Στην κατ’ άρθρο συζήτηση του νομοσχεδίου, η Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, δέχθηκε να διαφοροποιηθεί το κριτήριο χαρακτηρισμού των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών για τα νησιά του Αιγαίου, που έχουν πληθυσμό κάτω των 100.000 κατοίκων. Ωστόσο παρέμειναν αμετάβλητα τα άλλα κριτήρια, διατηρώντας σε αβεβαιότητα το καθεστώς που θα ισχύει μετά το 2013 για τις επιδοτήσεις.

Συγκεκριμένα, το εισόδημα από αγροτικές δραστηριότητες, πρέπει να ανέρχεται στο 25% για τους νησιώτες παραγωγούς, όμως ο χρόνος απασχόλησης στις αγροτικές δραστηριότητες, πρέπει να ανέρχεται στο 30% του συνολικού εργάσιμου χρόνου. Επιπλέον, ένας παραγωγός για να χαρακτηριστεί κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, θα πρέπει να είναι ασφαλισμένος στον ΟΓΑ. Εδώ να σημειωθεί ότι για να ασφαλιστεί κάποιος στον ΟΓΑ, με την ισχύουσα νομοθεσία, πρέπει να έχει το 51% του εισοδήματος από αγροτικές δραστηριότητες.
Η παραπάνω ρύθμιση δεν καλύπτει τους κατοίκους της Κρήτης, της Ρόδου και της Εύβοιας, αφορά όμως όλα τα άλλα νησιά του Αιγαίου.
Από τα παραπάνω, είναι σαφές ότι θα έχουμε οριακή μόνο αύξηση του αριθμού των παραγωγών που θα χαρακτηριστούν ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Καθώς κανένας παραγωγός που είναι δημόσιος υπάλληλος, ελεύθερος επαγγελματίας, μισθωτός ή ασκεί άλλο επάγγελμα, δεν μπορεί να λάβει το χαρακτηρισμό του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη.
Το πρόβλημα που προκύπτει, οι συνεταιριστικές οργανώσεις σκέπτονται να το αντιμετωπίσουν, δημιουργώντας νομικά πρόσωπα στα οποία θα ενταχθούν οι μικροί παραγωγοί. Σύμφωνα με το νέο νόμο, στο Μητρώο Αγροτών, μπορούν να ενταχθούν και νομικά πρόσωπα.
Από την συζήτηση στη Βουλή, έγινε φανερό ότι μετά το 2013, επιδοτήσεις θα δίνονται μόνο σε όσους χαρακτηρίζονται κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Αυτός είναι ο λόγος που υπήρξαν τόσο μεγάλες αντιδράσεις για το διαχωρισμό των αγροτών σε κατά κύριο επάγγελμα και μη κατά κύριο επάγγελμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και από το χώρο του ΠΑΣΟΚ, υπήρξε μεγάλη πίεση να γίνουν πιο ελαστικά τα κριτήρια.

Παραδείγματα
Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για τους ψαράδες, όπου σύμφωνα με το νόμο, όπως γράφαμε στο χθεσινό φύλλο του «Ε», θα χαρακτηριστούν κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, εκείνοι που κατέχουν επαγγελματική άδεια αλιείας και άδειας επαγγελματικού αλιευτικού σκάφους.
Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση του νομοσχεδίου, ένας ελαιοπαραγωγός της Λέσβου, που έχει ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ, για να χαρακτηριστεί ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, θα πρέπει τα 3.000 ευρώ να προέρχονται από την ελαιοκομία. Το τεκμαρτό εισόδημα για το 2010, σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών, είναι 21,87 ευρώ για μη αρδευόμενες εκτάσεις και 32,53 ευρώ για αρδευόμενους ελαιώνες. Κατά συνέπεια, ο παραγωγός αυτός θα πρέπει να καλλιεργεί 137,17 στρέμματα ξερικού ελαιώνα. Στη Λέσβο, η συντριπτική πλειοψηφία των ελαιώνων, είναι ξερικοί, καθώς μόλις των 4% των εκτάσεων του νησιού είναι αρδευόμενες.
Ένας κτηνοτρόφος της Λέσβου, της Λήμνου ή του Αϊ Στράτη, σύμφωνα με τους πίνακες του Υπουργείου Οικονομικών, έχει τεκμαρτό εισόδημα 26,14 ευρώ ανά ζώο, αν είναι σε πεδινή περιοχή, 20,91 ευρώ αν είναι σε ημιορεινή περιοχή και 15,88 ευρώ αν είναι σε ορεινή περιοχή. Για τις κατσίκες, το τεκμαρτό εισόδημα είναι 18,00 ευρώ για τις πεδινές περιοχές 14,40 ευρώ για τις ημιορεινές περιοχές και 10,80 ευρώ για τις ορεινές περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι ένας κτηνοτρόφος του νομού μας, που έχει 12.000 ευρώ εισόδημα, θα πρέπει να εκτρέφει 115 πρόβατα αν είναι σε πεδινή περιοχή, για να πιάνει το εισοδηματικό όριο του 25%. Αν βρίσκεται σε ημιορεινή περιοχή, το κοπάδι του θα πρέπει να αριθμεί 144 πρόβατα. Αν βρίσκεται σε ορεινή περιοχή, θα πρέπει να αριθμεί 189 πρόβατα. Αν ο κτηνοτρόφος εκτρέφει κατσίκες, θα πρέπει το κοπάδι του να αριθμεί 167 ζώα. Αν βρίσκεται σε ημιορεινή περιοχή, θα πρέπει να εκτρέφει 208 κατσίκες και στην περίπτωση που βρίσκεται σε ορεινή περιοχή, θα πρέπει να εκτρέφει 278 κατσίκες.
Οι αμπελοκαλλιεργητές της Λήμνου, που κυρίως καλλιεργούν το μοσχάτο Αλεξανδρείας, για να πιάσουν το εισοδηματικό όριο του 25%, θα πρέπει να καλλιεργούν τουλάχιστον 25 στρέμματα μη αρδευόμενου αμπελιού (όπως είναι τα περισσότερα στη Λήμνο) ή 21 στρέμματα αρδευόμενου αμπελιού.

Αγροτικό εισόδημα
Αγροτικό εισόδημα, σύμφωνα με το νέο νόμο, είναι το εισόδημα που προέρχεται:
- Από καλλιέργειες, κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, την αλιεία εσωτερικών και εξωτερικών υδάτων, την σπογγαλιεία, την οστρακοκαλλιέργεια, τη δασοπονία, θηραματοπονία.
- Από τη διαχείριση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
- Από τη λειτουργία αγροτουριστικών εκμεταλλεύσεων, δυναμικότητας μέχρι δέκα δωματίων.
- Από αγροτικές επιδοτήσεις και αποζημιώσεις.
Ως εξωαγροτικά εισοδήματα χαρακτηρίζονται εκείνα που προέρχονται από την απασχόληση σε εξωαγροτικά επαγγέλματα, όπως ατομικές, εταιρικές, εμπορικές, βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, ελεύθερα επαγγέλματα, μισθωτές εργασίες, εξαρτημένη εργασία. Για τον προσδιορισμό του αγροτικού εισοδήματος, δεν θα προσμετρώνται στο συνολικό ετήσιο ατομικό εισόδημα, εισοδήματα που προέρχονται από επιδόματα ανεργίας, επιδόματα πολυτέκνων, ενοίκια ακινήτων, μερίσματα μετοχών και χρεογράφων, έξοδα παράστασης και αποζημιώσεων αιρετών προσώπων, διάφορα εισοδήματα, τόκους καταθέσεων, προνομιακά επιδόματα.