Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
«Ζητώ συγγνώμη για το ανθρωπιστικό έλλειμμα που υπάρχει εδώ» ήταν τα πρώτα λόγια του υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη, Σπύρου Βούγια, βγαίνοντας από το Κέντρο Κράτησης της Παγανής, όπου χθες πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίσκεψη. Σοκαρισμένος και συγκλονισμένος από τις εικόνες που συνάντησε μέσα στους θαλάμους του Κέντρου, τόνισε την ανάγκη να κλείσει άμεσα η Παγανή, την οποία χαρακτήρισε «αποθήκη ψυχών, όπου η Κόλαση του Δάντη ωχριά μπροστά της», ενώ δεσμεύθηκε ν’ αναλάβει άμεσες πρωτοβουλίες, προκειμένου να αλλάξει η σημερινή κατάσταση στο θέμα της υποδοχής των μεταναστών στη Μυτιλήνη.
Δεκτός με χειροκροτήματα από τους μετανάστες-κρατουμένους στην Παγανή έγινε χθες, στις 10 το πρωί, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Σπύρος Βούγιας, ο οποίος έφθασε στο Κέντρο Κράτησης της Παγανής συνοδευόμενος από το νομάρχη Παύλο Βογιατζή, τον επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Γιώργο Τσαρμπόπουλο, και στελέχη της Αρμοστείας, το γενικό αστυνομικό διευθυντή Βορείου Αιγαίου ταξίαρχο Χρήστο Δεσποτέλλη και άλλους εκπροσώπους τοπικών φορέων. Οι αλλοδαποί είδαν στο πρόσωπο του υφυπουργού τον άνθρωπο που έρχεται να δώσει λύση στις άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους εκεί.
Πήγε παντού…
Ο υφυπουργός πέρασε από έναν-έναν όλους τους θαλάμους του Κέντρου, μπήκε μέσα σε αρκετούς από αυτούς και κουβέντιασε με αλλοδαπούς ακούγοντας την προσωπική ιστορία του καθενός, ενώ επί τόπου έδωσε αμέσως οδηγίες για απελευθέρωση γυναικών που διένυαν τις τελευταίες ημέρες της εγκυμοσύνης τους, παιδιά με προβλήματα υγείας ή ατόμων που - όπως του είπαν - μένουν ακόμα και πάνω από τέσσερις μήνες στην Παγανή.
Ιδιαίτερα αποκρουστικές ήταν οι εικόνες στους θαλάμους γυναικών και παιδιών. Στάσιμα νερά στους θαλάμους, μια τουαλέτα για τουλάχιστον 200 άτομα, έντονη δυσοσμία. «Συγγνώμη» έλεγε πολλές φορές στους ίδιους τους αλλοδαπούς, που τον προσέγγιζαν για να του περιγράψουν το καθημερινό μαρτύριο διαβίωσης στην Παγανή. Εκεί πληροφορήθηκε επίσης για σοβαρά περιστατικά ασθένειας σε παιδιά, όπως ένα 13χρονο κορίτσι το οποίο θα χρειαστεί να μεταφερθεί εσπευσμένα στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» με κολικό νεφρού, καθώς - όπως διαπίστωσαν οι γιατροί που το εξέτασαν - έχει πέτρα στα νεφρά. Όπως μάλιστα ενημέρωσε η γιατρός του Κέντρου τον υφυπουργό, το «Χαμόγελο του Παιδιού» θ’ αναλάβει τη φιλοξενία των υπόλοιπων 17 μελών της οικογένειας, τα 15 από τα οποία είναι αδέλφια του!
«Οι συνθήκες άθλιες»
«Ήρθα σήμερα εκπροσωπώντας την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, προκειμένου να δω με τα ίδια μου τα μάτια τις συνθήκες στο Κέντρο Υποδοχής. Οι συνθήκες εδώ είναι άθλιες, είναι απάνθρωπες, θίγουν τον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Με την έννοια αυτή δεσμευόμαστε πως μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το υπουργείο Εσωτερικών, θ’ αναβαθμίσουμε τις συνθήκες φύλαξης και φιλοξενίας για τους ανθρώπους αυτούς, που το δικαιούνται, είτε έχουν νόμιμο δικαίωμα είτε δεν έχουν, από τη στιγμή που φθάνουν στην Ελλάδα. Προτεραιότητα για μας έχουν τα ασυνόδευτα παιδιά, οι γυναίκες με παιδιά και οι άρρωστοι - οι οποίοι είναι πάρα πολλοί - και το να αναζητήσουμε λύσεις για γρηγορότερες γραφειοκρατικές διαδικασίες, ώστε να μη μένουν για μέρες εδώ, και βέβαια καλύτερους χώρους, αξιοπρεπείς, που θα μπορούν να τους κρατούν για όσο χρόνο χρειαστεί κάτω από ανθρώπινες συνθήκες.»
