Στρατής Γιαννίκος: Η Σύνοδος των Αγγέλων, Αθήνα 2024, σελ. 62

Είκοσι έξι κείμενα, μοιρασμένα σε τέσσερις θεματικές ενότητες συγκεντώνει στο παρόν βιβλίο ο   Γεραγώτης δάσκαλος και συγγραφέας Στρατής Γιαννίκος.

Οι τίτλοι των τεσσάρων ενοτήτων είναι: Ο Αρχάγγελος, Τα Πάμφυλα, Η Ιέρα, Η Σύνοδος των Αγγέλων.

Παραθέτω το εισαγωγικό κείμενο: «Αν δεν γνωρίζεις τον εαυτό σου δεν μπορείς να γνωρίσεις τον κόσμο. Κόσμος σημαίνει ομορφιά κι η ομορφιά είναι μέσα μας. «Ένδον σκάπτε» που θα ‘λεγαν κι οι αρχαίοι μας. Γεννήθηκα σε ένα ιερό μέρος στον Κόλπο της Γέρας, της Ιέρας όπως τον ονόμαζαν οι παλιοί. Η φύτρα πάει ως τα Πάμφυλα, που κατά πως μαρτυρούν οι ντόπιοι είναι με όλον τον κόσμο φίλοι ή όπως θα έλεγε η γιαγιά ελένη, που όλες οι φυλές πέρασαν από εκεί. Κι όσο αρμένιζα μέσα μου, διαβαίνοντας ανάμεσα Παμφύλων και Ιέρας, πάντα να εμφανίζεται μπροστά μου ο Άγγελος: «Εγώ είμαι που κατευθύνω τα πλεούμενα. Θα γνωρίσεις τύπους και τύπους, ανθρώπους και ανθρώπους. Στο χθες, στο σήμερα, στο αύριο μαζί θα ταξιδεύουμε. Μα πάντα να έχεις στο νου σου να μένεις “εσύ”. Μα πάντα να έχεις στο νου σου την Επιστροφή». Είθε οι σκέψεις που παραθέτω, πιστές να είναι στα λόγια  του Αρχάγγελου κι η πλώρη με ρότα στην Επιστροφή».

Ειρήνη Π. Βεκρή: Η ρυζόπιτα. Δέκα χρόνια στη Νέα Ιωνία, εκδόσεις Αστάρτη, Αθήνα 2024, σελ. 238

Η Ειρήνη Π. Βεκρή, κόρη του Παναγιώτη και της Βασιλικής Λάβδα-Τρουμπούνη, γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Οι ρίζες της ξεκινούν από το Αϊβαλί, το Πλωμάρι και τη Σμύρνη. Είναι παντρεμένη με τον Παρασκευά Βεκρή, από την Αμοργό κι έχει μια κόρη, δυο γιούς και δυο εγγονές. Σπούδασε στις ΗΠΑ, Μηχανικός Παραγωγής και Πληροφοριακά Συστήματα και ασχολήθηκε με την Πληροφορική, λίγα χρόνια στην Αμερική και πολλά εδώ, στο Πολεμικό Ναυτικό. Συμμετέχει συχνά σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και έχει διακριθεί. Το 2016 από το Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού του Δήμου Νέας Ιωνίας Αττικής (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.), τρεις φορές από τη "Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά", στις κατηγορίες "Αλησμόνητες Πατρίδες του Μικρασιατικού Ελληνισμού" και "Ξενοφοβία-Διαφορετικότητα" κ.ά. Έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα "Ουρανία - Χίλια μύρια κύματα μακριά", "Δήλος, 88 π.Χ." και "Ο άνθρωπος που έκανε τις Κυδωνίες ν' ανθίσουν". Έχει συμμετάσχει επίσης σε ομαδικές εκδόσεις - συλλογές διηγημάτων.

 Για το πρόσφατο βιβλίο της που  βραβεύτηκε από το Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.) της Νέας Ιωνίας Αττικής διαβάζουμε ένα απόσπασμα από εκτενή παρουσίαση της Νίκης Σαλπαδήμου στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Διάστιχο».

