Το 1968, φαινόταν πως είχε εδραιωθεί το καθεστώς της βίας και του τρόμου, που επέβαλαν οι πραξικοπηματίες της 21^ης Απριλίου του 1967: το βασιλικό αντικίνημα τον Δεκέμβριο του 1967 είχε αποτύχει παταγωδώς, οι πολιτικοί εκπρόσωποι του προδικτατορικού καθεστώτος παρέμειναν σε «κατ΄οίκον περιορισμόν» και σε αδυναμία να συνεννοηθούν και να αντιδράσουν∙ κάποιοι αντιφρονούντες από την τάξη των πολιτικών και των διανοούμενων είχαν αυτοεξοριστεί∙ πολλοί άλλοι, που έμειναν «εντός των τειχών» αρνούμενοι να «συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις» του Παττακού και του Παπαδόπουλου υφίσταντο τις διώξεις και τις απολύσεις, την καταδίκη από τα χουντικά στρατοδικεία σε πολυετή φυλάκιση και εξορία∙ και πολλοί ήταν εκείνοι που έμειναν ανάπηροι από τα βασανιστήρια, στην Μπουμπουλίνας και το ΕΑΤ-ΕΣΑ ( 22 άτομα πέθαναν, κατά την διάρκεια της κράτησής τους και άλλοι όταν αποφυλακίστηκαν, όπως ο Σπ. Μουστακλής), ενώ άλλοι δολοφονήθηκαν, εν ψυχρώ, (Γ.Τσαρουχάς, Νικηφ. Μανδηλαράς, Γ.Χαλκίδης…).

Εξάλλου, παρά την επιφυλακτική στάση που τήρησαν, αρχικά, οι χώρες του ΝΑΤΟ (οι πρέσβεις τους δεν προσήλθαν στην Μητρόπολη για την καθιερωμένη δοξολογία του νέου έτους), η ηγέτιδα δύναμη του…«Ελεύθερου Κόσμου» (!), με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεν, στις 15 Ιανουαρίου,1968, αποκαθιστούσε «πλήρεις διπλωματικές σχέσεις» με το καθεστώς των Συνταγματαρχών, ενώ ο, τότε, Πρόεδρος των Η.Π.Α.Λίντον Τζόνσον, με θερμή επιστολή του, προς τον δικτάτορα Παπαδόπουλο, αναγνώριζε, πανηγυρικά, το χουντικό καθεστώς: «Αγαπητέ κ. Πρωθυπουργέ, η κυβέρνησή μου βρίσκει ότι ορισμένα από τα μέτρα που έχετε λάβει είναι θετικά για την αποκατάσταση κανονικών συνθηκών στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή…)!

Και μετά από την αμερικάνικη… «ευλογία», που έλαβε ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, κατασκεύασε το νέο Σύνταγμα, που θα ανακήρυσσε τον στρατό « ρυθμιστή του πολιτεύματος» και το οποίο θα «ψηφιζόταν», σε καθεστώς βίας και τρομοκρατίας, από τον ελληνικό λαό, με το νόθο δημοψήφισμα της 29^ης Σεπτεμβρίου 1968!

Η τριανδρία των δικτατόρων, με πρωθυπουργό τον Γ. Παπαδόπουλο και « Αντιβασιλέα» τον Ζωιτάκη και οι θλιβεροί συνοδοιπόροι τους και χειροκροτητές τους, οι διορισμένοι Δήμαρχοι και τα Δ.Σ. Αγροτικών, Εργατικών, Δημοσιοϋπαληλικών και άλλων Συνδικάτων (που εξέλεξαν, αργότερα, και τα μέλη της «Συμβουλευτικής Βουλής» !) προσπαθούσαν να προβάλλουν, προς τα έξω, κάποια, κατ΄ επίφασιν δημοκρατικότητα του δικτατορικού καθεστώτος, το οποίον, δήθεν, είχε και την αποδοχή από την πλειονότητα του ελληνικού λαού.

Οι περισσότεροι, πάντως, από τους «αμετανόητους» Δημοκράτες προσπαθούσαν να μείνουν μακριά από κάθε χουντική εκδήλωση και από κάθε συμμετοχή σε δημόσια δράση που θα εξυπηρετούσε την πολιτική της Χούντας∙ και διασκέδαζαν την κατάθλιψη, που τους προκαλούσε το ανεκδιήγητο καθεστώς, διηγούμενοι τα ανεξάντλητα ανέκδοτα κατά των χουντικών που κυκλοφορούσαν ψιθυριστά, από στόμα σε στόμα, καθώς και τις αποφθεγματικές ρήσεις του «Γέρου της Δημοκρατίας», όπως ήταν η ιστορική, πλέον, «ατάκα» του «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών, Καθολικώς, Διαμαρτυρομένων», με την οποίαν διακωμώδησε παραφράζοντας το χουντικό σύνθημα «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών»!