Ο κ. Βούγιας τόνισε ότι μαζί με και τους τοπικούς φορείς θα μπει ένα χρονοδιάγραμμα ρεαλιστικό και εφικτό, ώστε την επόμενη φορά που θα επισκεφθεί τη Μυτιλήνη να συναντήσει καλύτερες συνθήκες ή να μη συναντήσει καθόλου την Παγανή.
Αναφερόμενος στα όσα άκουσε από τους ίδιους τους μετανάστες στους θαλάμους που επισκέφθηκε, ο υφυπουργός είπε ότι του ζήτησαν «καθαριότητα, καλύτερες συνθήκες υγιεινής, ιατρική περίθαλψη».
Ο ίδιος τόνισε την αναγκαιότητα αναζήτησης λύσεων και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. «Το πρόβλημα μας ξεπερνάει, είμαστε η πύλη της Ευρώπης, είμαστε μια μικρή χώρα και δε χωρούν όλοι οι άνθρωποι που ζητούν μια γη της επαγγελίας στην Ελλάδα. Άλλωστε και οι άνθρωποι αυτοί δε θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, μια άλλη χώρα ονειρεύονται, έχουν φίλους, συγγενείς και εκεί σκέφτονται να πάνε. Επομένως, και σε επίπεδο υπουργού, και υφυπουργού, θα φροντίσουμε ώστε να ασκηθεί πίεση για να μοιράζεται το πρόβλημα πιο δίκαια σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, να μπορέσουμε να εντοπίσουμε το αίτιο του προβλήματος και να μη φθάσουμε ξανά σε αυτό το σημείο.»
Αποκλειστικές δηλώσεις του Σπύρου Βούγια στο «Ε»
«Η εικόνα εκεί με έχει συγκλονίσει»
Κύριε υφυπουργέ, πώς θα περιγράφατε τις εικόνες που είδατε κατά την επίσκεψή σας στην Παγανή;
«Είχα ακούσει πράγματα, είχα δει και φωτογραφίες, η ανθρώπινη προσέγγιση όμως η πραγματική, ήταν εντελώς διαφορετική. Ήταν μια συγκλονιστική και ταυτόχρονα δραματική εμπειρία να βλέπεις τόσους ανθρώπους, απελπισμένους, να ζουν σε μια αποθήκη ψυχών. Φαίνεται πάλι τόσο εύκολο με λίγα χρήματα να λυθεί το πρόβλημά τους στο διάστημα που περιμένουν, να φιλοξενούνται κάτω από ανθρώπινες συνθήκες. Νομίζω ότι δημιουργήθηκε ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, χωρίς να αξίζει σε αυτούς, αλλά και στη χώρα μας, που είναι φιλόξενη, ζεστή χώρα. Με την έννοια αυτή, φεύγω ιδιαίτερα προβληματισμένος, αλλά και αισιόδοξος ότι μπορούμε να κάνουμε σύντομα πράγματα για να βελτιωθεί η υπάρχουσα κατάσταση.»
Ακούσατε τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων εκεί. Τι σας συγκλόνισε περισσότερο;
«Οι περισσότεροι μου μιλούσαν για άμεσα προβλήματα. Μου έδειχναν τα πληγωμένα πόδια τους, μου έδειχναν τα στάσιμα νερά κάτω, έγκυες γυναίκες μού έδειχναν την κοιλιά τους, ήταν έτοιμες να γεννήσουν και είχαν στην αγκαλιά τους τα άρρωστα παιδιά τους που έχριζαν άμεσης ιατρικής υποστήριξης. Υπάρχει ένα θέμα περίθαλψης και υγιεινής, πέρα από τις συνθήκες διαβίωσης. Είναι πολύ βρόμικο μέρος, δεν καθαρίζει εύκολα. Τόσοι άνθρωποι συσσωρεμένοι εκεί. Εγώ πιστεύω ότι ούτε 200 ή 300 άτομα που λένε οι προδιαγραφές, μπορούν να ζήσουν εκεί. Είναι μια αποθήκη, είναι φτιαγμένη για μηχανήματα, για εμπορεύματα, όχι για ανθρώπους. Πιστεύω ότι ούτε 50 άνθρωποι δε θα μπορούσαν να ζήσουν εκεί. Όλη η εικόνα εκεί με έχει συγκλονίσει.»
