Διαβάζω αυτές τις μέρες το βιβλίο «Η Λεσβιακή Φάλαγγα - Ιστορία των Προγόνων μας», έκδοση ΜΥΘΟΣ, της φίλης Κωνσταντίνας Βάκκα-Κυριαζή, συζύγου του καλού φίλου, φυσικομαθηματικού και ιστοριοδίφη Αριστείδη Κυριαζή. Ένα καλαίσθητο, εξαιρετικού περιεχομένου και μεγάλης ιστορικής σημασίας βιβλίο που αναφέρεται στην εθελοντική προσφορά και δράση ομάδας Λέσβιων της Αμερικής, της «Λεσβιακής Φάλαγγας», κατά την ιστορική και νικηφόρο μάχη του Κλαπάδου στις 8 Δεκεμβρίου του 1912, που τέλειωσε για πάντα την 450 χρόνων Τουρκική σκλαβιά του νησιού μας.

Με βάση το περιεχόμενο του βιβλίου της, η συγγραφέας έβγαλε τον πανηγυρικό των «ελευθερίων» του νησιού στο Σύλλογο Σκαλοχωριτών στις 9 του Δεκέμβρη. Εκεί γιορτάσαμε τα πραγματικά ελευθέρια του νησιού μας. Τα πραγματικά λέω, γιατί στις 8 Δεκέμβρη 1912 ελευθερώθηκαν το βόρειο, το κεντρικό και δυτικό τμήμα του νησιού μας μετά την ηρωική μάχη στον Κλαπάδο, ενώ η πρωτεύουσα, το νότιο και το ανατολικό τμήμα του είχαν ελευθερωθεί ένα μήνα πριν, στις 8 του Νοέμβρη από το θρυλικό «Αβέρωφ», με Κυβερνήτη το Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη.

Όλα τα χωριά της χερσονήσου του Ορδύμνου ελευθερώθηκαν μετά τη μάχη του Κλαπάδου. Το Σκαλοχώρι πρώτο στις 9 του Δεκέμβρη, η Ερεσός στις 17, άλλα χωριά μας άλλες μέρες; και τελευταίο στις 24 Δεκέμβρη, η Ανεμώτια. Ως εκ της ιστορικής πραγματικότητας προκύπτει, ατυχώς ακόμη και στην απελευθέρωση του νησιού η άρχουσα τάξη της πρωτευούσης αδιαφόρησε για το ίδιο της Λεσβιακής υπαίθρου κι έτσι αυτή έζησε ένα μήνα παθών, την αποφράδα περίοδο «τα φόβια».

Στη λογική ότι η εορτή των ελευθερίων στις 8 Νοεμβρίου, που έχει καθιερωθεί για την απελευθέρωση της Λέσβου, για τους Σκαλοχωρίτες και τους λοιπούς απελευθερωθέντες μετά την μάχη του Κλαπάδου είναι γεγονός που δεν ανταποκρίνεται στην ιστορική αλήθεια, ο Σύλλογος Σκαλοχωριτών της Αθήνας για χρόνια τώρα εορτάζει τα ελευθέρια της γενέτειρας, μετά τις 8 Δεκέμβρη κάθε χρόνο.

Έτσι η φετινή εκδήλωση έγινε την Κυριακή, 9 Δεκέμβρη. Ο πανηγυρικός λόγος της κ.Βακκά-Κυριαζή στηρίχθηκε στα δικά της σχετικά ιστορικά ευρήματα, που αποτέλεσαν την ύλη του βιβλίου της. Τούτο κυκλοφόρησε πρόσφατα, όταν παράλληλα το Λιμενικό Ταμείο Λέσβου έστησε στο Πλωμάρι το αναθηματικό μνημείο των αγωνιστών της Λεσβιακής Φάλαγγας που τα αποκαλυπτήρια του έγιναν με μεγάλη επισημότητα παρουσία του υπουργού Ναυτιλίας κ. Φ. Κουβέλη, άλλων επισήμων και όλου του λαού του Πλωμαρίου, την 10η Νοεμβρίου 2018 . Σ’ αυτό έχουν χαραχθεί τα ονόματα των 210 μελών, του εθελοντικού αυτού σώματος Λεσβίων εξ Αμερικής, που έλαβαν μέρος στην ηρωική μάχη του ΚΛΑΠΑΔΟΥ.

Μεταξύ των μελών της Λεσβιακής Φάλαγγας, των ελθόντων εξ Αμερικής για να πολεμήσουν για την απελευθέρωση του νησιού μας, περιλαμβάνονται τα ονόματα και τριών Αντισσαίων. Του Παναγιώτη Γουρνέλου πατέρα του φίλου Αριστείδη Γουρνέλου και παππού του Παναγιώτη. Δεύτερος είναι ο με το ονοματεπώνυμο Νικόλαος Τσιπνής (υποθέτω Τσικνής) και τρίτος ο Παναγιώτης Γιανέλλης που πολέμησε στη συνέχεια στους δύο Βαλκανικούς πολέμους. Το 1930 τούτος διέμενε στην Αμερική και όπως σ’ όλους τους συμπολεμιστές του της Λεσβιακής Φάλαγγας, του δόθηκε σχετικό μετάλλιο. (Αυτά, κατά τα στο εν λόγω βιβλίο αναφερόμενα).

Το όνομά των τριών αυτών συγχωριανών μου, μαζί με εκείνα των 207 άλλων συναγωνιστών τους είναι χαραγμένα στο προαναφερόμενο ομώνυμο μνημείο στο Πλωμάρι.

Τιμή και δόξα σ’ όλους αυτούς τους εξ Αμερικής της Λεσβιακής Φάλαγγας που εξ ιδίων «πάνοπλος (η Φάλαγγα), με τας στολάς της, με τα πολεμοφόδιά της και όλα τα αναγκαιούντα δια την εκπλήρωσιν του σκοπού της μέσα, χωρίς να επιβαρυνθεί ποσώς το πολεμικόν ταμείον της Ελλάδος» (όπως έγραφε η εφημερίδα «Ατλαντίς»), ήρθαν για να συνδράμουν τον Ελληνικό Στρατό στο να απελευθερωθεί το νησί μας.

Τούτο δε, εκκινούντες και μόνο απ’ τη δική τους φιλοπατρία και θέληση. Αντιγράφω σχετικώς, εκ του προαναφερομένου βιβλίου. «Ημείς αφήκαμεν τας εργασίας μας, τα κέρδη μας, την ησυχία μας και αυθορμήτως υποβαλλόμεθα εις μύριας κακουχίας και στερήσεις, δεν θα διστάσουμε δε να θυσιάσωμεν και αυτήν την ζωή μας προς πραγματοποίηση του Εθνικού μας ονείρου.», όπως έγραφαν στην «Ατλαντίς» προς τους συμπατριώτες τους στην Αμερική ζητώντας τους τη διαρκή στήριξή τους.

Ας είναι αιωνία η μνήμη όλων των της «Λεσβιακής Φάλαγγας» και μεταξύ αυτών και των τριών συγχωριανών μου.