Η απάθεια και η σιωπηρή ανοχή της βίας και της κακοποίησης κατά των αδυνάμων είναι κάτι που συζητιέται έως και καταγγέλλεται πολύ συχνά στο καφενείο ή την παρέα. Από το να μιλήσεις όμως γενικά και αόριστα γι’ αυτό, έως να γίνεις ενεργός πολίτης και να νοιαστείς για το διπλανό σου, με ό,τι συνέπεια έχει αυτό (ταλαιπωρία, γραφειοκρατία, στοχοποίηση) είναι ένα τεράστιο βήμα. Το οποίο έκανε πριν από λίγες μέρες ένας συμπολίτης μας που δεν άντεξε στη θέα ενός πατέρα να χτυπά την κόρη του και μάλιστα σε δημόσιο χώρο, στο πάρκο της Αγίας Ειρήνης.

Ο πατέρας, υψηλόβαθμος στέλεχος στην υπηρεσία που δουλεύει, έχει να αντιμετωπίσει, και μάλιστα άμεσα τις συνέπειες του νόμου, ενώ η κοινωνική υπηρεσία κλήθηκε να παρακολουθήσει το περιβάλλον ανατροφής του παιδιού. Το περιστατικό έγινε ως εξής, σύμφωνα με την καταγγελία στην αστυνομία: Είναι αργά το απόγευμα στο πάρκο και το παιδί παραπονιέται για ώρα στον πατέρα του και τη γιαγιά του ότι πεινάει. Ο πατέρας το αγνοεί και ζητά από το παιδί να φέρει νερό. Το σκηνικό επαναλαμβάνεται και λήγει με το πατέρα να αρπάζει την κόρη του από τα μαλλιά και να τη χτυπά δυνατά.

Ο πολίτης παρακολουθεί το περιστατικό και επεμβαίνει για να πει στον πατέρα ότι εκείνη την ώρα παρανομεί. Ο πατέρας απαντά με βρισιές και τον παρακινεί να κοιτάξει τη δουλειά του και να μην ανακατεύεται πηγαίνοντας επιθετικά προς το μέρος του. Οι γύρω θεατές, παραμένουν θεατές χωρίς να αρθρώσουν λέξη, πλην ενός άλλου πολίτη που επίσης καταγγέλλει στη συνέχεια το περιστατικό, αλλά και το ότι όταν παρενέβη, ο πατέρας πήγε να τον δείρει! Έπρεπε να παρέμβει ένας μεγαλόσωμος άντρας για να τον αποτρέψει. Με το ίδιο περιπολικό οι πρωταγωνιστές του επεισοδίου καταλήγουν στο αστυνομικό τμήμα, όπου μάλιστα ο αστυνομικός τόνισε με έμφαση ότι για πρώτη φορά στα 19 χρόνια που υπηρετεί, καταγγέλλει κάποιος περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας! Κι εδώ κάνουμε μια παρένθεση για να αναρωτηθούμε: Είναι δυνατόν εδώ και 19 χρόνια ένας αστυνομικός να μην έχει αντιμετωπίσει τέτοια καταγγελία στο νησί μας; Είναι ότι έχει εξαλειφθεί η ενδοοικογενειακή βία ή ότι όλοι σωπαίνουν απέναντί της;

