Παγκόσμια γιορτάζεται σήμερα η ημέρα της γυναίκας, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το «Ε», προχωρεί σε ακόμη ένα αφιέρωμα σε γυναίκες της Λέσβου που έχουν μια διακριτή παρουσία μέσα από τη δουλειά τους και τη θέση που υπηρετούν στα δρώμενα του τόπου μας.

Είναι πολλές εκείνες οι γυναίκες στη Λέσβο που τα προλαβαίνουν όλα, και τα «ακούν» κι από πάνω με διάφορες σεξιστικές συμπεριφορές: «Γύρνα στην κουζίνα σου», «πλύνε κάνα πιάτο», «τι δουλειά έχεις εσύ να…» Κι αν δεν μπορούμε να βελτιώσουμε τον κόσμο με ένα ρεπορτάζ, είναι ευκαιρία να ξανασκεφτούμε σήμερα, αν παρόλο που είμαστε όλοι/ες διαφορετικοί/ές, είμαστε και ίσοι/ες. Η Κατερίνα Σελάχα- Ευσταθίου, η Πόπη Γόμου-Πρωτογεράκη, η Βασιλική Αψώκαρδου, η Αθηνά Ιωσηφέλλη, η Κλειώ Χατζηδανιήλ και η Ρηνιώ Κυριαζή μοιράζονται αυτές τις σκέψεις μαζί μας.

Η Κατερίνα Σελάχα- Ευσταθίου

«Τα φύλα δεν είναι ίδια, είναι όμως ίσα»

Εθελόντρια μέχρι το μεδούλι, η Κατερίνα Σελάχα- Ευσταθίου, φιλόλογος και πρόεδρος της «Αγκαλιάς» στην Καλλονή είναι πανταχού παρούσα, παρά τις οικογενειακές υποχρεώσεις της, αλλά και το νέο της πτυχίο που έχει στα «σκαριά». Απορεί κανείς πώς τα προλαβαίνει, αλλά αυτό είναι ένα ερώτημα που απευθύνεται προς όλες. Εκτός από τις ευρωπαϊκές διακρίσεις που έχει λάβει μέσω της «Αγκαλιάς» για το προσφυγικό, σημαντικό είναι το έργο της με τις «Σχολές Γονέων» που απευθύνονται σε ντόπιους.

Η Κ. Σελάχα μάς λέει για την 8^η Μαρτίου: «Εύχομαι να έρθει κάποια χρονιά που η μέρα της γυναίκας θα γιορταστεί μόνο για ιστορικούς λόγους. Η ισότητα των φύλων τότε θα έχει πραγματωθεί. Η μέρα αυτή όμως δεν είναι και τόσο κοντά μας. Με το μεσαίωνα που επικρατεί στην ανατολή, το εμπόριο των γυναικών στην Αφρική, αλλά και στις χώρες της Δύσης με τρόπο συγκεκαλυμμένο, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε. Το κλειδί είναι κι εδώ η παιδεία και η γνώση των δικαιωμάτων μας. Ακόμα όμως και στο δυτικό κόσμο πιστεύω ότι οι γυναίκες περισσότερο στα λόγια παρά στην πράξη έχουν εξισωθεί με τους άνδρες. Καθημερινά δίνουμε μικρούς και μεγάλους αγώνες για να πετύχουμε τα αυτονόητα: από τη διαφορά στους μισθούς για την ίδια εργασία μέχρι το μοίρασμα των δουλειών του σπιτιού, τη φροντίδα του παιδιού, τον ελεύθερο χρόνο»

