Το καλοκαίρι είναι εδώ και αυτό για τα περισσότερα παιδιά, μικρά αλλά και μεγαλύτερα, σημαίνει ευκαιρία για ξεκούραση και παιχνίδι. Το παιχνίδι αποτελεί βασικό κομμάτι της παιδικής ηλικίας για τη συναισθηματική, νοητική, κοινωνική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού. Μέσα από αυτό, το παιδί αποκτά πλήθος ικανοτήτων και δεξιοτήτων, όπως για παράδειγμα το χτίσιμο της αυτοπεποίθησής του, την έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων κ.ά..
Οι καλοκαιρινές διακοπές, με το πλήθος των ερεθισμάτων που προσφέρουν, μπορεί να έχουν σημαντικά οφέλη για την ανάπτυξη των παιδιών. Οι γονείς μπορούν να αρπάζουν ακόμα και την παραμικρή ευκαιρία για μάθηση και να διδάσκουν τα παιδιά τους για να εμπλουτίσουν τον κόσμο των εμπειριών τους. Για παράδειγμα, είναι σημαντικό να μεταφέρουν στα παιδιά πληροφορίες και εκπαιδευτικά σχόλια μέσα από έναν απλό και καθημερινό λόγο: ο ήλιος είναι επικίνδυνος για αυτό και πρέπει να φοράμε καπέλο, το καρπούζι είναι κόκκινο κ.λπ.. Παρακάτω ακολουθούν κάποια παραδείγματα απλών παιχνιδιών, τα οποία όμως ωφελούν την ανάπτυξη και την κοινωνικοποίηση των παιδιών.
Παιχνίδια με το νερό και την άμμο μπορούν να προσφέρουν κατάλληλες ευκαιρίες για την καλλιέργεια της κοινωνικοποίησης και της φαντασίας.
Παιχνίδια με αντικείμενα της καθημερινής ζωής, τα κατσαρολικά, τα φρούτα και τ’ άλλα πράγματα του σπιτιού μπορεί να γίνουν για τα μικρά παιδιά σημαντικό υλικό και μέσο για την ευχαρίστηση, την εκπαίδευση και την ωρίμανσή τους.
Τα παζλ, η πλαστελίνη, η ζωγραφική, οι κούκλες και άλλου τύπου συμβολικό υλικό είναι εξίσου σημαντικά, καθώς καλλιεργούν την προσοχή, την παρατηρητικότητα, τη μνήμη κ.λπ.. Σημαντικό είναι, όμως, να εξασφαλίσουν οι γονείς ότι αυτές, οι κατά κύριο λόγο ατομικές δραστηριότητες, δεν υποκαθιστούν τα ομαδικά παιχνίδια.
Τέλος, όπως ήδη έχει αναφερθεί παραπάνω, να θυμόμαστε πάντα ότι το παιχνίδι δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Οι γονείς είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουν ότι μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν, να επιλέγουν, να μοιράζονται εμπειρίες, να καλλιεργούν τα συναισθήματα, την κοινωνικότητα, τα συναισθήματα της συναλλαγής με τον εαυτό τους και τους άλλους. Επιπλέον, μέσα από το παιχνίδι το παιδί αποκτά αυτονομία και δύναμη, προετοιμάζεται για ποικίλες καταστάσεις και προβάρει τρόπους αντιμετώπισης, πειραματίζεται με το «χώρο» ανάμεσα στην πραγματικότητα και στο παιχνίδι. Οι γονείς, επίσης, πρέπει να συνειδητοποιήσουν πόσο σημαντικό είναι να παίζουν με τα παιδιά τους. Μέσα από το κοινό παιχνίδι δείχνουμε στο παιδί πόσο σημαντικό είναι για εμάς, έτσι ώστε να θέλουμε να μπούμε στο δικό του κόσμο και να το γνωρίσουμε καλύτερα. Μέσα από αυτό δημιουργείται ή ενισχύεται ακόμη περισσότερο η σχέση και επικοινωνία ανάμεσα στο γονιό και στο παιδί και μπαίνουν οι βάσεις για να νιώσει το παιδί ελεύθερο να επικοινωνήσει σκέψεις, συναισθήματα και προβληματισμούς χωρίς φόβο απόρριψης ή επίκρισης.

* Η Μαρία Βερβέρη είναι ψυχολόγος, απόφοιτος Α.Π.Θ. M.s.c Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων University of Leiden, Netherlands.