Σε κρίσιμη καμπή τού ΕΣΠΑ, δυο χρόνια μετά την ανάληψη της διαχείρισης των περιφερειακών του προγραμμάτων απ’ τις αιρετές περιφέρειες, αλλά και δυο χρόνια πριν το οικονομικό του κλείσιμο, συνεδρίασε η Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007 - 2013». Η πέμπτη κατά σειρά συνεδρίαση της Επιτροπής έγινε στην Κρήτη και σύμφωνα με τα στοιχεία που αφορούν στην πρόοδο της υλοποίησής του στο Βόρειο Αιγαίο, φαίνεται πως το πρόγραμμα οδεύει για κλείσιμο το Δεκέμβριο του 2015, με καλούς οιωνούς για να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ.

Ή, όπως φαίνεται και στον πίνακα που δημοσιεύουμε βάσει των στοιχείων που συλλέγει το «Ε» απ’ την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Βορείου Αιγαίου, μέσα σε μία διετία διπλασιάστηκαν οι εντάξεις και οι συμβασιοποιήσεις έργων, ενώ τριπλασιάστηκε το κονδύλι που απορροφήθηκε σε υλοποιούμενα έργα. Ενδεχομένως, αν δεν υπήρχαν οι δυσχέρειες με τις χρηματοδοτήσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) για προφανείς λόγους, να ανέβαινε πολύ ακόμη το ύψος των χρημάτων που έχουν απορροφηθεί μέσα στο 2013.

Με το νου στο αύριο…
Όπως ανακοινώθηκε απ’ την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, τα κύρια ζητήματα που τέθηκαν προς συζήτηση στη συνεδρίαση και αποτέλεσαν ουσιαστικά αιτήματα για το άμεσο μέλλον, ήταν η διαχείριση των πόρων τη νέα προγραμματική περίοδο 2014 - 2020 να γίνεται από τις αιρετές περιφέρειες σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους φορείς, και τα νέα προγράμματα να είναι πολυτομεακά και πολυταμειακά.

Οι περιφερειάρχες Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, Νοτίου Αιγαίου Γιάννης Μαχαιρίδης και Βορείου Αιγαίου Νάσος Γιακαλής ζήτησαν από την κυβέρνηση κατά την υλοποίηση της νέας προγραμματικής περιόδου να παταχθεί η «αθηνοκεντρική» γραφειοκρατία που καθυστερεί την εκτέλεση των έργων με αποτέλεσμα την απώλεια ευρωπαϊκών κονδυλίων. Επίσης οι τρεις περιφερειάρχες, σε κοινό μέτωπο με τους παριστάμενους δημάρχους, ζήτησαν από την κυβέρνηση να δείξει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην αυτοδιοίκηση, εκχωρώντας περισσότερες αρμοδιότητες αναφορικά με την εκτέλεση του νέου ΕΣΠΑ 2.

Ο κ. Γιακαλής στην ομιλία του υπογράμμισε ότι «από τον Ιούνιο του 2011, όταν οι αιρετές περιφέρειες ανέλαβαν τη διαχείριση του ΕΣΠΑ, τα προγράμματα “έτρεξαν” με μεγάλη ταχύτητα». Τόνισε επίσης ότι «στη νέα προγραμματική περίοδο δίνεται η δυνατότητα για πιο αποτελεσματική δουλειά, αφού η διάρκεια των πέντε χρόνων θητείας στις περιφέρειες επιτρέπει καλύτερο προγραμματισμό και ανάπτυξη δράσεων, που εκτός από υποδομές, μπορούν να επεκταθούν με μεγαλύτερη βαρύτητα και στην επιχειρηματικότητα, στην καινοτομία και στην εκπαίδευση. Δράσεις που έχει ανάγκη η Ελλάδα της κρίσης.».

Η απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ στο Βόρειο Αιγαίο
Δαπάνες 152,5 εκατ. ευρώ

Σε ό,τι αφορά στα νούμερα που αποτυπώνουν την εξέλιξη της υλοποίησης του περιφερειακού σκέλους του προγράμματος για το Βόρειο Αιγαίο, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δόθηκαν απ’ τον εκτελεστικό γραμματέα της Περιφέρειας, Παναγιώτη Καπάρα, και τον προϊστάμενο της Διαχειριστικής Αρχής, Γιώργο Πλακωτάρη, έως σήμερα οι εντάξεις έργων ανέρχονται συνολικά στα 506 εκατ. ευρώ, ή στο 140% του συνολικού προγράμματος. Οι νομικές δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί (συμβασιοποιήσεις), φτάνουν στα 291 εκατ. ευρώ ή στο 80% του συνολικού προγράμματος.

Έχουν απορροφηθεί συνολικά και στους τρεις νομούς του Βορείου Αιγαίου κονδύλια της τάξης των 152,5 εκατ. ευρώ (αν δεν υπήρχε πρόβλημα με τις εγκρίσεις χρηματοδοτήσεων απ’ το Π.Δ.Ε., ίσως και να ξεπερνούσαν τα 160 εκατ. ευρώ), που αντιστοιχεί στο 42% του προγράμματος, ενώ μέχρι το τέλος του έτους υπάρχει η εκτίμηση πως μπορούν να απορροφηθούν τουλάχιστον 10 εκατ. ευρώ ακόμη.

Στον πίνακα που δημοσιεύουμε, αποτυπώνεται η κατάσταση σε εκατομμύρια ευρώ τον Ιούνιο του 2011, όταν ανέλαβε η αιρετή Περιφέρεια το ΕΣΠΑ, πέρυσι το Μάρτιο, αλλά και σήμερα. Φαίνεται ξεκάθαρα πως για το πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2007, η αλματώδης εξέλιξη σημειώθηκε στα δύο τελευταία χρόνια, οπόταν οι καίριοι δείκτες για την υλοποίησή του, αυτοί που αφορούν στις συμβάσεις με αναδόχους και στην απορρόφηση πιστώσεων, αν και απομένει ακόμη πολύς δρόμος έως το κλείσιμο, εκτινάχθηκαν.

Στην πέμπτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης συμμετείχε απ’ την Περιφέρεια και ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Μάρκου, ενώ παρέστη και η γενική γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου, που στην παρέμβασή της τόνισε την ανάγκη να μην πάει χαμένο ούτε ένα ευρώ από τους κοινοτικούς πόρους και ζήτησε από τους φορείς εγρήγορση και επιτάχυνση, για να ξεπεραστούν οι αδυναμίες που έχουν εντοπιστεί έως σήμερα.

Ο δήμαρχος Λέσβου, Δημήτρης Βουνάτσος, όπως και πέρυσι τον Οκτώβριο στην αντίστοιχη τέταρτη διοργάνωση που έγινε στη Ρόδο, κατήγγειλε με ανακοίνωσή του το γεγονός ότι το Δήμο Λέσβου δεν εκπροσώπησε η δημοτική αρχή, αλλά ο αντιπρόεδρος της ΠΕΔ, επικεφαλής της ελάσσονος αντιπολίτευσης στο Δήμο, Παντελής Πατερέλλης.