Την πρώτη προσωπική της υπόσχεση για ισότητα την έδωσε στην Α’ γυμνασίου: όταν στο μάθημα της οικιακής οικονομίας έμαθε ότι το παιδί μπορεί να πάρει το επίθετο οποιουδήποτε από τους γονείς του ή και των δύο: «Τότε υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι θα έδινα στο παιδί μου και το δικό μου όνομα, γιατί το παιδί δεν είναι μόνο του πατέρα του». Όταν πήγε να δηλώσει το όνομά του στο Δήμο η υπάλληλος δεν την πίστευε, νόμιζε ότι της έκανε πλάκα, «δεν το είχε κάνει κανείς άλλος πριν»! Και καταλήγει: «Τα φύλα δεν είναι ίδια, είναι όμως ίσα και αυτό πρέπει να το επισημαίνουμε με κάθε πράξη μας, να συζητάμε για τα δικαιώματά μας και να μην επιτρέπουμε συμπεριφορές που ανήκουν σε άλλες εποχές να τα καταπατούν, μόνο και μόνο γιατί έτσι ‘γίνεται’. Τα  πράγματα δε γίνονται μόνα τους, οι άνθρωποι τα κάνουν».

Πόπη Πρωτογεράκη- Γόμου

«Περισσότερες γυναίκες για καλύτερες πολιτικές»

Η αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Μέριμνας, Πόπη Γόμου- Πρωτογεράκη έχει ενεργή συμμετοχή στα κοινά, την αυτοδιοίκηση και τον επιχειρηματικό κόσμο. Ζει σε μια… ανδροκρατούμενη οικογένεια με τρεις άνδρες, και διάλεξε ένα επάγγελμα καθαρά ανδροκρατούμενο (1981 απόφοιτη του ΑΔΣΕΝ Πειραιώς / Ασυρματίστρια Εμπορικού Ναυτικού), και εδώ και 15 χρόνια ασχολείται με τα κοινά. Η ίδια βλέπει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στον πολιτικό στίβο και θεωρεί σημαντικότερο τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοεκτίμηση των δύο φύλων. Δεν διστάζει να πει ότι διδάχτηκε πολλά από τον σύζυγό της, αλλά και ότι είναι σημαντικό που το τιμόνι της Περιφέρειας βαστά μια γυναίκα και με επιτυχία, όπως μας λέει, η Χριστιάνα Καλογήρου.

«Πρέπει να υψωθεί ο ήλιος της ισότητας και της δικαιοσύνης και στο άλλο μισό του ουρανού που είναι οι γυναίκες. Αν και βρισκόμαστε στον 21^ο αιώνα οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών εξακολουθούν να υφίστανται και να παραβιάζουν τις αρχές των ίσων δικαιωμάτων και του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σε αυτό πρωτίστως θα βοηθήσει το ελληνικό σχολείο με την ισότιμη εκπαίδευση των παιδιών, ώστε να καλλιεργηθούν ισότιμοι πολίτες και αξιόλογοι άνθρωποι που θα σέβονται τη γυναίκα και θα της αποδίδουν τη θέση που δικαιωματικά της αξίζει στην ελληνική σύγχρονη οικογένεια» μας λέει.

Εξηγεί επίσης ότι η ενασχόληση με τα κοινά αποτελεί για τις περισσότερες γυναίκες μια δύσκολη εμπειρία, αφού οι όροι τις περισσότερες φορές είναι άνισοι μιας και οι γυναίκες είναι φορτισμένες με πολλαπλούς ρόλους σε σχέση με τους άνδρες: «Υπεύθυνη για το νοικοκυριό, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους γονείς με απωθημένες επιθυμίες σε συνεχή εργασιακή απασχόληση, αφού ένα μέρος της μόνο είναι αναγνωρίσιμο γιατί το υπόλοιπο παραμένει άμισθο, ανασφάλιστο και μη αναγνωρίσιμο, αποτελεί την πιο συνηθισμένη εικόνα»

Και καταλήγει: «Απαιτούνται στην πολιτική περισσότερες γυναίκες για καλύτερες πολιτικές, γιατί ειδικά η Αυτοδιοίκηση πρέπει να αποκτήσει μια άλλη ευαισθησία, μια ευαισθησία που η γυναίκα έχει από την πορεία της μέσα στη ζωή και μέσα στην κοινωνία.» 

