Βρισκόμαστε ήδη στα μέσα του Οκτώβρη και υπό φυσιολογικές συνθήκες θα έπρεπε οι αγρότες να ετοιμάζονται να πάρουν την προκαταβολή της επιδότησης του 2015. Ωστόσο, τίποτα δεν προμηνύει ότι η πρώτη πληρωμή των επιδοτήσεων της νέας ΚΑΠ θα γίνει σύντομα.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου στην ομιλία του στη Βουλή μίλησε για πληρωμές εντός του Νοεμβρίου της προκαταβολής της βασικής επιδότησης του 2015 αλλά και για κλείσιμο όλων των εκκρεμοτήτων που υπάρχουν από το 2012 ως σήμερα. Πρόκειται είτε για υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις είτε για παραπλάνηση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου από τα αρμόδια στελέχη, με αποτέλεσμα η βούληση να κλείσουν οι εκκρεμότητες και να οριστικοποιηθούν τα νέα δικαιώματα των αγροτών να μεταφράζεται σε πεποίθηση πως όντως θα συμβούν τα παραπάνω.

Οι πιο αισιόδοξοι μελετητές αναφέρουν ότι η οριστικοποίηση των δικαιωμάτων δε θα γίνει πριν από το Πάσχα. Σε πρόσφατη συζήτηση που είχαν μελετητές με ανώτερα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την πορεία του θέματος, ειπώθηκαν τα εξής: «Έτσι όπως πάτε δε θα πληρωθούν οι επιδοτήσεις και τα τρακτέρ θα βγουν στους δρόμους. Φαίνεται ότι είναι αναπόφευκτο να βγουν τα τρακτέρ τους δρόμους το φετινό χειμώνα».

Οι πιο απαισιόδοξοι πιστεύουν ότι θα φθάσουμε τον ερχόμενο Ιούνη και οι επιδοτήσεις δε θα έχουν πληρωθεί.

Δεσμεύσεις χωρίς αντίκρισμα
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τού πώς έχουν τα πράγματα είναι ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν βγει τα προσωρινά δικαιώματα επιδότησης. Ο κ. Αποστόλου είχε δηλώσει στη Βουλή στις αρχές του καλοκαιριού ότι τα προσωρινά δικαιώματα επιδότησης θα είχαν προσδιοριστεί ως το τέλος του Αυγούστου. Κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι τώρα.
Επίσης, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, η κατανομή των δημόσιων βοσκοτόπων θα γίνει από μια επιτροπή στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων, των Περιφερειών και των Δήμων.

Η Επιτροπή αυτή δεν έχει συσταθεί και δεν έχει ξεκινήσει ακόμη το έργο της. Κι είναι αδύνατο να ξεκινήσει η λειτουργία της αν δε λάβει σαφείς οδηγίες για το πώς θα λειτουργήσει.
Η αδυναμία έκδοσης των οδηγιών δεν είναι τεχνικό ζήτημα, αλλά πολιτικό. Και αυτό γιατί, από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν να λειτουργούν οι επιτροπές, οι κτηνοτρόφοι θα μάθουν ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν επιδοτήσεις. Κι αυτό θα προκαλέσει εκτεταμένες αντιδράσεις.

Στην πραγματικότητα, το Υπουργείο δείχνει να κινείται αυτήν τη στιγμή ανάμεσα σε διάφορα σενάρια για να αντιμετωπίσει προσωρινά το θέμα, χωρίς να ξέρει ποιο να επιλέξει. Διότι πέραν όλων των άλλων έχει από πάνω του τη δαμόκλειο σπάθη των ελεγκτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έχουν πάψει να δείχνουν πια οποιαδήποτε ανοχή.

Γόρδιος δεσμός οι εκκρεμότητες
Τεραστίων διαστάσεων πρόβλημα είναι και οι διάφορες εκκρεμότητες που υπάρχουν με τα διάφορα επιμέρους καθεστώτα επιδότησης, όπως βιολογικής γεωργίας, βιολογικής κτηνοτροφίας, νιτρορύπανσης, δασωδών εκτάσεων κ.λπ. Διόλου τυχαίο δεν είναι ότι στα τέλη του 2015 δεν έχουν οριστικοποιηθεί οι πληρωμές της βιολογικής γεωργίας του 2012. Μαθαίνουμε ότι σε πολλές περιοχές της χώρας πίνακες πληρωμής που είχαν αναρτηθεί από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας ανακαλούνται για επανεξέταση.
Προβλήματα υπάρχουν και στη Λέσβο, αν και επισήμως από τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχει ανακοινωθεί τίποτα μέχρι τώρα.

Διευκρινίζουμε εδώ ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ο φορέας που οριστικοποιεί τις πληρωμές όλων των επιδοτήσεων. Οι κατά τα τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας έχουν έναν ενδιάμεσο ρόλο στη διαχείριση των επιδοτήσεων των λεγόμενων αγροπεριβαλλοντικών προγραμμάτων.