Ο Σπύρος Βούγιας, χθες, σε έναν από τους χώρους κράτησης μεταναστών στην Παγανή
Από τη συζήτηση με τους τοπικούς φορείς και την ενημέρωση που σας έγινε, τι πιστεύετε ότι έφταιξε τελικά για να φθάσουμε εδώ που φθάσαμε;
«Κοιτάξτε, το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, ξεπερνά τη χώρα μας, έρχονται κατά κύματα μετανάστες. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έρχονται με σκοπό να μείνουν στη χώρα μας, απλώς η Ελλάδα είναι πύλη της Ευρώπης, αυτό θα πρέπει να το καταλάβουν και να μας βοηθήσουν, όχι μόνο για να φιλοξενήσουμε κάτω από καλύτερες συνθήκες τους ανθρώπους εδώ, αλλά και για να “μοιράσουμε” το πρόβλημα ανάλογα και δίκαια σε όλες της χώρες της Ευρώπης. Αυτό θα είναι το πρώτο πράγμα για το οποίο θα φροντίσει ο πρωθυπουργός στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής που θα συμμετάσχει. Θα διεκδικήσουμε όχι μόνο περισσότερα χρήματα για να εξασφαλίσουμε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, αλλά και για να “μοιράσουμε” δίκαια τους ανθρώπους αυτούς σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.. Είναι ανάγκη επίσης να πιέσει η Ευρώπη - και όχι η Ελλάδα - την Τουρκία για να μην προωθεί και να μη διευκολύνει, πολλές φορές, τους λαθρεμπόρους που εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους αυτούς.»
Ποιες είναι οι άμεσες ενέργειες που θα προωθήσετε από την επόμενη μέρα κιόλας της επίσκεψής σας, προκειμένου να δούμε και στην πράξη ν’ αλλάζει η κατάσταση;
«Από σήμερα κιόλας θα δούμε κάποιους άλλους χώρους, θα φιλοξενήσουμε τους ανθρώπους αυτούς σε καλύτερες συνθήκες. Ύστερα θα δούμε το θέματα των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ώστε να διεκπεραιώνονται πιο γρήγορα και επομένως να μένουν λιγότερο μέσα στα κέντρα υποδοχής. Θα ενισχύσουμε τις μονάδες της Αστυνομίας που ασχολούνται με το κομμάτι της καταγραφής, που υπολειτουργούν και καθυστερούν. Θα αναθεωρήσουμε το ζήτημα έκδοσης ασύλου, ώστε να χορηγείται άσυλο σε εκείνους που πραγματικά το δικαιούνται.»
Είναι εφικτό μέχρι το τέλος του έτους να κλείσει η Παγανή και να έχει βρεθεί κάποιος άλλος κατάλληλος χώρος;
«Θα το ευχόμουν και εγώ μαζί σας και θα κάνω κάθε προσπάθεια για αυτό.»
Η σύσκεψη στη νομαρχία
Μια ολοκληρωμένη και συνολική εικόνα για την κατάσταση όσον αφορά στο ζήτημα της υποδοχής μεταναστών στη Μυτιλήνη, μπόρεσε ν’ αποκτήσει ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη στη σύσκεψη που ακολούθησε στη νομαρχία, παρουσία όλων των συναρμόδιων φορέων.
Ο νομάρχης Παύλος Βογιατζής στην αρχή της σύσκεψης τόνισε ότι η Παγανή ήταν μια λύση ανάγκης, προκειμένου να φύγουν οι μετανάστες από τον προηγούμενο χώρο όπου κρατούνταν, και ήταν οι παλιές φυλακές της Λαγκάδας. Οι χώροι μπορούσαν να φιλοξενήσουν όχι πάνω από 100 έως 150 άτομα και έφθασαν να φιλοξενούν ακόμα και 1.200 άτομα. Είπε ακόμη ότι το μέτρο της εξάμηνης κράτησης που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν λάθος και δημιούργησε πολλά προβλήματα. Όπως τόνισε, πρέπει η Πολιτεία ν’ ανταποκριθεί οικονομικά γιατί οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις δεν μπορούν ν’ αντέξουν το βάρος της μεταναστευτικής πολιτικής. Ανάφερε, μάλιστα, ενδεικτικά ότι αυτήν τη στιγμή το χρέος στους προμηθευτές φθάνει στο 1,3 εκατ. ευρώ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε λίγο αργότερα και ο αρμόδιος αντινομάρχης Σταύρος Ψαρρόπουλος, ο οποίος είπε ότι πρέπει η Πολιτεία να πάρει από τις νομαρχίες αυτή την αρμοδιότητα.
Ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες, Γιώργος Τσαρμπόπουλος, αφού ευχαρίστησε το νομάρχη για τις προσπάθειες που καταβάλλει για το πρόβλημα των μεταναστών, τόνισε ότι η κατάσταση στην Παγανή δεν έχει αλλάξει από τις δύο τελευταίες επισκέψεις που ο ίδιος έχει πραγματοποιήσει. Παρατήρησε ότι υπήρξε πρόβλημα με τη συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, καθώς πολλά ζητήματα που αφορούν στους ανηλίκους δεν προχώρησαν, παρά τις δεσμεύσεις. Και εκείνος τόνισε ότι πρέπει να μειωθεί το διάστημα παραμονής των μεταναστών στους χώρους υποδοχής, αφού όσο περισσότερο μένουν, τόσο αυξάνονται και τα προβλήματα.
Από τη χθεσινή σύσκεψη στη Νομαρχία
Αναζήτηση νέων χώρων
«Αυτό που είδα σήμερα είναι μια ανθρώπινη τραγωδία», είπε αμέσως μετά παίρνοντας το λόγο ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Σπύρος Βούγιας. Ο ίδιος τόνισε ότι οι συνθήκες είναι απαράδεκτες και οι χώροι ακατάλληλοι. «Σε καμμιά περίπτωση δεν πρέπει αυτοί οι χώροι να φιλοξενούν ανθρώπους», είπε χαρακτηριστικά. Υπογράμμισε ότι θα πρέπει ν’ αναζητηθούν αμέσως άλλοι χώροι, ενώ ανέφερε ότι τα παλιά στρατόπεδα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια λύση και άμεσα θα ξεκινήσει συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Λίγο αργότερα, ο αστυνομικός διευθυντής Βορείου Αιγαίου, Χρήστος Δεσποτέλλης, πρότεινε το παλιό πενταώροφο κτήριο της Αστυνομίας να νοικιαστεί για αυτό το σκοπό, όμως την πρόταση αντέκρουσε ο νομάρχης, λέγοντας ότι και αυτό το κτήριο είναι ακατάλληλο, γι’ αυτό άλλωστε εγκαταλείφθηκε και θα πρέπει ν’ αναζητηθούν νέες σύγχρονες υποδομές.
Ενδιαφέρουσες ήταν οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων μη κυβερνητικών οργανώσεων, που έχουν ασχοληθεί με το πρόβλημα της μετανάστευσης.
Εκ μέρους της Κίνησης «Συνύπαρξη», ο πρόεδρος, Στρατής Πόθας, αλλά και η αντιπρόεδρος, Νέλλη Παυλή, τόνισαν ότι θίγεται συνολικά ο τόπος από τη λειτουργία της Παγανής, ενώ χαρακτηριστικά η κ. Παυλή είπε ότι στις 3 Νοεμβρίου στην Φρανκφούρτη οργανώνεται διαμαρτυρία σχετικά με τη λειτουργία της Παγανής της Μυτιλήνης (!).
Οι εκπρόσωποι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αναφέρθηκαν στα περιστατικά που συναντούν καθημερινά στο Κέντρο Υποδοχής, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι θύματα βασανιστηρίων και έρχονται στη χώρα μας, βιώνοντας άθλιες συνθήκες, ενώ οι εκπρόσωποι του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων της Εκκλησίας της Ελλάδος, που δραστηριοποιούνται εδώ και 15 μήνες στην Παγανή, καυτηρίασαν το γεγονός ότι υπάρχουν παράγοντες σε κεντρικούς φορείς της Αθήνας που δε γνωρίζουν καν τι είναι η Παγανή, ενώ αναφέρθηκαν σε περιστατικά «στοχοποίησης των ασχολούμενων με τον πρόβλημα των μεταναστών στη Μυτιλήνη», κάνοντας λόγο για άμεσες απειλές που έχουν δεχθεί μέλη της οργάνωσης.