Βασιλική Αψώκαρδου

«Χωρίς πανηγύρια και γλέντια, αλλά με αγώνες στην καθημερινότητα»

Σε έναν «αντρικό» κόσμο, των εργολάβων και των μηχανικών, η Βασιλική Αψώκαρδου όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά είναι και πρόεδρος του Συνδέσμου Εργοληπτών Βορείου Αιγαίου, αλλά και συντονίστρια του Τμήματος Β. Αιγαίου του ΣΑΤΕ. Προέρχεται από μια οικογένεια όπου παππούς, πατέρας, αδελφός, ασχολούνταν με την κατασκευή έργων: «Ήταν λοιπόν, μάλλον μοιραίο και η δική μου πορεία να συνεχιστεί μέσα σε αυτό το επάγγελμα. Η αλήθεια είναι πως δεν ένιωσα ποτέ άσχημα ή μειονεκτικά... Οι συνεργασίες, οι συνάδελφοι, τα συνδικαλιστικά όργανα, με αντιμετώπισαν ως απλό συνάδελφο, μη κάνοντας κανένα διαχωρισμό λόγω φύλου. Φιλίες ετών, χρήσιμες γνωριμίες, αποκομιδή γνώσεων, αλληλοεκτίμηση, αλλά και επαγγελματικές κόντρες, διαφωνίες , είναι μερικά στοιχεία που έζησα μέσα στο επάγγελμα.»

Σε αντίθεση με άλλους τομείς με τους οποίους ασχολήθηκε (όπως η πολιτική ή το θέατρο) όπου είδε άσχημες συμπεριφορές εναντίον της λόγω φύλου.

Η Β. Αψώκαρδου δεν θέλησε να μπει σε ιστορικές λεπτομέρειες για τους αναγνωρισμένους και μη, αγώνες και τα επιτεύγματα γυναικών στην πάροδο δεκαετιών: «Θα ήθελα να εκφράσω την, κατά την γνώμη μου πάντα, ουσία αυτού του εορτασμού. Η γυναίκα κόρη, σύζυγος, εργαζόμενη, μάνα, στέλεχος , καλλιτέχνης, αγωνίστρια, πολιτικός, υπάρχει, ζει ανάμεσά μας και πρέπει να τιμάται για τον προσωπικό της αγώνα, καθημερινά. Δεν πρέπει να διαχωρίζεται από τον άντρα γιατί απλά σε κάθε τομέα ανάλογα με την προσπάθεια, οφείλει να αναδεικνύεται πάντα ο καλύτερος/η ανεξαρτήτως φύλου...»

Και κατέληξε: «Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, τα πρότυπα που περνάνε μέσω των διαφόρων μέσων μαζικής δικτύωσης κυρίως, δεν είναι  εκείνα που προωθούν την εικόνα μιας γυναίκας ανεξάρτητης, μορφωμένης, καλλιεργημένης... αλλά μιας "ψεύτικης" εικόνας, πλαστής, η οποία υποτίθεται ότι πετυχαίνει τους στόχους της με βάση εξωτερικά προσόντα και όχι ουσιαστικά... Χρόνια πολλά λοιπόν σε όλες. Με επιτυχίες σε όλους τους τομείς και χωρίς πανηγύρια και γλέντια αλλά με αγώνες στην καθημερινότητα και προσπάθεια για ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας, με αρχές και σωστά πρότυπα»

Κλειώ Χατζηδανιήλ

Μας πήγε πίσω στη γιορτή των 80’s

Στην πέμπτη (!) γενιά ιδιοκτητών ανήκει η Κλειώ Χατζηδανιήλ στο βιβλιοπωλείο που κρατά από το 1827. Στην αρχή έκανε εμπόριο χαρτιού από την Γερμανία, μετά προστέθηκαν τα βιβλία, οι φωτογραφίες, η βιβλιοδεσία και τα τσιγαρόχαρτα. Μετά τον πόλεμο, η επιχείρηση ταυτίστηκε με τα βιβλία και τα χαρτικά.

