Αντιπαρέρχομαι τα «κατά φύσιν» και τα «παρά φύσιν» καμώματα, στα « μικρομάγαζα» της τρέχουσας πολιτικής και σταματώ στο κρίσιμο πολιτικό μήνυμα που έρχεται από το…μέλλον, διά στόματος Σταμάτη Κριμιζή, διεθνούς φήμης, διαστημικού επιστήμονα και τ. Διευθυντή της ΝΑΣΑ, που ανέλαβε, πρόσφατα, την προεδρία της Ακαδημίας Αθηνών: « δεν υπάρχει κιβωτός του Νώε, για να επιβιβαστούμε και να μεταβούμε σε άλλον πλανήτη. Εάν δεν καταφέρουμε να κρατήσουμε αυτόν τον πλανήτη, τότε θα χαθεί το ανθρώπινο γένος… Η ανθρωπότητα ανοίγει δυο «κουτιά της Πανδώρας», ταυτόχρονα: την τεχνητή νοημοσύνη και την κλιματική αλλαγή. Και η επιβίωση του ανθρώπου θα εξαρτηθεί από το πώς θα χειριστεί τις δυο αυτές προκλήσεις».

Η μία «πρόκληση» από την καλπάζουσα κλιματική αλλαγή, η οποία εξελίσσεται σε κλιματική κρίση και απειλεί να ανατρέψει την φυσική ισορροπία και να καταστήσει αβίωτη την ύπαρξη του ανθρώπινου είδους∙ και η άλλη από ένα επίτευγμα της σύγχρονης επιστήμης, την τεχνητή νοημοσύνη,η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δύναμη του καλού αλλά και ως δύναμη του κακού. Και οι δύο «προκλήσεις» απευθύνονται σε πολίτες και πολιτικούς και αποτελούν, συγχρόνως, και μια πρόσκληση για στράτευση, για κάθε κάτοικο της γης και κάθε νοήμονα και υπεύθυνο πολίτη, στην μάχη για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και για την μάχη να αποτραπεί η χρησιμοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στην υπηρεσία του κακού.

Η ευθύνη, βέβαια, για την αποτροπή των παραπάνω «κακών» βαρύνει, πρωτίστως και κατά μείζονα λόγον, την πολιτική και πνευματική ηγεσία των κρατών, διεθνώς∙ δεν πρέπει, όμως, να «απεκδύεται πάσης ευθύνης», που έχει και ως άτομο ο απλός πολίτης, για δύο λόγους: πρώτον διότι και η ελάχιστη, κατ΄άτομον, ρύπανση και καταστροφή του περιβάλλοντος πολλαπλασιαζόμενη επί 7,75 δισεκατομμύρια ανθρώπων, που κατοικούν, σήμερα, επί της γης, μπορεί να προκαλέσει, εξίσου, τεράστια καταστροφή, ισοδύναμη με τις ολέθριες πολιτικές που, τυχόν, θα εφαρμόσουν οι πολιτικές ηγεσίες των χωρών: ένας- ακούσια ή εκούσια -π.χ. εμπρηστής μπορεί να κάνει στάχτη χιλιάδες στρέμματα δάσους∙ και εάν ο κάθε κάτοικος της γης πετάξει στην θάλασσα μια πλαστική σακούλα, θα προκληθεί τεράστια καταστροφή στην ενάλια ζωή!

Βασική, βεβαίως, προϋπόθεση για την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα, για την υπεύθυνη στάση που θα τηρήσει και, ως το άτομο, ο πολίτης, είναι η υπευθυνότητα και η αποφασιστικότητα, με την οποίαν η πολιτική και πνευματική ηγεσία της κάθε χώρας θα αναλάβει να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μια ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική, τόσο για το φυσικό περιβάλλον, όσο και για το δομημένο ή για το «προς δόμησιν» περιβάλλον.

Πρώτον, η διαπαιδαγώγηση των πολιτών: είναι ευθύνη της πολιτείας να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία, με συστηματική προσπάθεια, που θα αρχίζει από τα παιδιά, μέσα από την σχολική εκπαίδευση, προκειμένου να αντιληφθούν την σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους θα επιτευχθεί η προστασία του.

Δεύτερον,οι πολιτικές ηγεσίεςείναι υπεύθυνες για την εξασφάλιση του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου, καθώς και των σύγχρονων και κατάλληλων μέσων, ώστε η εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής να είναι μαζική, συνεχής και αποτελεσματική.

Και τρίτον, οι ηγεσίες των κρατών- πολιτικές και πνευματικές-είναι αυτές που θα εργαστούν, ώστε να εξασφαλιστεί η αναγκαία και απαραίτητη διεθνής συμφωνία και σύμπραξη για την σωτηρία του πλανήτη μας, χωρίς την οποίαν - με τις μεμονωμένες δράσεις κάποιων κρατών- δεν είναι δυνατόν να ανακοπεί η πορεία προς τον αφανισμό της γης και του ανθρώπινου είδους.

