Εξήντα κατοίκους της Λέσβου έχει βοηθήσει μέχρι τώρα η Ένωση Καταναλωτών Λέσβου (ΕΝΚΑΛ) στην προσπάθειά τους να υπαχθούν στις διατάξεις του νόμου για τη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Άλλα 25 άτομα έχουν επικοινωνήσει με την ΕΝΚΑΛ, αλλά δεν έχουν καταθέσει αιτήσεις μέχρι τώρα. Αυτό δηλώνει στο «Ε» ο πρόεδρος της Ένωσης, Γιώργος Παπαπορφυρίου. Τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν, όμως, ότι τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά του νησιού, όπως τα περιγράφει ο σχετικός νόμος (3869 του 2010), είναι πολύ περισσότερα από 1.000, ίσως και 2.000. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται εκείνοι που έχουν λάβει στεγαστικά δάνεια, καταναλωτικά δάνεια, εορτοδάνεια, δάνεια αγοράς αυτοκινήτου και πιστωτικές κάρτες και δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις τους.

Τις δύο προηγούμενες δεκαετίες όλοι είχαν πάρει μία ή περισσότερες πιστωτικές κάρτες, είχαν πάρει ένα καταναλωτικό δάνειο και αρκετοί είναι εκείνοι που είχαν λάβει στεγαστικά δάνεια.
Σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες, διότι το εισόδημά τους υπέστη μεγάλη μείωση. Διευθυντής μεγάλης τράπεζας της Μυτιλήνης μάς έλεγε χθες το μεσημέρι: «Υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνήθως αποτελούνται από εργαζομένους που ο ένας από τους δύο έμεινε άνεργος ή άνεργη. Με αποτέλεσμα τα εισοδήματά τους να μην αρκούν για να καλύψουν τις βασικές βιοτικές τους ανάγκες.» Χαρακτηριστικά μάς ανέφερε την περίπτωση μιας ηλικιωμένης γυναίκας που ζήτησε από την τράπεζα να ρυθμίσει το δάνειό της. Μετά τη ρύθμιση, η δόση διαμορφωνόταν στα 89 ευρώ το μήνα, κι εκείνη με απόγνωση έλεγε στους υπαλλήλους της τράπεζας ότι δεν μπορεί να πληρώσει ούτε καν αυτά.
Μια άλλη κατηγορία υπερχρεωμένων νοικοκυριών είναι οι επιχειρηματίες που λόγω της κρίσης είδαν το εισόδημά τους να καταγράφει κάθετη πτώση ή και να μηδενίζεται, μέχρι και που αναγκάστηκαν να κλείσουν το κατάστημά τους. Πολλοί από αυτούς τους επιχειρηματίες, την εποχή που τα οικονομικά τους ήταν ανθηρά, «ανοίχτηκαν» για να χτίσουν ένα σπίτι. Ή μαζί με το σπίτι αγόρασαν και ένα καινούργιο αυτοκίνητο. Τώρα με το ζόρι καταφέρνουν να βγάλουν τα έξοδα λειτουργίας του μαγαζιού τους, το αυτοκίνητο το έχει κατασχέσει η τράπεζα έναντι οφειλών και το σπίτι δεν έχει κατασχεθεί μέχρι τώρα επειδή δεν το επιτρέπει ο νόμος.
Υπάρχουν και εκείνα τα νοικοκυριά που μπήκαν στον κύκλο της υπερχρέωσης όταν κάποιο μέλος της οικογένειας αντιμετώπισε κάποιο μεγάλο πρόβλημα υγείας. Αποτέλεσμα, όχι μόνο να μην μπορεί να συμβάλλει στο οικογενειακό εισόδημα, αλλά να το επιβαρύνει.