«Η ρυζόπιτα ήταν μια αρμυρόγλυκη πίτα, που την έφτιαχναν τις Αποκριές στη Μικρά Ασία και κυρίως στο Αϊβαλί. Η συνταγή της ρυζόπιτας ξεκίνησε από το Αϊβαλί και η νοστιμιά της έφτασε στις απέναντι ακτές του Αιγαίου μαζί με τους ανθρώπους, που ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές εστίες τους με βίαιο και απάνθρωπο τρόπο. Η συγγραφέας Ειρήνη Βεκρή στο βιβλίο της με τον τίτλο Η ρυζόπιτα (Αστάρτη, 2024) ξετυλίγει το κουβάρι της πικρής ιστορίας των προσφύγων της Μικράς Ασίας, όταν το 1922 εκδιώχθηκαν από τον Κεμάλ και τον άτακτο στρατό του από τα χωριά και τις πόλεις, όπου ζούσαν ειρηνικά και με απόλυτη σύμπνοια με τους γηγενείς Τούρκους.

Η ρυζόπιτα είναι ένα ιστορικό και κοινωνικό μυθιστόρημα, που μέσα από τις σελίδες του ξεδιπλώνεται η τραγωδία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι κατόρθωσαν κάτω από σκληρές και αντίξοες συνθήκες να στεριώσουν κάπου και να βρουν το κουράγιο και τη δύναμη να βάλουν τη ζωή τους σε μια νέα πατρίδα και να κάνουν μια νέα αρχή στον καινούργιο τόπο της προγονικής καταγωγής τους. Δεν ήταν εύκολο για όλους εκείνους τους ανθρώπους, που είχαν μια στρωμένη, καλή ζωή, να ζουν σε σκηνές και σε ξεροχώραφα, χωρίς να έχουν ούτε καν τα στοιχειώδη για την επιβίωσή τους.

Το ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι καθόλου εύκολο εγχείρημα και ο συγγραφέας που θα το αποτολμήσει πρέπει να σεβαστεί και ν’ ακολουθήσει πιστά τις αρχές του. Η Ειρήνη Βεκρή στο εξαίρετο πόνημά της Η ρυζόπιτα τήρησε στο ακέραιο τις επιταγές του ιστορικού μυθιστορήματος. Η πένα της, οι γνώσεις της για την περιοχή της Ιωνίας και η έρευνα των ιστορικών πηγών για τα γεγονότα του διωγμού δίνουν τη χαρά στον αναγνώστη ν’ απολαύσει ένα θαυμάσιο ιστορικό μυθιστόρημα, καλογραμμένο και προσεγμένο ως την τελευταία του λεπτομέρεια».

Το ντοκιμαντέρ "Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία" στις Σέρρες

Την περασμένη  Κυριακή 6 Οκτωβρίου, στην κεντρική σκηνή  του Δημοτικού Θεάτρου "Αστέρια", στις Σέρρες,  το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών,  οργάνωσαν προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ "Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία", σε σκηνοθεσία Ειρήνης Σαρίογλου, Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την τραγική ιστορία της οικογένειας της Βασιλικής Ράλλη. Τον Σεπτέμβριο του 1922 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα της, το Μοσχονήσι της Μικράς Ασίας, και αφού δοκιμάστηκε από τη θλίψη της απώλειας και το πένθος της Καταστροφής, δόθηκε με δημιουργική ορμή στην οικοδόμηση μιας νέας ζωής στην απέναντι ακτή. Η Βασιλική Ράλλη σε κάθε μικρή ή μεγάλη ευκαιρία της ζωής της διακηρύσσει την καταγωγή της: «Τι κι αν γεννήθηκα στη Θερμή της Λέσβου; Είμαι Μικρασιάτισσα κι εγώ. Είμαι ο σπόρος που κυοφορήθηκε μέσα στα αγιασμένα χώματα της Γης της Επαγγελίας, της ποτισμένης με ιδρώτα και αίμα ελληνικό, της σπαρμένης με τα ιερά οστά των χιλιάδων μαρτύρων, τα οποία εναποτέθηκαν στην ιερή Γη, ως παρακαταθήκη της ελληνικότητάς της». Η μαρτυρία της Βασιλικής Ράλλη ξεκινά από το Μοσχονήσι και το Αϊβαλί και αγκαλιάζει όλον τον Ελληνισμό. Ιδιαίτερα σήμερα περισσότερο από ποτέ, η αξία τέτοιων μαρτυριών είναι ανεκτίμητη, διότι τροφοδοτούν την ψυχή μας με πίστη και αγωνιστικότητα.