Τέλος, σχολίασαν και τη στάση του λιμεναρχείου, που όπως είπαν είναι αντιφατική, καθώς υπάρχουν μαρτυρίες μεταναστών για διάσωσή τους από τους λιμενικούς και μάλιστα με πολύ καλή αντιμετώπιση, υπάρχουν όμως και καταγγελίες για άσκηση βίας και επαναπροωθήσεις από τους λιμενικούς.
Ο διοικητής του «Θεομήτωρ», Απόστολος Αθηναίος, αναφέρθηκε στη λειτουργία του Κέντρου Ανηλίκων της Αγιάσου και τα προβλήματα που υπάρχουν εκεί όσον αφορά στην επιτροπεία «φερόμενων» ως ανηλίκων, καθώς οι περισσότεροι είναι ενήλικες που δηλώνουν ανήλικοι, ενώ ο ίδιος εμφανίζεται ως «επίτροπος» για πάνω από 2.000 άτομα. Τόνισε ότι μόνο το 3% εκείνων που μεταφέρονται στην Αγιάσο μένει εκεί, καθώς όλοι θέλουν να φύγουν στο εξωτερικό. Υπογράμμισε ακόμη πως υπάρχει ανάγκη να θεσμοθετηθεί το πρόγραμμα φιλοξενίας ανηλίκων, καθώς αυτήν τη στιγμή η διάρκειά του είναι μέχρι τον Ιούλιο του 2010 και μετά απ’ αυτό τα πάντα θα είναι «στον αέρα», σημειώνοντας ακόμη την ανάγκη χρηματοδότησης της λειτουργίας του, καθώς ένα μεγάλο μέρος - όπως είπε - καλύπτεται από πόρους του ιδρύματος.
Άμεσα λύσεις
Κλείνοντας, πάντως, τη σύσκεψη ο υφυπουργός, τόνισε πως είναι άκρως απαραίτητο να προωθηθούν άμεσες λύσεις, ώστε η επίσκεψή του, πέρα από ενημερωτικό χαρακτήρα, να φέρει και γρήγορα αποτελέσματα. Εξεδήλωσε την επιθυμία να εξεταστούν οι όποιοι διαθέσιμοι χώροι, ενώ συμπλήρωσε ότι θα εξεταστούν οι χρηματοδοτήσεις που έχουν εγκριθεί από την Ε.Ε. για το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης, καθώς - όπως σχολίασε - «από αυτά που είδα εδώ, δε νομίζω ότι πρέπει να ξοδεύτηκαν πολλά από αυτούς τους πόρους για αυτό το κολαστήριο».
Δεκτός με χειροκροτήματα από τους μετανάστες-κρατουμένους στην Παγανή έγινε χθες, στις 10 το πρωί, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Σπύρος Βούγιας, ο οποίος έφθασε στο Κέντρο Κράτησης της Παγανής συνοδευόμενος από το νομάρχη Παύλο Βογιατζή, τον επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Γιώργο Τσαρμπόπουλο, και στελέχη της Αρμοστείας, το γενικό αστυνομικό διευθυντή Βορείου Αιγαίου ταξίαρχο Χρήστο Δεσποτέλλη και άλλους εκπροσώπους τοπικών φορέων. Οι αλλοδαποί είδαν στο πρόσωπο του υφυπουργού τον άνθρωπο που έρχεται να δώσει λύση στις άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους εκεί.
Πήγε παντού…
Ο υφυπουργός πέρασε από έναν-έναν όλους τους θαλάμους του Κέντρου, μπήκε μέσα σε αρκετούς από αυτούς και κουβέντιασε με αλλοδαπούς ακούγοντας την προσωπική ιστορία του καθενός, ενώ επί τόπου έδωσε αμέσως οδηγίες για απελευθέρωση γυναικών που διένυαν τις τελευταίες ημέρες της εγκυμοσύνης τους, παιδιά με προβλήματα υγείας ή ατόμων που - όπως του είπαν - μένουν ακόμα και πάνω από τέσσερις μήνες στην Παγανή.