Και όσον αφορά την άλλη σύγχρονη πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης: είναι η τεχνολογία με την οποίαν ο άνθρωπος αποκτά, απείρως, περισσότερες δυνατότητες για να διεισδύσει βαθύτερα στην γνώση, όχι μόνο του γήινου φυσικού περιβάλλοντος αλλά και του σύμπαντος,και στην συνέχεια, να αξιοποιήσει αυτή την γνώση ως « δύναμη του καλού», για την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση των συνθηκών της ανθρώπινης διαβίωσης, την περαιτέρω προαγωγή του πολιτισμού και του εξανθρωπισμούτων προσωπικών και διεθνών σχέσεων.

Οι μέχρι σήμερα τεχνολογικές και «βιομηχανικές επαναστάσεις» (ακόμα, και οι πολιτικές επαναστάσεις), παρά τα θετικά τους αποτελέσματα, όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη και την καλύτερη οργάνωση και την λειτουργία της ανθρώπινης κοινωνίας, δεν εξασφάλισαν την ισόρροπη ανάπτυξη του υλικοτεχνικού πολιτισμού και του ηθικοπνευματικού πολιτισμού, ώστε να επιτευχθεί η ολοκλήρωση του εξανθρωπισμού της κοινωνικής μας ζωής (και όσον αφορά στις πολιτικές επαναστάσεις- πολλές φορές- πισωγύρισαν τον κόσμο, σε καταστάσεις ίδιες ή και χειρότερες από το προεπαναστατικό καθεστώς!).

Οι «βιομηχανικές επαναστάσεις», του ατμού, του ηλεκτρισμού, της πληροφορικής και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και των σύνθετων μηχανών που αυτοματοποίησαν, σε μεγάλο βαθμό, την παραγωγή, μπορεί να επέτυχαν την αύξηση της παραγωγής και την οικονομική ανάπτυξη, συγχρόνως, όμως, αύξησαν τον πλούτο για τους ιδιοκτήτες των εξελιγμένων τεχνολογικών μέσων και επέτειναν την «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», με την « εξ ολοκλήρου» ή ανισομερή ιδιοποίηση, από τους κατόχους των παραπάνω μέσων παραγωγής της υπεραξίας που παρήγαγε η μισθωτή εργασία∙ και, σε πολλές περιπτώσεις, επιδείνωσαν τις συνθήκες εργασίας και τις εργατικές σχέσεις (π.χ. στην περίοδο της ατμοκίνητης βιομηχανίας), συνέβαλαν στην υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και την επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, προκάλεσαν σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, με την μείωση των θέσεων εργασίας και την διεύρυνση της κοινωνικής ανισότητας, με συνέπεια να προκληθούν κοινωνικές εκρήξεις και καταστροφικές πολιτικές κρίσεις.

(Αρνητικός, επίσης, είναι ο ισολογισμός από τα αποτελέσματα της διάσπασης του ατόμου και της πυρηνικής ενέργειας, εάν κρίνουμε από την μέχρι τώρα αξιοποίησή της, διότι, παρά τα κάποια θετικά αποτελέσματά της, ο σύγχρονος κόσμος έχει καταδικαστεί να ζει με την απειλή της πανωλεθρίας από έναν πυρηνικό πόλεμο!).

Είναι λοιπόν, αδήριτη ανάγκη να αποτραπεί ο κίνδυνος η τεχνητή νοημοσύνη να περιέλθει, ανεξέλεγκτα, στα χέρια των «ισχυρών» και να γίνει όργανο και μέσον ανήθικων κερδοσκόπων για την περαιτέρω καταστροφική εκμετάλλευση των φυσικών πηγών, καθώς και για την απάνθρωπη εκμετάλλευση των αδύναμων ανθρώπων και των ανίσχυρων κρατών.

Το ηθικό δίλημμα και κρίσιμο πολιτικό πρόβλημα που έχει μπροστά του και καλείται να λύσει, τώρα και προτού να είναι αργά, η ανθρωπότητα είναι η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης να μην κάνει ισχυρότερες τις δυνάμεις της απανθρωπιάς, αλλά να δώσει περισσότερη δύναμη σε μια κοινωνία της δικαιοσύνης και της ανθρωπιάς!

Με την περαιτέρω ανάπτυξη και επέκταση της τεχνητής νοημοσύνης, ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί, επάξια, να κερδίσει την ανώτερη θέση ανάμεσα στα έμβια όντα, ως το πλέον εξελιγμένο είδος του Homosapiens ή αντίθετα, να επανέλθει στην εποχή του homoNeanderthal!