Τα προβλήματα συμπεριφοράς που μπορεί να εμφανιστούν στην παιδική ηλικία, καλύπτουν μια ευρεία γκάμα συμπεριφορών. Ειδικότερα, μερικές από αυτές τις συμπεριφορές είναι οι εξής: ξεσπάσματα θυμού, αρνητισμός, επιθετικότητα, ανυπακοή.
Αναλυτικότερα, όσον αφορά αρχικά τον αρνητισμό. Θα έχετε παρατηρήσει, ότι η αγαπημένη λέξη του παιδιού σας, είναι το «όχι». Αυτή η αντίδραση είναι κάτι που παρατηρείται γύρω στην ηλικία των δύο - τριών χρόνων και θεωρείται φυσιολογικό φαινόμενο. Το παιδί, σε μια προσπάθεια να αποκτήσει την ανεξαρτησία του και την αυτονομία, προσπαθεί να κάνει τα πάντα μόνο του, χωρίς τη βοήθεια κανενός. Γενικά, για να ελέγξετε αυτού του είδους τις καταστάσεις, προσπαθείτε να φέρεστε διπλωματικά και προσέχετε κάθε φορά όταν απευθύνετε μια ερώτηση να μην έχει το περιθώριο το παιδί να απαντήσει αρνητικά.
Άλλο ένα φυσιολογικό φαινόμενο στην ηλικία αυτή είναι οι εκρήξεις οργής από μέρους του παιδιού. Για να αντιμετωπίσετε μια τέτοια κατάσταση, προσπαθήστε με ήρεμο τρόπο να το ηρεμήσετε. Αποφύγετε τις φωνές και τους τσακωμούς, γιατί τα αποτελέσματα θα είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που περιμένετε. Το παιδί σας θα θυμώσει περισσότερο, θα αρχίσει να κλαίει και να χτυπιέται πιο έντονα και το μόνο που δε θα καταφέρετε είναι να ηρεμήσει.
Θα έχετε παρατηρήσει, επίσης, πως αρκετές φορές ανάμεσα στο παιδί σας και σε άλλα παιδάκια που παίζει μαζί τους, αλλά και προς εσάς, υπάρχει μια επιθετικότητα. Το παιδί σπρώχνει, κλοτσάει, τραβάει τα μαλλιά, βάζει τις φωνές.

Αυτό είναι ένα μεταβατικό στάδιο, που θα περάσει. Εσείς το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι να δείξετε υπομονή και κάθε φορά που το παιδί σας θα δείχνει τη συμπεριφορά αυτή, να προσπαθείτε να του εξηγήσετε το πόσο λάθος είναι, εξηγώντας του το «γιατί».
Τέλος, είναι σημαντικό οι γονείς να θυμούνται ότι η ανυπακοή του παιδιού, όπως και η επιθετικότητα, είναι φυσιολογικές αντιδράσεις καθώς εκείνο μεγαλώνει και μαθαίνει να ανεξαρτητοποιείται. Με την πάροδο της ηλικίας, όμως, το παιδί σταδιακά ωριμάζει, αποκτά αυτοέλεγχο και αποκτά τις κατάλληλες κοινωνικές δεξιότητες ώστε να προσαρμοστεί στο ευρύτερο περιβάλλον του. Αυτό κατακτάται μέσα από τη μάθηση από πρότυπα (όπως οι γονείς), μέσα από την καθοδήγηση των γονέων και των άλλων σημαντικών προσώπων στη ζωή του παιδιού, αλλά και μέσα από ένα κλίμα ασφάλειας, σταθερότητας και αρχών που διέπει την οικογένεια. Βέβαια, οι μικροαταξίες είναι ένα σύνηθες φαινόμενο ακόμα και στη σχολική και εφηβική ηλικία και διαπράττονται από τα περισσότερα παιδιά, χωρίς αυτό να υποδεικνύει κάποια ψυχοπαθολογία. Ωστόσο, αν μια συμπεριφορά είναι τόσο έντονη που φτάνει να διαταράσσει τη λειτουργία της οικογένειας, αλλά και της σχολικής τάξης, τότε καλό είναι οι γονείς να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να αντικατασταθούν οι ανάρμοστες συμπεριφορές του παιδιού.

* Η Μαρία Βερβέρη είναι ψυχολόγος, απόφοιτη Α.Π.Θ., M.Sc. Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων University of Leiden, Netherlands.