Η λύση
Το πρόβλημα αποκτά τεράστιες διαστάσεις, γιατί όσο καθυστερούν οι πληρωμές τόσο μεγαλώνει το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι αγρότες όλης της χώρας. Είναι δε ορατός ο κίνδυνος σε πολλούς κλάδους να καταγραφεί μείωση της παραγωγής μόνο και μόνο από την αδυναμία των αγροτών να καλύψουν το κόστος των εφοδίων (ζωοτροφών, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.λπ.).

Η λύση στο πρόβλημα θα ήταν να πληρωθεί η προκαταβολή των επιδοτήσεων του 2015 με βάση τις πληρωμές του 2014. Αυτό σημαίνει πως από τη μία η πλειοψηφία των αγροτών θα πάρει μια σημαντική οικονομική ενίσχυση και θα μπορέσει να λειτουργήσει η παραγωγική διαδικασία και από την άλλη η κυβέρνηση πως θα κερδίσει πολύτιμο χρόνο για να λύσει τα διάφορα προβλήματα.

Στη συνέχεια, θα γίνουν κανονικά οι πληρωμές κι όσοι παραγωγοί έλαβαν επιδοτήσεις μεγαλύτερες απ’ αυτές που δικαιούνταν θα τις επιστρέψουν πίσω ως αχρεωστήτως καταβληθείσες.

Αιτήσεις απένταξης ως τις 15 Οκτωβρίου

Τι ισχύει για τους μικρούς παραγωγούς

Αναλυτικές πληροφορίες για το καθεστώς επιδότησης των μικρών παραγωγών ανακοίνωσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ εντός της εβδομάδας, με ένα κείμενο ερωτήσεων και απαντήσεων. Στη σχετική ανακοίνωση αναφέρει ότι η ενημέρωση των παραγωγών θα γίνει τις επόμενες ημέρες χωρίς να προσδιορίσει το πότε ακριβώς. Ωστόσο, η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης για απένταξη από το καθεστώς των μικρών παραγωγών είναι στις 15 Οκτωβρίου, η δε ένταξη γίνεται με αυτόματο τρόπο, δε χρειάζεται δηλαδή αίτηση.

Μπορώ να απενταχθώ το 2015 και να ενταχθώ ξανά το 2016;
«Η ένταξη γίνεται μία μόνο φορά, το 2015. Εφόσον κάποιος γεωργός πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης και επιλέγει το 2015 την απένταξή του από το καθεστώς, απεντάσσεται οριστικά, δεν είναι δυνατή η ένταξη του σε επόμενο έτος».

Σύμφωνα με τον κατ’ εκτίμηση υπολογισμό των δικαιούμενων άμεσων ενισχύσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν εντάσσομαι στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών το 2015. Μπορώ να ενταχθώ το 2016 ή σε επόμενο έτος;
«Η ένταξη γίνεται μόνο το 2015, δηλαδή βάσει των άμεσων ενισχύσεων που δικαιούται ο γεωργός στο πρώτο έτος εφαρμογής του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης».

Δεν είμαι δικαιούχος βασικής ενίσχυσης το 2015, αλλά συνδεδεμένης ενίσχυσης με ζώα και οι άμεσες ενισχύσεις μου υπολογίζονται σε ποσό που δεν υπερβαίνει τα 1.250 ευρώ.

Εντάσσομαι στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών;
«Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών είναι η κατοχή δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης το 2015».

Έχω ενταχθεί στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών, έχω τη δυνατότητα να μεταβιβάσω σε άλλον τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης; Με τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων μπορεί ο αποδέκτης της μεταβίβασης να ενταχθεί στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών;

«Ο μικρός καλλιεργητής μπορεί να μεταβιβάσει τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης, χωρίς όμως να μπορεί να μεταβιβάσει και την ιδιότητα του μικρού καλλιεργητή. Μόνο σε περίπτωση μεταβίβασης δικαιωμάτων λόγω κληρονομιάς μπορεί να ενταχθεί ο κληρονόμος στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών, με την προϋπόθεση ότι κληρονομεί το σύνολο των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης από μικρό καλλιεργητή».

Είμαι νέος γεωργός, δικαιούχος του μέτρου 112 του Πυλώνα ΙΙ. Μπορώ να ενταχθώ στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών;
«Για την ένταξη στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών λαμβάνονται υπόψη μόνο οι παρακάτω άμεσες ενισχύσεις: α) η βασική ενίσχυση, β) η πράσινη ενίσχυση, γ) η ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας, γ) οι συνδεδεμένες ενισχύσεις και δ) η ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι.

Εφόσον ο γεωργός δικαιούται τη βασική και την πράσινη ενίσχυση και το ποσό που δικαιούται από τις συγκεκριμένες ενισχύσεις το 2015 είναι ως 1.250 ευρώ, εντάσσεται αυτόματα στο καθεστώς των μικρών καλλιεργητών.

Στο πλαφόν των 1.250 ευρώ δεν υπολογίζονται άλλες ενισχύσεις, όπως στήριξη από προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης ή ενίσχυση στο πλαίσιο του προγράμματος των μικρών νησιών Αιγαίου Πελάγους. Οι παραπάνω ενισχύσεις καταβάλλονται στο ακέραιο, πέραν του περιορισμού των 1.250 ευρώ».