Αν οι προσφυγικές ροές αυξηθούν (που έχουν ήδη αυξηθεί στη Λέσβο), τότε θα επανεξεταστεί η συμφωνία. Αυτό άφησε να εννοηθεί ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ενώ τα μηνύματα που εκπέμπονται όσον αφορά την κατάσταση και τις προοπτικές αντιμετώπισης του μεταναστευτικού-προσφυγικού στην Ελλάδα και με έμφαση στο τι ειδικότερα συμβαίνει στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τη Λέσβο, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις τις οποίες κλήθηκε να δώσει χτες στη Βουλή η κυβέρνηση, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κοινοβουλευτικού ελέγχου, είναι ενδεικτικά.

Συγκεκριμένα, από τις απαντήσεις που έδωσαν διαδοχικά ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλ. Χαρίτσης προκύπτουν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

Α) Από τις 20 Αυγούστου οι ροές μεταναστών και προσφύγων από την Τουρκία έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, προκαλώντας πολύ σοβαρή κατάσταση στα νησιά εξαιτίας του υπερπληθυσμού.

Β) Η κατάσταση χαρακτηρίζεται οριακή και θα χρειαστεί αναθεώρηση σχεδιασμών αν υπάρξει νέα αύξηση ροών.

Γ) Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας χρήζει επανεξέτασης σε σημεία της, αλλά διαπιστώνεται απροθυμία ή και άρνηση από την Ευρώπη για κάτι τέτοιο.

Δ) Η απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων που έχει η Ελλάδα στη διάθεσή της έως το 2020 για την αντιμετώπιση των πολλών προβλημάτων ανέρχεται μόνο στο 30%, με την κυβέρνηση να δηλώνει πως είναι απολύτως ικανοποιητικό και τον αντίλογο να στηρίζεται στο επιχείρημα ότι η κατάσταση που επικρατεί στους καταυλισμούς καταδεικνύει πως δεν γίνονται όσα πρέπει.

«Πριν από δύο μήνες ήταν καλά»

«Έως τις 20 Αυγούστου τα πράγματα ήταν από καλά έως μέτρια», είπε ο κ. Μουζάλας αρχικώς απαντώντας σε ερώτηση του Σπ. Λυκούδη (Ποτάμι). Από εκείνη την ημέρα, συνέχισε, οι ροές αυξήθηκαν διαμορφώνοντας συνθήκες υπερπληθυσμού στα νησιά. «Αν οι ροές αυξηθούν, τότε όλα θα επανεξεταστούν», σημείωσε ο κ. Μουζάλας.

Αναφορικά με το τι έχει συμβεί έως τώρα, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής υποστήριξε ότι οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στην εντατικοποίηση των μεταφορών «ευάλωτων ατόμων» στην ενδοχώρα, πάντα στη βάση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, στην τήρηση των κανόνων του διεθνούς δικαίου όσον αφορά τις «επιστροφές» και στην εξέταση νομοθετικών αλλαγών ώστε να αντιμετωπιστούν οι νέες συνθήκες. «Όλα μπαίνουν σε ένα αυλάκι έως η βροχή να δυναμώσει. Κανείς δεν είναι μάγος, μαγικά ραβδιά δεν υπάρχουν. Κάθε φορά προσαρμοζόμαστε», σημείωσε.

«Κενό για τα στοιχεία»

«Δεν με εκπλήσσει η ειλικρίνεια, αλλά με εντυπωσιάζει που λέτε ότι νερό στο αυλάκι υπάρχει, αλλά φοβάμαι αν βρέξει περισσότερο», σχολίασε αμέσως ο κ. Λυκούδης, θέτοντας παράλληλα και το ζήτημα της αντιμετώπισης του φαινομένου αύξησης των περιπτώσεων προσφύγων-μεταναστών με ανάγκες ψυχολογικής υποστήριξης. Επικαλέστηκε δε προς τούτο στοιχεία των «Γιατρών χωρίς Σύνορα». Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής ήγειρε σοβαρές ενστάσεις: «Υπάρχει ένα “κενό”. Δεν υπάρχουν έγγραφα που να τεκμηριώνουν αυτά τα στοιχεία. Έχουμε ζητήσει επίσημα ως κράτος τα συνοδευτικά έγγραφα για τα προαναφερόμενα συμπεράσματα. Δεν μας τα έχουν δώσει. Υπάρχουν ψυχολογικά προβλήματα. Περιμένουμε να αποδειχτεί η εγκυρότητα των διαπιστώσεων».

