Η Πρόοδος και η Συντήρηση από παλιά ήταν δυο αντίθετα ορμητικά ρεύματα που ύφαιναν την κίνηση των ιδεών στην πνευματική πορεία του ανθρώπου. Το δίπολο αυτό εκφραζόταν στην αρχαιότητα από τα πολιτεύματα της Αθήνας και της Σπάρτης. Βέβαια, και τα δύο πολιτεύματα a priori επιδίωκαν την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος που εμπερικλειόταν μέσα στο καλό της πατρίδας. Όμως η κάθε μία πόλη επιδίωκε την πραγματοποίηση αυτού του κορυφαίου σκοπού με διαφορετικό τρόπο, με διαφορετική πολιτική αντίληψη και φιλοσοφία. Το πολίτευμα της Σπάρτης ήταν συγκεντρωτικό, αυταρχικό και συντηρητικό, ενώ το πολίτευμα της Αθήνας ήταν δημοκρατικό και προοδευτικό.

Και σήμερα στην πολιτική ζωή του τόπου μας επικρατεί αυτό το δίπολο που πολλές φορές σκόπιμα εξυπηρετεί τη λεγόμενη «πόλωση» για την εξυπηρέτηση προσωπικών και κομματικών συμφερόντων. Έτσι μιλούμε για «αριστερά» και «δεξιά». Η πρώτη αυτοπροσδιορίζεται ως κόμμα «προοδευτικό» και δεν περιορίζεται σε αυτό αλλά προσδιορίζει και τον αντίπαλο ως «συντηρητικό», ως κόμμα που κρατά την κοινωνία καθηλωμένη στο παρελθόν! Και οι δύο τάσεις, λέει ο Παπανούτσος σε ένα δοκίμιό του, είναι φυσικές. Ο προοδευτισμός είναι μια «ακοίμητη λαχτάρα», ενώ ο συντηρητισμός είναι «η φρόνιμη πρόνοια». Επομένως, και τα δύο είναι απαραίτητα στη ζωή και, όπως λέει ο Παπανούτσος, «συνθέτουν τη ζωή του πνεύματος, ασφαλίζουν την εσωτερική συνοχή αλλά και την αδιάκοπη ανανέωσή του». Πράγματι, ο «συντηρητισμός» και ο «προοδευτισμός» είναι η αντίθεση εκείνη που γονιμοποιεί το ανθρώπινο πνεύμα και το ωθεί προς τα εμπρός. Με μια προϋπόθεση: ο «προοδευτισμός» να μην γίνεται «προοδοπληξία» και ο «συντηρητισμός» «αντιδραστικότητα», γιατί τότε η αντίθεση χάνει τη γονιμοποιό ορμή της, αποκτά ένα μονολιθικό δογματισμό και καταλήγει σε μια ανηλεή συκοφαντία και διαβολή του αντιπάλου.

Υπάρχει όμως και κάτι χειρότερο: να κατηγορεί ένα κόμμα το άλλο για «συντηρητισμό», όταν το ίδιο είναι στην ουσία του συντηρητικό και μετέρχεται συντηρητικές πολιτικές. Τότε το πράγμα φτάνει στα όρια της υποκρισίας και γελοιότητας. Γιατί τι θα πει «πρόοδος»; Αν ανατρέξει κανείς στο λήμμα αυτό σε ένα έγκυρο λεξικό, θα διαπιστώσει πως η πρόοδος συνδέεται με τη βελτίωση, την καλυτέρευση, την προαγωγή, την προκοπή. Τα μέτρα που παίρνει, για παράδειγμα, η κυβέρνηση συμβάλλουν, αλήθεια, στην αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του ανθρώπου; Συμβάλλουν στην βελτίωση και την προκοπή του λαού; Και δε μιλώ για τα Μνημόνια, που ψήφισαν και οι συντηρητικές και οι προοδευτικές, κατά δήλωσή τους, κυβερνήσεις. Δε μιλώ για τις μειώσεις μισθών, για τις περικοπές συντάξεων, για την κατάργηση επιδομάτων κ.λπ. , που σίγουρα δεν βελτίωσαν καθόλου τη ζωή των ανθρώπων. Μιλώ για άλλα μέτρα, όπως το σύμφωνο συμβίωσης, η κατάργηση της «αριστείας», η «αποκαθήλωση» των εικόνων από τα δημόσια κτήρια, η κατάργηση της προσευχής στα σχολεία, η ιδιαίτερα εύκολη διαζυγίου, η αποκοπή από την αρχαιότητα με την κατάργηση των αρχαίων ελληνικών, με ένα λόγο η αποδυνάμωση και εν συνεχεία κατάργηση των παραδοσιακών θρησκευτικών και εθνικών αξιών, δηλαδή του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, ως ηθικοπολιτισμικών στοιχείων της ιδιοσυστασίας μας που εμποδίζουν την επιδιωκόμενη από τους μεγάλους παγκοσμιοποίηση και τις επιδιώξεις της σημερινής άρχουσας τραπεζοοικονομικής παγκόσμιας τάξης. Το είπε, εξάλλου, κορυφαίος Υπουργός της κυβέρνησης, πως η Πατρίδα, η Θρησκεία και η Οικογένεια είναι αναχρονιστικοί θεσμοί, μόνο που δεν πρόσθεσε πως πρέπει να καταργηθούν. Και δημιουργείται ένα αδυσώπητο ερώτημα: είναι βέβαιο ότι όλα αυτά τα μέτρα θα βελτιώσουν τη ζωή μας. Θα την κάνουν καλύτερη;

Υπάρχει , όμως και κάτι. Όπως είναι γνωστό η Πρόνοια είναι υποχρέωση της Πολιτείας, ιδιαίτερα, όταν αυτή ευθύνεται για τον πολλαπλασιασμό των ατόμων που έχουν ανάγκη από αυτή την Πρόνοια. Είναι παγκοίνως γνωστό πως η Πρόνοια έχει περάσει στα χέρια της Εκκλησίας και μερικών φιλάνθρωπων οργανώσεων. Συμβαίνει δηλαδή σήμερα , τον 21^ο αι., αυτό που συνέβαινε στο Βυζάντιο. Είναι , αλήθεια, πρόοδος το να πάει μια κοινωνία τόσα χρόνια πίσω;

Ας πάψουν, λοιπόν, τα κόμματα να ερίζουν για το ποιο είναι πιο προοδευτικό. Από τη στιγμή που αδυνατούν να αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών, που έχουν κουρελιάσει την αξιοπρέπειά τους και τους σπρώχνουν κάθε μέρα και περισσότερο στα συσσίτια, δεν μπορούν να ιδιοποιούνται τον τίτλο του «προοδευτικού». Δυστυχώς, εμείς σήμερα κάνουμε πολλές θυσίες και εκπτώσεις στην ευτυχία μας για την πρόοδο, αλλά τελικά δεν αναβαθμίζουμε την ευτυχία μας προοδεύοντας.