Το «Ηλιοτρόπιο Λέσβου» η πρώτη Ενεργειακή Κοινότητα του νησιού μας είναι γεγονός! Ιδρύθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2022 από ενεργούς/ες πολίτες και συνεταιριστικά εγχειρήματα της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με στόχο να προωθήσει την ενεργειακή δημοκρατία, τη συμμετοχή, δηλαδή, των πολιτών στην παραγωγή της ενέργειας που χρησιμοποιούν, και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, δηλαδή της ανεπαρκούς πρόσβασης των νοικοκυριών σε υπηρεσίες ενέργειας λόγω του υψηλού τους κόστους.  

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2019, που δημοσιεύτηκαν στο Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Ένδειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Βόρειο Αιγαίο αποτελεί την τρίτη περιφέρεια της χώρας με τη μεγαλύτερη ένταση της ενεργειακής φτώχειας. Ωστόσο, ο στρατηγικός σχεδιασμός των τοπικών ΟΤΑ δεν προβλέπει ακόμη δράσεις για την άμβλυνση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας.  

Έτσι, η Ενεργειακή Κοινότητα «Ηλιοτρόπιο Λέσβου» ανέλαβε δράση και, απευθυνόμενη στα υποψήφια νέα μέλη της, πραγματοποίησε στις αρχές του Μάρτη την πρώτη της ενημερωτική εκδήλωση με τίτλο: «Ηλιοτρόπιο Λέσβου: η Ενέργεια στα χέρια των πολιτών της Λέσβου», όπου παρουσίασε τον σκοπό και τις αρχές της και ανέπτυξε τα έργα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές τα οποία δρομολογεί, καθώς και το πρόγραμμα άμβλυνσης της ενεργειακής φτώχειας των ευάλωτων νοικοκυριών της τοπικής μας κοινωνίας που θα υλοποιήσει το αμέσως επόμενο διάστημα. Η εκδήλωση έγινε σε συνδιοργάνωση με τους/ις συνεργάτες/ιδες συμβούλους της Κοιν.σ.επ Electra Energy, που ανέλυσαν διεξοδικά την αναγκαιότητα της στροφής των πολιτών προς το μοντέλο των Ενεργειακών Κοινοτήτων προκειμένου να επιτευχθεί μια δίκαιη, δημοκρατική πράσινη ενεργειακή μετάβαση.  

Πάρκο φωτοβολταϊκών  

Η Ενεργειακή Κοινότητα αποτελείται από πολίτες και μικρές επιχειρήσεις όπως στην περίπτωση του ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟΥ που είναι φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Ένας από τους στόχους είναι η σύμπραξη για εγκατάσταση ενεργειακού πάρκου (φωτοβολταϊκά) για παραγωγή ενέργειας, στην συγκεκριμένη περίπτωση των μελών αλλά και κάποιων ωφελουμένων από ευάλωτα φτωχά νοικοκυριά Στόχος είναι το πάρκο να έχει τέτοια παραγωγή που να μπορεί να καλύψει δωρεάν ρεύμα για κάποια ευάλωτα νοικοκυριά του Δήμου.  

Η Ενεργειακή Κοινότητα «Ηλιοτρόπιο Λέσβου» καλύπτει όλη την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και αυτό σημαίνει ότι μέλη ή και επωφελούμενοι μπορεί να βρίσκονται και στα γειτονικά νησιά.  

Το «Ηλιοτρόπιο Λέσβου» ήδη έχει εκκινήσει τις διαδικασίες για την δημιουργία του πάρκου. Στο χώρο που έχει ήδη εντοπιστεί - εκτάσεως 2 περίπου στρεμμάτων- και αξιολογείται ως προς την καταλληλότητά του θα εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας. Το έργο που σχεδιάζεται είναι μεγέθους 100 Kw.  