Ήταν και κάποιοι γενναιότεροι, όπως ο Αλέκος Παναγούλης που προσπάθησε, ανεπιτυχώς, τον Αύγουστο του 1968, να σκοτώσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο, καθώς και κάποιοι Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι που βάζοντας βόμβες και κυκλοφορώντας παράνομα έντυπα κατά της Χούντας, στραπατσάριζαν την εικόνα της… «Δημοκρατικής Δικτατορίας», που καλλιεργούσαν και πρόβαλλαν προς τα έξω οι Χουνταίοι!

Και στην πρώτη επέτειο του πραξικοπήματος, την 21^η Απριλίου του 1968, ανήμερα του Πάσχα, χάλασε την εορταστική ατμόσφαιρα της… «Εθνοσωτηρίου Επαναστάσεως» το μήνυμα του έγκλειστου, «κατ΄οίκον»,πρώην πρωθυπουργού,Γεωργίου Παπανδρέου, που είχε μαγνητοφωνήσει και φυγαδεύσει κρυφά, στο εξωτερικό, και το οποίο μεταδόθηκε από το BBC και άλλους ξένους ραδιοσταθμούς:

«Η ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου συμπίπτει εφέτος με την επέτειον της Σταυρώσεως του Λαού μας», ανέφερε μεταξύ άλλων στο μήνυμά του ο Γ. Παπανδρέου και χλεύασε το δικτατορικό σχέδιο Συντάγματος: «Η δικτατορία συντάσσει το Σύνταγμα της Δημοκρατίας!... Εις την τυραννίαν προσθέτει και τον εμπαιγμόν»!... «Και τώρα απευθύνομαι προς τον ελεύθερον κόσμον. Είχομεν ελπίσει, έπειτα από τον δεύτερον παγκόσμιον πόλεμον, ότι ο φασισμός είχεν οριστικώς συντριβεί και ότι δεν ηδύνατο πλέον να εμφανισθή, τουλάχιστον εις την Ευρώπην. Και όμως συνέβη. Και αποτελεί εντροπή δι' ημάς ότι έκαμε την αρχήν από την πατρίδα μας, την Ελλάδα, την κοιτίδα της Δημοκρατίας...
Δια τούτο απευθύνομαι προς τον ελεύθερον κόσμον, τους λαούς και τας κυβερνήσεις του. Ζητούμεν και την ιδική των αλληλεγγύην και συμπαράστασιν...
Και μία διεθνής απομόνωσις, και πολιτική και οικονομική, της χούντας θα οδηγήσει εις την άμεσον κατάρρευσίν της. Και αυτήν επικαλούμεθα εξ ονόματος του υποδούλου Ελληνικού λαού, τον οποίον εκπροσωπούμεν».

Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που ακούστηκε ο θαυμάσιος λόγος του «δεινότερου ρήτορα» της πολιτικής του νεοελληνικού κράτους, που προκαλούσε φρενίτιδα ενθουσιασμού στους θαυμαστές του και γοήτευε, ακόμα, και τους αντιπάλους του!

«Στις 31 Οκτωβρίου ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε υποβληθεί σε εγχείρηση προκειμένου να αντιμετωπιστεί ακατάσχετη αιμορραγία από γαστρορραγία και την 1η Νοεμβρίου 1968, φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 80 ετών».

Η Δήλωση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, ενός από τους μεγαλύτερους πολιτικούς αντιπάλους του Γεώργιου Παπανδρέου.

«Εκφράζω την βαθείαν θλίψιν μου διά τον θάνατον του Γεωργίου Παπανδρέου. Η προσωπικότης και η φωνή του συνεδέθησαν επί πενήντα έτη με την Ελληνικήν Ιστορίαν. Υπήρξε δι’ εμέ τιμή, ότι, κατά τας τελευταίας φάσεις της ελληνικής κοινοβουλευτικής ζωής, είχα κύριον αντίπαλον τοιούτον άνδρα.

Αλλά αι σκέψεις μου στρέφονται προ πάντων προς παλαιούς κοινούς αγώνας υπέρ της Ελευθερίας, κατά τον δεύτερον μέγαν πόλεμον και κατά τα επακολουθήσαντα σκληρά έτη, καθώς και προς την κοινήνπικράντύχην, με την οποίαν και έκλεισεν η ζωή του».