Η Κ. Χατζηδανιήλ θεωρεί ότι ο εορτασμός της «Ημέρας της Γυναίκας», στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία, στερείται, πλέον, περιεχομένου και… αντικειμένου: «Έχουν γίνει άλματα προς την κατεύθυνση της ισότητας και οι γυναίκες, σε αρκετούς τομείς, χαίρουν μεγαλυτέρων πλεονεκτημάτων έναντι των ανδρών. Ίσως, είναι και λίγο υποτιμητικό να τιμούμε στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες μια γιορτή που, κατά βάση, σηματοδοτεί την διάκριση - ετερότητα…»

Τι σκέφτεται όταν μιλάμε για την 8^η Μάρτη; Η ημέρα της Γυναίκας στην Ελληνική επαρχία των αρχών των ‘80’s. Εδώ γελάμε… «Εικόνες από την παιδική μου ηλικία: Εστιατόρια με μουσικά σχήματα (ειδικά για την μέρα) κατάμεστα από γυναικοπαρέες. Βλέπετε, ήταν η μόνη μέρα που οι μαμάδες μας έβγαιναν μόνες τους το βράδυ! Φορέματα εμπριμέ σεμιζιέ (αυτά με το ίδιο εμπριμέ ζακετάκι) και ταγέρ αλά Τζόαν Κόλλινς με υπερμεγέθεις βάτες! Μαλλιά κουνουπίδι, τα καλά τους βαριά σετ κοσμημάτων ( κι ας ήταν καθημερινή). Τηγανητά καλαμαράκια δίπλα στα σκαλοπίνια αλά κρεμ, Ουίσκι (νερωμένο με σόδα και άφθονη κόκα κόλα) και στραβωμένα τσιγάρα ( καθώς τα είχαν πάρει νωρίτερα από το πακέτο του συζύγου) για τις ελάχιστες τολμηρές. Ένα ποτ πουρί από νησιώτικα, Μαρία Δημητριάδη, λαϊκά και Μαρία Φαραντούρη. Η Ρούλα Κακλαμανάκη ή η Φάνη Πάλλη Πετραλιά (και άλλες που δεν θυμάμαι), «τιμούσαν με την παρουσία τους την εκδήλωση» βγάζοντας πύρινους λόγους για τα δικαιώματα των γυναικών και το νέο οικογενειακό δίκαιο της Ελλάδας των αρχών των ‘80’ς. Και να εκσφενδονίζουν γαρύφαλλα προς τα τραπέζια. Κι εμείς τα παιδιά (ναι, μας έπαιρναν μαζί τους οι μαμάδες!!) μισοκοιμισμένα στα τραπέζια, σχολιάζαμε με πολλή προπέτεια και σκληρότητα, στα κενά μεταξύ ύπνων, τα τεκταινόμενα. Και την υπόσχεση μεταξύ μας ότι εμείς δεν θα γινόμασταν ποτέ «έτσι».»

Ρηνιώ Κυριαζή:

«Κάθε μέρα θα έπρεπε να γιορτάζουμε την Ημέρα του Ανθρώπου»