«Χειρότερη από πέρσι»

Στη συνέχεια οι τόνοι ανέβηκαν, καθώς συζητήθηκε ανάλογου περιεχομένου ερώτηση του κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Ο βουλευτής της ΝΔ υποστήριξε σε έντονο ύφος ότι φέτος η κατάσταση στα νησιά ενόψει του χειμώνα είναι χειρότερη συγκριτικώς με ένα έτος πριν και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι με τη στάση και τις επιλογές της κατάφερε να εγκλωβίσει χιλιάδες ανθρώπους στα νησιά.

Σε ανάλογους τόνους, ο κ. Μουζάλας κατηγόρησε τον ερωτώντα βουλευτή και στο πρόσωπό του τη ΝΔ για υποκρισία: «Προσπαθώ κάθε φορά να είμαι ήπιος. Δεν βοηθάτε. Τι κάνατε για μετανάστες και πρόσφυγες ως κυβέρνηση, ώστε να μπορείτε σήμερα να ασκείτε κριτική και να κουνάτε το δάχτυλο; Δεν σας καίγεται καρφάκι. Δεν δίνετε δεκάρα για το θέμα. Αντιπολίτευση κάνετε», είπε χαρακτηριστικά.

Για τα κονδύλια της Ε.Ε.

«Μπορεί να λέτε ότι δεν δίνω δεκάρα, αλλά εσείς παίρνετε πολλές δεκάρες από ΕΕ, κάτι που δεν είχε κανένας προκάτοχός σας», απάντησε ο κ. Βαρβιτσιώτης, επαναφέροντας εκ νέου το ζήτημα της απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αναφορικά με το μεταναστευτικό και το προσφυγικό. «Παρά τη μεγάλη χρηματοδότηση, δεν κάνατε καμία αναφορά σε προετοιμασία για τον χειμώνα. Οι εικόνες στη Σάμο δεν είναι εικόνα προετοιμασίας», πρόσθεσε ο γαλάζιος βουλευτής.

Για ακόμα μία φορά ο κ. Μουζάλας παρέπεμψε στο Υπουργείο Οικονομίας όσον αφορά τη διαχείριση των κονδυλίων και υποστήριξε βάσει σχετικών στοιχείων -όπως έπραξε στη συνέχεια και ο κ. Αλ. Χαρίτσης- ότι η Ελλάδα είναι πρώτη, με ποσοστό 30%, μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ στην απορροφητικότητα αυτών των κονδυλίων.

«Αναλάβαμε τη διαχείριση κονδυλίων για το προσφυγικό τον Απρίλιο 2016. Ο προϋπολογισμός τότε ήταν στα 454 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα το 2020. Από τη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ακολούθησε, τα αυξήσαμε στα 538 εκατομμύρια. Βρισκόμαστε σε φάση υλοποίησης 444 εκ. ευρώ. Το 82,5% έχει εξειδικευτεί. Εξ αυτών τα 218 εκ. ευρώ έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί και βρίσκονται σε φάση υλοποίησης», είπε ο κ. Χαρίτσης.

«Το ζήτημα είναι κατά πόσο έχουν απορροφηθεί κονδύλια, ώστε να κάνουν τη διαφορά στο “πεδίο”, στα νησιά», παρατήρησε αμέσως ο ανεξάρτητος βουλευτής Χ. Θεοχάρης, που έθεσε με δική του ερώτηση το θέμα στη Βουλή. Και αφού αναφέρθηκε σε περιγραφές και διαπιστώσεις για κατάσταση «κόλαση», πρόσθεσε: «Μην συγκρίνετε τη χώρα μας, πρώτη πύλη εισόδου, με τις υπόλοιπες. Όχι 30% αλλά 60% θα έπρεπε να έχουν απορροφηθεί. Τώρα να γίνουν οι κινήσεις. Διπλασιάστε ρυθμούς και προσπάθειες για να υπάρχει αποτέλεσμα».

Αξιοσημείωτο είναι ότι όταν παρεμβαίνοντας ο εκ των Αντιπροέδρων Δημ. Κρεμαστινός υπογράμμισε την ανάγκη να αναλάβει η κυβέρνηση περισσότερο έντονες πρωτοβουλίες προς την ΕΕ για την αντιμετώπιση της κατάστασης στο Αιγαίο και τη στάση της Τουρκίας, ο κ. Μουζάλας ουσιαστικά έκανε λόγο για αρνητική στάση των Ευρωπαίων: «Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι ο πρωθυπουργός και όλοι οι συναρμόδιοι για το θέμα υπουργοί έχουμε συνεχή διαπραγμάτευση στην ΕΕ γι’ αυτά τα θέματα. Ξέρετε ότι πολλές φορές η διαπραγμάτευση δεν έχει αποτέλεσμα και πως κάποιες φορές ή θέλει χρόνο. Η προσπάθεια γίνεται και είναι επίμονη», κατέληξε.