Στις 3 Νοεμβρίου 1968, την ημέρα της κηδείας του Γεωργίου Παπανδρέου, ο ελληνικός λαός που δεν ξέχασε τους αγώνες του, με τον «Γέρο της Δημοκρατίας», για την Παιδεία και την Δημοκρατία και δεν έχασε την πίστη και την αγάπη του στην ελευθερία, συγκλονισμένος από τον θάνατο του μεγάλου πολιτικού, άρχισε να κατακλύζει, σαν ποτάμι θολό, τον χώρο της Μητρόπολης των Αθηνών!

Θορυβημένοι οι δικτάτορες, για το «μέγα πλήθος και το μέγα πάθος» που συνήγειρε και νεκρός, ο παλαίμαχος ηγέτης της Δημοκρατίας, σπεύδουν να εκφοβίσουν τον λαό, προειδοποιώντας:

«Η Διεύθυνσις Αστυνομίας Αθηνών ανακοινοί ότι, κατ’ ασφαλείς πληροφορίας, στοιχεία της άκρας αριστεράς, εκμεταλλευόμενα την σημερινήν νεκρώσιμον ακολουθίαν και εκφοράν της σορού του τέως πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, θα επιχειρήσουν να προκαλέσουν ασχημίας και έκτροπα προς εν συνεχεία δυσφημιστικήν, εις βάρος της χώρας, εκμετάλλευσιν.

Επειδή, η καθ’ οιονδήποτε τρόπον βεβήλωσις της ιερότητος οιασδήποτε θρησκευτικής τελετής ή πομπής είναι άκρως αντίθετος προς τας ελληνοχριστιανικάς παραδόσεις και το εν γένει πολιτισμόν μας, και συνεπώς απαράδεκτος, αι αρμόδιαι αρχαί θα λάβουν τα αναγκαία νόμιμα μέτρα, προς αποτροπήν εκδηλώσεως πάσης ασχημίας».

Παρά τις προειδοποιήσεις και τις απειλές των δικτατόρων, μετά από 17 μήνες τρόμου, οδύνης και βουβής οργής, ο ελληνικός λαός θυμήθηκε την παλιά προτροπή του ηγέτη του: «Τρομοκρατήσατε τους τρομοκράτες»! Ο«Γέρος της Δημοκρατίας», έστω και νεκρός, κατάφερε, να εμπνεύσει στον λαό την πίστη στις δυνάμεις του, ότι «λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος»! Και αψηφώντας τις φοβέρες της Χούντας μια λαοθάλασσα 300.000 δημοκρατικών πολιτών που συνόδευαν την σορό του μεγάλου αγωνιστή της Δημοκρατίας, από την Μητρόπολη στο Α΄ Νεκροταφείο, βροντοφώναξε την πίστη και την αγάπη του για την ελευθερία και την δημοκρατία, την θέλησήτου να ζήσει χωρίς τυράννους! Κι άστραψε και βρόντησε μυριόστομη η κραυγή του λαού κι ακούστηκε, ως τα παλάτια των τυράννων: ΕΙΣΑΙ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ! ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ! ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ! ΚΑΤΩ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ!

Εκείνη τη μέρα, στις 3 Νοεμβρίου του 1968, άκουσε και η Ιστορία την «φωνή του λαού» και ξανάγραψε στις σελίδες της, την παλιότερη ρήση του Γέρου της Δημοκρατίας: «Ο λαός ενίκησεν»! «Η Δημοκρατία ενίκησεν»!

Ο «Γέρος της Δημοκρατίας», όπως ήταν το προσωνύμιο, με το οποίο τον αποκαλούσε ο λαός, για τους ανένδοτους αγώνες μιας ολόκληρης ζωής, 1915- 1968, που έδωσε με επιμονή και ασίγαστο πάθος για την Δημοκρατία και τις ελευθερίες του ελληνικού λαού, για τον Κοινοβουλευτισμό, για την Παιδεία, την Δικαιοσύνη και την πρόοδο, έφυγε από την ζωή αφήνοντας στους επιγενόμενους ένα υψηλό υπόδειγμα πολιτικού ηγέτη και μια πλούσια «Πολιτική Διαθήκη» με αρχές και αξίες πολύτιμες για τους πολίτες και τους πολιτικούς.

Και όσοι έζησαν τους αγώνες και τις αγωνίες εκείνης της εποχής, θα θυμούνται, όσο ζουν, τον πολιτικό ηγέτη, με τον οποίον μοιράστηκαν τα όνειρα για μια Παιδεία και Δημοκρατία που θα είναι αντάξια της μακραίωνης Ιστορίας του Ελληνισμού.