Η χρηματοδότηση για το εγχείρημα αυτό «τροφοδοτείται» από τα μέλη της Κοινότητας. Τα μέλη αγοράζουν ένα κομμάτι του φωτοβολταϊκού πάρκου το οποίο αντιστοιχεί στις ενεργειακές τους ανάγκες και από κει και πέρα υπάρχει η διαδικασία που λέγεται οικιακός συμψηφισμός όπου το παραγόμενο ρεύμα «πέφτει» στο σύστημα της ΔΕΗ και καταλήγει με μηδενική τιμή κιλοβατόρας στον λογαριασμό του κάθε μέλους.  

Τα ευάλωτα νοικοκυριά δεν ανήκουν στην κατηγορία των μελών, αλλά περιλαμβάνονται στην κατηγορία των επωφελούμενων μέσω χρηματοδοτικών προγραμμάτων, που αναμένεται να τρέξουν στην Ελλάδα το επόμενο διάστημα.  

Ενεργειακές Κοινότητες 

Στην Ελλάδα υπάρχουν περί τις 1000 ενεργειακές κοινότητες, ωστόσο επισημαίνεται ότι εκείνες που ενδιαφέρονται και για το αξιακό κομμάτι- την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχιας - δεν αριθμούν πάνω από 15. Υπάρχει ακόμη μία άλλη διάκριση οι κερδοσκοπικές και οι μη κερδοσκοπικές το «Ηλιοτρόπιο Λέσβου» περιλαμβάνεται στις μη κερδοσκοπικές.  

«Το δύσκολο κομμάτι είναι να αντιληφθεί ο κόσμος τις αξίες που πρεσβεύουμε και να προσελκυθούν μέλη που έχουν φιλοπεριβαλλοντική αντίληψη και συνεταιριστικές και κοινωνικές αξίες, υψηλά» εξηγεί η Πρόεδρος της Ενεργειακής Κοινότητας «Ηλιοτρόπιο Λέσβου» είναι η Ελίζα Κολοβού, περιβαλλοντολόγος, και μέλος του ΔΣ της Ηλιαχτίδας , διαχειρίστρια της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Καλοτρόπιο, καθώς και πρόεδρος της Ένωσης Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Βορείου Αιγαίου. «Μας ενδιαφέρει ο πυρήνας αυτού το εγχειρήματος να είναι άνθρωποι συνειδητοποιημένοι που αγαπούν τον τόπο τους και μπορούν να μοιραστούν το όραμά μας». 

Επιχορήγηση και από το ίδρυμα Μποδοσάκη  

Το Ίδρυμα Μποδοσάκη στις 21 Μαρτίου 2023 ανακοίνωσε τα έργα που έχουν επιλεγεί προς επιχορήγηση το 2023, στο πλαίσιο του Προγράμματος Θεματικών Δωρεών, με στόχο την ανταπόκριση, στο μέτρο των δυνατοτήτων του Ιδρύματος, σε κοινωνικές ανάγκες που αναγνωρίζονται ως άξονες προτεραιότητας. 

Σε αυτά περιλαμβάνεται και Ηλιακτίδα ΑΜΚΕ στο πλαίσιο της ενότητας ΙΙΙ «Αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας ή/και των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού» . Κάνοντας το Πρώτο Βήμα: Καταγραφή του φαινομένου της Ενεργειακής Φτώχειας των ευάλωτων νοικοκυριών του Δήμου Μυτιλήνης και ανάληψη δράσεων για την άμβλυνση του σε συνεργασία με την Ενεργειακή Κοινότητα Ηλιοτρόπιο Λέσβου- Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης. 

Τα οκτώ έργα θα επιχορηγηθούν με δωρεές ύψους έως 50.000€ έκαστο, συνολικού προϋπολογισμού έως 340.000€. Τα έργα έχουν διάρκεια έως 12 μήνες και εμπίπτουν σε μίας από τις εξής θεματικές ενότητες: Ενίσχυση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), Προαγωγή της ψυχικής υγείας, Αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας ή/και των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.