Όταν ο πατέρας είναι βίαιος

Το παιδί, κάτω των 8 ετών παραδέχτηκε το περιστατικό, αλλά απόρησε για τις παρεμβάσεις τρίτων στην οικογένεια. Η ενδοοικογενειακή βία δεν ξεχωρίζει πρόσωπα και κοινωνικές βαθμίδες και δεν φαίνεται να έχει τεράστια έξαρση τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Αυτό εξηγεί και στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ. στο «Βήμα» ο οποίος επεσήμανε ότι οι πρωταγωνιστές προέρχονται κυρίως από τα κατώτερα και μεσαία στρώματα. Συνήθως πρόκειται για άνω των 25-30 ετών και συχνά για πατέρα που μπορεί να συμπεριφέρεται βίαια στη σύζυγο ή / και στα παιδιά του ή και το αντίστροφο παιδιά να κακομεταχειρίζονται γονείς ή παππούδες / γιαγιάδες - πολλά τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί με ανέργους ή σε δυσχερή οικονομική κατάσταση νέους να βιαιοπραγούν κατά ηλικιωμένων συγγενών τους που έχουν και μια σύνταξη ή κομπόδεμα. Βία μπορεί να εμφανιστεί πιο συχνά σε ζευγάρια που είναι σε διάσταση.
Έχει παρατηρηθεί επίσης οι «πρωταγωνιστές» να είναι υπό την επήρεια ουσιών ή αλκοόλ ή ακόμα και να έχουν κατηγορηθεί στο παρελθόν για ανάλογα επεισόδια ή μικροαδικήματα.
Στο ερώτημα εάν με την οικονομική κρίση έχουν αυξηθεί τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ο αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. σημείωσε ότι «παίζει ρόλο, αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο παράγοντας. Τα οικονομικά προβλήματα που μπορούν να προκύψουν από απώλεια θέσης εργασίας επηρεάζουν σημαντικά τους ανθρώπους. Οι λόγοι για τους οποίους εξωθείται κάποιος σε μια τέτοια ενέργεια όμως είναι πολλοί, όπως: α) ατομικοί, στους οποίους συγκαταλέγονται και οι ψυχοπαθολογικοί, β) κοινωνικοί-περιβαλλοντικοί, οι οποίοι μεταξύ των άλλων αφορούν την κοινωνικοποίηση του ατόμου στο πλαίσιο της γαλούχησής του στην οικογένεια ή της διαπαιδαγώγησής του στο σχολείο ή μπορεί να αφορούν τις γενικότερες παραστάσεις του από το κοινωνικό περιβάλλον».

Η καταγγελία

Είναι δύσκολο για το θύμα να καταγγείλει ένα περιστατικό ενδοοικογενειακής κακοποίησης: «Ο φόβος του στιγματισμού, η ανασφάλεια της μοναξιάς, το άγχος του συναισθηματικού αποχωρισμού, το ενδεχόμενο της προσωπικής αστάθειας που προκαλείται από μία τέτοια κατάσταση, είναι μερικοί από τους λόγους που εμποδίζουν κάποιον να καταγγείλει ή που τον οδηγούν στο να ανακαλέσει την αρχική του απόφαση».

Η άμεση βία προς το παιδί δηλώνει την απόρριψη του παιδιού από τον ένα ή και τους δύο γονείς, λέει η κλινική ψυχολόγος Γιαννούλα Χατζηπαναγή: «Οι προσβολές που υφίσταται το παιδί δικαιολογούνται από τον γονιό ως μέρος της τακτικής για διαπαιδαγώγησή του. Στην πραγματικότητα το παιδί είναι ενοχλητικό, δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες του γονιού. Η παρουσία του παιδιού ξυπνά στον γονιό τα προσωπικά του ελλείμματα. Συχνά αυτό το παιδί νιώθει άβολα, νιώθει ντροπή γι’ αυτό που είναι. Για παράδειγμα ένα παιδί που είναι αδέξιο, γίνεται εντελώς αδέξιο μετά από τις φωνές και την απόρριψη του γονιού. Το υποτιμούμε που είναι αδέξιο ή γίνεται αδέξιο από την υποτίμηση και τον φόβο;»

Εθνική γραμμή sos- 1056

Η αναγνωρισμένη ως Εθνική, Γραμμή SOS 1056 λειτουργεί από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και είναι στη διάθεση κάθε παιδιού και ενήλικα για την παροχή υποστήριξης σε θέματα που τους απασχολούν.
Η Γραμμή 1056 διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση φαινομένων Βίας που αντιμετωπίζουν τα παιδιά (Σωματική, Σεξουαλική & Ψυχολογική Κακοποίηση, Παραμέληση, Bullying, Παράνομη διακίνηση & εμπορία). Eίναι στελεχωμένη αποκλειστικά από εξειδικευμένους Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους και διαθέσιμη πανελλαδικά, 24ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο.
Οι κλήσεις προς τη Γραμμή 1056 είναι δωρεάν από σταθερό και κινητό τηλέφωνο, για κλήση από καρτοτηλέφωνο δεν απαιτείται τηλεκάρτα, ενώ η κλήση από καρτοκινητά δεν απαιτεί διαθέσιμες μονάδες.