Την Κυριακή 26 Νοεμβρίου στις 2 το μεσημέρι στην Αίθουσα Τέχνης και Πολιτισμού «ΤΟΛ»(Κηφισίας 207) θα γίνει παρουσίαση Ελλήνων κεραμιστών με ιδιαίτερη αναφορά στην κεραμική της Λέσβου και την οικογένεια Κουρτζή.

Η οικογένεια Κουρτζή από την Αγιάσο, που σήμερα μετράει έξι γενιές αγγειοπλαστών - κεραμιστών, θα παρουσιαστεί και από τους εκπροσώπους της, τον χημικό-κεραμιστή Ηλία Κουρτζή (5η γενιά) και τη θυγατέρα του κεραμίστρια Ελπίδα Κουρτζή (6η γενιά), που θα ταξιδέψουν το κοινό μέσα στα 200 χρόνια κεραμικής παράδοσης τής Λέσβου, με πλούσιο ψηφιακό οπτικό υλικό. Από το 1820 έως σήμερα θα είναι ένα ταξίδι γεμάτο ιστορίες. Την παρουσίαση θα προλογίσει ο αρχαιολόγος και κεραμίστας Νίκος Λιάρος.

Όπως γράφει ο Σοφοκλής Κουτρής στις «Κεραμικές μορφές της Λέσβου» (1999), η παλιότερη οικογένεια κεραμιστών της Αγιάσου ήταν οι Κουρτζήδες. Το πρώτο εργαστήρι τους (στον «Κήπο του Γλεζέλη») ήταν του Παναγιώτη Κουρτζή (1820-), ακολούθησε ο γιος του Νικόλαος (1850 -1957) και αργότερα ο Ηλίας Κουρτζής (1872-1957). Συνέχισε ο Νικόλας Κουρτζής (1907-1998) με τον εξάδελφό του Οδυσσέα Κουρτζή. Το 1941, όταν εγκαταστάθηκαν στο Σταυρί, έφυγε ο Οδυσσέας και παρέμεινε ο Κουρτζής με το Χαράλαμπο Πανταζή. Το 1960 χτίστηκε στο εργαστήρι του Κουρτζ ένα σύγχρονο καμίνι. Το σχεδίασε ένας Ιταλός (Vittore Ceconi) ειδικός στις κατασκευές αυτές, με τη βοήθεια του Μιχάλη Γούτου (την περίοδο 1960-65 διεύθυνε τον Οργανισμό Χειροτεχνίας, που ενίσχυσε οικονομικά όχι μόνο τον Κουρτζή, αλλά και τους άλλους τεχνίτες για την αποκατάσταση αυτού του πολύ σημαντικού μέσου δημιουργίας).

Η αλλαγή των μέσων συμβάλλει αποφασιστικά και στην αλλαγή των μορφών της τέχνης. Ο Κουρτζής προχώρησε με επιτυχία στην τεχνική των αλοιφωτών (τα πυρίμαχα) με σμάλτο και αλκαλίνα, ενώ οι υπόλοιποι περιορίστηκαν στην τεχνική των πλαστικών χρωμάτων και του αλοιφώματος με βερνίκι. Στη δουλειά του Κουρτζή (1960-1975) είναι έντονες οι επιδράσεις του Τσανάκ-Καλέ και κυρίως οι ζωομορφικές. Η μεγάλη εντούτοις προσφορά του Κουρτζή οφείλεται στο γεγονός ότι, αν και επηρεασμένος από τα κεραμικά του Τσανάκ-Καλέ, κράτησε ζωντανή την παραδοσιακή φόρμα με γραφικά σύμβολα, καθαρά εγχώρια. Παλιά διακοσμητικά σχέδια αναπλάθονται από πλουμιά αραμπάδων, γραφικά σύμβολα του εσωτερικού διάκοσμου παραδοσιακών πύργων, όπως το γνωστό της Βαρελτζίδαινας, από πόρτες, κασέλες, και από εικόνες του Θεόφιλου (γοργόνες), υφαντά και παλιές συνθέσεις κεραμιστών. Η γνωστή μαργαρίτα, το διακοσμητικό μοτίβο όλων των κεραμοποιιών πήρε απ’ αυτόν μια καινούρια διάσταση και πλουτίστηκε.