Οι αγρότες τα καταφέρνουν καλύτερα
Οι αγρότες της Λέσβου είχαν μάθει από πάντα να ζουν «σπαρτιάτικα». Αυτή η συνήθεια, αλλά κυρίως η δυνατότητα να αποκομίζουν πρόσθετο εισόδημα από παράλληλες εργασίες, τους έχει προστατεύσει από την υπερχρέωση.
«Ένας ελαιοπαραγωγός που σπουδάζει ένα παιδί και πουλάει το λάδι του δυο ευρώ το κιλό, αυτήν τη στιγμή θα έπρεπε να είναι χρεωκοπημένος», μας έλεγε γνωστός τραπεζίτης της Μυτιλήνης. «Κι όμως, βλέπω», συνέχισε, «ότι αυτοί οι άνθρωποι, αν και ζορίζονται τα βγάζουν πέρα, μέχρι τώρα. Διότι καταφέρνουν να καλύπτουν μόνοι τους τις διατροφικές τους ανάγκες και με παράλληλες εργασίες καλύπτουν τις απώλειες που έχουν υποστεί στο εισόδημά τους. Αρκετοί από αυτούς φροντίζουν να πουλήσουν σε γνωστούς και φίλους μερικούς τενεκέδες λάδι, αυγά, ένα αρνί το Πάσχα, ελιές θρούμπες, τυρί, τραχανά κ.ά.. Με τον τρόπο αυτό καλύπτουν τις ανάγκες τους. Παράλληλα, όμως, μειώνουν τις δαπάνες για ρούχα, ψυχαγωγία, οικιακό εξοπλισμό και άλλα ακόμη, και το ούζο στο καφενείο του χωριού δεν είναι καθημερινό.»

Ο βουβός καημός
Ο δικηγόρος Χάρης Πέτσικος, που έχει ασχοληθεί επισταμένως με το θέμα, δηλώνει ότι είναι δύσκολο να έχει κανείς μια ακριβή εικόνα, αφού τα μόνα διαθέσιμα στοιχεία είναι αυτά που έχει η ΕΝΚΑΛ. Θεωρεί, ωστόσο, ότι ο αριθμός των υπερχρεωμένων νοικοκυριών είναι πολύ μεγάλος στη Λέσβο, παρά το ότι δε φαίνεται. Άλλωστε, κανείς δε θέλει να γίνεται αντικείμενο κοινωνικού σχολιασμού η δύσκολη οικονομική κατάσταση που βιώνει.
Το χειρότερο από όλα είναι η απογοητευτική αντιμετώπιση από τις τράπεζες απέναντι στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μέχρι τώρα, όπως δηλώνει στο «Ε» ο πρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών Λέσβου, Γιώργος Παπαπορφυρίου. Έτσι, οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες ετοιμάζονται να καταφύγουν στη Δικαιοσύνη, ελπίζοντας να πετύχουν καλύτερη ρύθμιση.


Εκδήλωση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά
Αύριο Παρασκευή στις 7 το απόγευμα, στην αίθουσα του Επιμελητηρίου Λέσβου, θα πραγματοποιηθεί ημερίδα με θέμα «Αξιοποίηση και εφαρμογή του Νόμου 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά», με την παρουσία του γενικού γραμματέα Καταναλωτή, Δημήτρη Σπυράκου. Διοργανωτές είναι η Ένωση Καταναλωτών Λέσβου και ο Δικηγορικός Σύλλογος Μυτιλήνης.
«Η υπερχρέωση είναι ένα μεγάλο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα. Αναγκαία είναι λοιπόν η επίλυσή του άμεσα, κατά τρόπο ουσιαστικό, συμφώνα με τις επιταγές ενός κοινωνικού κράτους δικαίου.
Ο νόμος 3869/10 έρχεται να δώσει μία δεύτερη ευκαιρία στους υπερχρεωμένους συμπολίτες μας, καταναλωτές ή επαγγελματίες, οι οποίοι εφόσον ανταποκριθούν στη διαδικασία που προβλέπεται, θα αποκτήσουν το δικαίωμα για ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα», υπογραμμίζουν σε σχετική ανακοίνωσή τους οι διοργανωτές.