη. Ήδη όμως είχε αρχίσει η ανοιχτή αμφισβήτησή της με την κατάληψη της Νομικής τον Φλεβάρη-Μάρτη του 1973 και το Κίνημα του Ναυτικού και με την ανταρσία του αντιτορπιλικού 'ΒΕΛΟΣ' τον Μάιο του 1973, που αποτέλεσε σημαντικό πλήγμα για το δικτατορικό καθεστώς σηματοδοτώντας την αρχή του τέλους του.

Εκεί, όπου είχαν «σκάψει» οι αντιδικτατορικές οργανώσεις, βλάστησε ένα ανατρεπτικό νεολαιίστικο κίνημα, που ενσωμάτωνε τις καλύτερες αγωνιστικές παραδόσεις του λαού μας και εμπνεόταν από το διεθνές κίνημα αμφισβήτησης των νέων. Ήταν η γενιά της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Πνίγοντας στο αίμα την εξέγερση, η Χούντα δεν απέφυγε το μοιραίο. Αντίθετα επιτάχυνε την πτώση της με την ανατροπή του προέδρου Μακάριου, που οδήγησε στην κατοχή και διχοτόμηση της Κύπρου.

Το κενό εξουσίας που προέκυψε με την πτώση της Χούντας, καλύφθηκε με έναν παρασκηνιακό συμβιβασμό των αμερικανο-ΝΑΤΟικών ηγετικών κύκλων και των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων της χώρας - γεγονός που δεν ικανοποιούσε τη λαϊκή απαίτηση για ριζικές πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές.

Έτσι, όχι μόνο δεν 'έδωσαν τη Χούντα στο λαό', αλλά και μετέτρεψαν τα διαρκή εγκλήματά της σε 'στιγμιαία' παραπτώματα, όπως μετέτρεψαν και τις 100 και πλέον εμπρόθεσμες μηνύσεις εναντίον βασανιστών σε 'εκπρόθεσμες'(!). Ωστόσο, το 1974 δεν σήμανε απλώς την 'αποκατάσταση' της μετεμφυλιακής 'καχεκτικής' δημοκρατίας αλλά και την ιδεολογική χρεωκοπία της διχαστικής 'εθνικοφροσύνης'.

Οι μεταδικτατορικές δημοκρατικές–κοινωνικές κατακτήσεις δεν αποτελούν παραχωρήσεις των κυβερνήσεων της «μεταπολίτευσης», αλλά είναι καρπός παρατεταμένων κοινωνικών αγώνων. Οι σημερινοί κυβερνώντες, καθημερινά και εν ψυχρώ καταργούν ιστορικές αλλαγές - όπως η Δημόσια Δωρεά Παιδεία, που καθιερώθηκε πριν ακριβώς 60 χρόνια, χάρη στους αγώνες του 114 και του 15% για την Παιδεία-, διώκουν τους εκπαιδευτικούς που αρνούνται την κατ' ευφημισμόν αξιολόγηση και εμπορευματοποιούν το αναιμικό ΕΣΥ. Το χειρότερο, ως ‘πρόθυμοι και δεδομένοι σύμμαχοι’, όπως καμαρώνουν, συμμετέχουν ενεργά στην στρατιωτικοποίηση της Ε.Ε. και στις πολεμικές επιχειρήσεις της ανίερης, ψυχροπολεμικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, αντί να αναγνωρίσουν το δικαίωμα στον Παλαιστινιακό λαό να έχει το δικό του κράτος, όπως αποφάσισε ομόφωνα και η Ολομέλεια της Βουλής στις 22 Δεκεμβρίου 2015.

Δεν θα ανεχθούμε τα νέα 'μνημόνια’, τη νέα 'λιτότητα στο χακί' που προωθεί η Ε.Ε. για να χρηματοδοτήσει το ράλι των πολεμικών εξοπλισμών, τη στιγμή που η αισχροκέρδεια,  η ακρίβεια και ο εμπορικός πόλεμος ροκανίζουν μισθούς και συντάξεις και η αγοραστική δύναμη είναι πρωτελευταία στην Ευρώπη των 27.

Χαιρετίζουμε την μεγαλειώδη απεργιακή κινητοποίηση στις 28 Φλεβάρη 2025 καθώς και όσες ακολούθησαν. Οι κινητοποιήσεις των συγγενών των θυμάτων του κρατικού εγκλήματος των Τεμπών και η πάνδημη απαίτηση για την απόδοση δικαιοσύνης, για την τιμωρία των ενόχων, για ασφαλή δημόσιο σιδηρόδρομο, αποτελούν τομή στα μεταπολιτευτικά χρονικά της χώρας μας.  Ναι, πράγματι, 'δεν έχουμε οξυγόνο', γιατί μας το στερεί η κυβέρνηση, που βαφτίζει 'λαϊκισμό' κάθε λαϊκή κινητοποίηση, στρώνοντας έτσι τον δρόμο στην ακροδεξιά προπαγάνδα.

Αν «ο αγώνας της μνήμης εναντίον της λήθης δεν είναι παρά ο αγώνας της ελευθερίας εναντίον της τυραννίας», τότε οποιαδήποτε αναφορά στον Αντιδικτατορικό Αγώνα αποκτά νόημα, όταν αναδεικνύει σε κινητήρια δύναμη της Ιστορίας την αντίσταση και την αγωνιστική-συνειδητή στάση ζωής.

Με αυτό το πνεύμα, ο Συνδεσμός μας, απέναντι στο 'μπάζωμα' της ιστορικής μνήμης, διεκδικεί και απαιτεί, έδώ και 50 χρόνια από την ίδρυσή του, να αναδειχθούν σε επισκέψιμους ιστορικούς τόπους οι τόποι εξορίας, οι φυλακές, τα άντρα βασανισμού και κράτησης των αντιδικτατορικών αγωνιστών/τριών, με κορυφαία περίπτωση το θανατονήσι της Γύαρου, για την οποία παραμένει ανεκπλήρωτη η υποχρέωση που ανέλαβε η ελληνική Πολιτεία το 2001 για τη διάσωση και αποκατάσταση των φυλακών.

58 χρόνια μετά το πραξικόπημα το ελληνικό κράτος οφείλει να δώσει, επιτέλους. στη δημοσιότητα όλα τα έγγραφα που έχει στην κατοχή του για να ριχτεί άπλετο φως στο έγκλημα εναντίον της Κύπρου, όπως αποφάσισε ομόφωνα  η Ολομέλεια της Βουλής στις 11 Ιουλίου 2017».