Δυόμισι χρόνια μετά την κοινή δήλωση ΕΕ - Τουρκίας, ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα έχει σχεδόν διπλασιαστεί, ξεπερνώντας τις 63.000, ενώ οι αφίξεις συνεχίζονται. Στα ελληνικά νησιά, ειδικά σε Λέσβο και Σάμο, η κατάσταση είναι απελπιστική λόγω του υπερπληθυσμού ανθρώπων που ζουν σε δύσκολες συνθήκες. Συνολικά στα νησιά παραμένουν πάνω από 17.000 άτομα, όταν η χωρητικότητα των δομών δεν ξεπερνά τις 7.000 - καθώς καθημερινά φτάνουν από την Τουρκία περισσότερα από 100 άτομα.

Και στην ενδοχώρα, όπου παραμένουν πάνω από 45.000 άτομα, οι υπάρχοντες καταυλισμοί έχουν γεμίσει ασφυκτικά. Παρά το αδιέξοδο η κυβέρνηση αδυνατεί να ξεπεράσει τις όποιες αγκυλώσεις και να εφαρμόσει πλήρως την κοινή δήλωση στην οποία ως βασικό εργαλείο προβλέπονταν οι επιστροφές προσφύγων και μεταναστών στην Τουρκία.

Οι μετακινήσεις δεν αποσυμφορούν

Η οριακή κατάσταση, την οποία άλλωστε παραδέχθηκε και ο κ. Βίτσας απαντώντας προ ημερών σε επιστολή του δημάρχου Σπ. Γαληνού, συζητήθηκε σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής την προηγούμενη Τρίτη και για ακόμη μια φορά αποφασίστηκε η «διαχείριση της υφιστάμενης κατάστασης» με τη μεταφορά ανθρώπων στην ενδοχώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η δημιουργία άλλων 5.500 θέσεων στην ενδοχώρα, προκειμένου να μεταφερθεί κόσμος από τα νησιά, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες ενόψει του χειμώνα που έρχεται. Πρόκειται για την τακτική που εφαρμόζεται τους τελευταίους μήνες, με στόχο την αποσυμφόρηση των νησιών, όπως υποσχέθηκε και ο κ. Βίτσας μιλώντας από το βήμα του περιφερειακού συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στη Μυτιλήνη στις αρχές του περασμένου Μάη, στόχος όμως ο οποίος βέβαια δεν επιτυγχάνεται αφού οι νέες αφίξεις από την Τουρκία είναι αριθμητικά περισσότερες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από 18 Ιουνίου έως 2 Σεπτεμβρίου, 5.289 άτομα μεταφέρθηκαν από τα νησιά στην ενδοχώρα. Την ίδια στιγμή από τις αρχές Ιουνίου έως τις 26 Αυγούστου ήρθαν στα ελληνικά νησιά 7.907 αιτούντες άσυλο. Όσον αφορά τις επιστροφές στην Τουρκία δεν ξεπερνούν τα 1.700 άτομα.

Τον Μάρτιο του 2016, όταν τα ευρωπαϊκά κράτη έκλεισαν το ένα μετά το άλλο τα σύνορά τους στους αιτούντες άσυλο που χρησιμοποιούσαν την Ελλάδα ως διάδρομο για να μεταβούν στην Ευρώπη, στη χώρα μας εγκλωβίστηκαν 36.000 μετανάστες και πρόσφυγες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, ενώ περίπου 1.500 άτομα έφθαναν καθημερινά στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία. Στις 26 Απριλίου 2016, έναν μήνα μετά τη συμφωνία για την κοινή δήλωση Ελλάδας - Τουρκίας και ενώ οι μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία είχαν μειωθεί δραστικά (ενδεικτικά 12 άτομα τη συγκεκριμένη ημέρα), στα hotspots των νησιών (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος, Κως) βρίσκονταν συνολικά 7.959, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου.

Είναι στόχος, αλλά...

Υπό αυτές τις συνθήκες, όπως εκτιμάται και από αυτούς που γνωρίζουν την κατάσταση που διαμορφώνεται, η δέσμευση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα ότι έως το τέλος του μήνα -του Σεπτεμβρίου δηλαδή- στα νησιά θα βρίσκονται λιγότερα από 10.000 άτομα, δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί. Και αυτό άφησε να εννοηθεί και ο υπουργός στην απάντηση του στον Σπ. Γαληνό, αφού το θέμα της αποσυμφόρησης της Μόριας το παρέπεμψε στο μέλλον, λέγοντας ότι είναι ο στόχος, χωρίς όμως τούτη τη φορά να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε αλλά η κατάσταση είναι δύσκολη», δηλώνει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου.

Το «σχέδιο» του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, όπως άλλωστε έχει διαρρεύσει τις προηγούμενες μέρες, είναι μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα να φύγουν από τη Μόρια περίπου 2.000 άτομα που έχουν κριθεί ευάλωτα. Περίπου 2.500 θέσεις αναμένεται να προκύψουν από τη μίσθωση διαμερισμάτων στους δήμους Βόλβης και Στυλίδας και από την ενοικίαση ξενοδοχείου στα Γρεβενά. Οι σχετικές διαδικασίες μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται στο στάδιο ολοκλήρωσης, ενώ και τα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα προβλέπεται να αυξηθούν. Έτσι, με μεγάλη προσπάθεια θα στεγαστεί πληθυσμός που ισούται αριθμητικά με τις αφίξεις στα νησιά μόνο των δύο τελευταίων μηνών! Έτσι όμως το πρόβλημα ειδικά στη Μόρια θα υφίσταται, γιατί θα εξακολουθεί να φιλοξενεί πολλαπλάσιους από αυτούς που μπορεί να αντέξει και αν η μετακίνηση και άλλων σε δομές της ενδοχώρας δεν συνεχιστεί το αμέσως επόμενο διάστημα, τους επόμενους μήνες που έρχονται βροχές και κακοκαιρίες η κατάσταση θα καταστεί και πάλι μη διαχειρίσιμη με ότι αυτό σημαίνει στην εικόνα του νησιού και της χώρας γενικότερα.