Η ηθοποιός Ρηνιώ Κυριαζή βρέθηκε στην Αγία Παρασκευή με την παράσταση «Το μικρό πόνι» στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Αγίας Παρασκευής με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του ενδοσχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας (6/3). Με την ίδια παράσταση θα τιμήσει σήμερα την Ημέρα της Γυναίκας στα Ιωάννινα. Στο πλαίσιο αυτό αναρωτιέται ποιά είναι η ανάγκη να ορίζουμε στο ημερολόγιο το αυτονόητο: κατά της βίας, υπέρ της γυναίκας: «Δύο μέρες απέχουν οι δύο 'εορτασμοί', καθόλου όμως δεν απέχουν τα αίτια που γεννούν τη βία, σε οποιαδήποτε μορφή της. Είναι βαθιά ριζωμένα στο φόβο μας: γι' αυτό που δεν γνωρίζουμε, γι' αυτό που θα μπορούσαμε να αγαπήσουμε και έτσι μας καθιστά ευάλωτους, γι' αυτό που μας συν-κινεί άρα μας μετα-κινεί... Με ασήμαντη αφορμή ξεσπάμε σ' αυτόν που μας 'ενόχλησε' κρατώντας μια σάκα με τις φιγούρες της σειράς μικρό μου πόνι, όλη την άβυσσο της ψυχής μας. Ο 'εξαιρετικός' μας ενοχλεί εκτός αν γίνει ήρωας, διάσημος ηθοποιός ή ποδοσφαιριστής, τότε μπορούμε να τον δοξάσουμε. Μια άγνωστη ηθοποιός μπορεί να είναι πόρνη, μία ηθοποιός της τηλεόρασης είδωλο. Αυτό το παιδί είναι χοντρό-αδύνατο, έξυπνο-χαζό, όμορφο-άσχημο...η γυναίκα είναι καριερίστα-νοικοκυρά, πιστή-άπιστη, κυρία-ή όχι... αυτές είναι οι ταμπέλες με τις οποίες διαχωρίζουμε τον κόσμο μας. Και η βία, η μέσα μας, γίνεται οικογενειακή, σχολική, κοινωνική, πολιτική, πόλεμος, σφαγή. Όλοι μας επιθετικοί σε ό,τι τρυφερό, παιδικό, αντρικό ή γυναικείο. Μια πλειοψηφία που επιτίθεται γιατί νιώθει δυνατή. Μια πλειοψηφία που ισχυροποιεί τη θέση της μόνο και μόνο επειδή 'όλοι σκέφτονται το ίδιο'. Χωρίς επιχειρήματα, σκέψη , αναπνοή, χρώμα, περιπέτεια, φαντασία. Μας ορίζει μια πλειοψηφία- πλάνη. Μια ζωή μονό-τονη, άνοστη και ακίνητη, ασφαλής και βαθιά επικίνδυνη για θύτες και θύματα.»

Και καταλήγει: «Κάθε μέρα θα έπρεπε να γιορτάζουμε την Ημέρα του Ανθρώπου με τον ήλιο που ανατέλλει και τα λαλεδάκια του βουνού, τους ερωδιούς του κόλπου Καλλονής, το χρώμα της ελιάς, τη γυναίκα, το παιδί, τον άντρα και το ανάμεσό τους. Να μας γιορτάζουμε όλους, όχι τυπικά, όχι στο εορτολόγιο αλλά στην ψυχή μας. Όλα τα μικρά μας θαύματα. Η φύση κάθε στιγμή μας δείχνει πως είναι πολυποίκιλτη, εμείς γιατί την (μας) πολεμάμε;»

Αθηνά Ιωσηφέλλη

«Οφείλουμε τη χειραφέτηση στις γυναίκες που αγωνίστηκαν»

Η αντιδήμαρχος εθελοντισμού και νέας γενιάς, Αθηνά Ιωσηφέλλη αποτέλεσε το φρέσκο πρόσωπο, ως γυναίκα και νέα στη δημοτική Αρχή. Για κείνη, η θέση της γυναίκας στη σύγχρονη εποχή δεν έχει καμία σχέση με αυτή παλαιότερων δεκαετιών και «αυτό το οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό σε εκείνες τις γυναίκες - εργάτριες και τον αγώνα που έδωσαν υπέρ της γυναικείας χειραφέτησης». Εξηγεί ότι «οι γυναίκες στο πέρασμα των ετών άρχισαν να εισχωρούν σε χώρους εργασίας που ανδροκρατούνταν, κερδίζοντας με το σπαθί τους την εκτίμηση και το σεβασμό όλων. Πλέον βλέπεις γυναίκες να πιλοτάρουν μαχητικά αεροσκάφη, να είναι κυβερνήτες σε πολεμικά πλοία, να έχουν διευθυντικές θέσεις σε μεγάλες εταιρίες, να κυβερνάνε κράτη».

Η Α. Ιωσηφέλλη επισημαίνει ότι ως Αντιδήμαρχος ποτέ δεν ένιωσε μειονεκτικά επειδή είναι γυναίκα. Το αντίθετο, μας λέει: «Ίσα ίσα που όλοι οι δημοτικοί σύμβουλοι μας αντιμετωπίζουν με τον καλύτερο τρόπο.  Είναι ωραίο το να προσφέρεις από οποιοδήποτε πόστο και αν κατέχεις, ειδικά όταν είσαι γυναίκα, βλέπεις τα πράγματα με περισσότερη ευαισθησία»