Ιδιαίτερα αποκρουστικές ήταν οι εικόνες στους θαλάμους γυναικών και παιδιών. Στάσιμα νερά στους θαλάμους, μια τουαλέτα για τουλάχιστον 200 άτομα, έντονη δυσοσμία. «Συγγνώμη» έλεγε πολλές φορές στους ίδιους τους αλλοδαπούς, που τον προσέγγιζαν για να του περιγράψουν το καθημερινό μαρτύριο διαβίωσης στην Παγανή. Εκεί πληροφορήθηκε επίσης για σοβαρά περιστατικά ασθένειας σε παιδιά, όπως ένα 13χρονο κορίτσι το οποίο θα χρειαστεί να μεταφερθεί εσπευσμένα στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» με κολικό νεφρού, καθώς - όπως διαπίστωσαν οι γιατροί που το εξέτασαν - έχει πέτρα στα νεφρά. Όπως μάλιστα ενημέρωσε η γιατρός του Κέντρου τον υφυπουργό, το «Χαμόγελο του Παιδιού» θ’ αναλάβει τη φιλοξενία των υπόλοιπων 17 μελών της οικογένειας, τα 15 από τα οποία είναι αδέλφια του!
«Οι συνθήκες άθλιες»
«Ήρθα σήμερα εκπροσωπώντας την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, προκειμένου να δω με τα ίδια μου τα μάτια τις συνθήκες στο Κέντρο Υποδοχής. Οι συνθήκες εδώ είναι άθλιες, είναι απάνθρωπες, θίγουν τον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Με την έννοια αυτή δεσμευόμαστε πως μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το υπουργείο Εσωτερικών, θ’ αναβαθμίσουμε τις συνθήκες φύλαξης και φιλοξενίας για τους ανθρώπους αυτούς, που το δικαιούνται, είτε έχουν νόμιμο δικαίωμα είτε δεν έχουν, από τη στιγμή που φθάνουν στην Ελλάδα. Προτεραιότητα για μας έχουν τα ασυνόδευτα παιδιά, οι γυναίκες με παιδιά και οι άρρωστοι - οι οποίοι είναι πάρα πολλοί - και το να αναζητήσουμε λύσεις για γρηγορότερες γραφειοκρατικές διαδικασίες, ώστε να μη μένουν για μέρες εδώ, και βέβαια καλύτερους χώρους, αξιοπρεπείς, που θα μπορούν να τους κρατούν για όσο χρόνο χρειαστεί κάτω από ανθρώπινες συνθήκες.»
Ο κ. Βούγιας τόνισε ότι μαζί με και τους τοπικούς φορείς θα μπει ένα χρονοδιάγραμμα ρεαλιστικό και εφικτό, ώστε την επόμενη φορά που θα επισκεφθεί τη Μυτιλήνη να συναντήσει καλύτερες συνθήκες ή να μη συναντήσει καθόλου την Παγανή.
Αναφερόμενος στα όσα άκουσε από τους ίδιους τους μετανάστες στους θαλάμους που επισκέφθηκε, ο υφυπουργός είπε ότι του ζήτησαν «καθαριότητα, καλύτερες συνθήκες υγιεινής, ιατρική περίθαλψη».
Ο ίδιος τόνισε την αναγκαιότητα αναζήτησης λύσεων και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. «Το πρόβλημα μας ξεπερνάει, είμαστε η πύλη της Ευρώπης, είμαστε μια μικρή χώρα και δε χωρούν όλοι οι άνθρωποι που ζητούν μια γη της επαγγελίας στην Ελλάδα. Άλλωστε και οι άνθρωποι αυτοί δε θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, μια άλλη χώρα ονειρεύονται, έχουν φίλους, συγγενείς και εκεί σκέφτονται να πάνε. Επομένως, και σε επίπεδο υπουργού, και υφυπουργού, θα φροντίσουμε ώστε να ασκηθεί πίεση για να μοιράζεται το πρόβλημα πιο δίκαια σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, να μπορέσουμε να εντοπίσουμε το αίτιο του προβλήματος και να μη φθάσουμε ξανά σε αυτό το σημείο.»
Αποκλειστικές δηλώσεις του Σπύρου Βούγια στο «Ε»
«Η εικόνα εκεί με έχει συγκλονίσει»
Κύριε υφυπουργέ, πώς θα περιγράφατε τις εικόνες που είδατε κατά την επίσκεψή σας στην Παγανή;
«Είχα ακούσει πράγματα, είχα δει και φωτογραφίες, η ανθρώπινη προσέγγιση όμως η πραγματική, ήταν εντελώς διαφορετική. Ήταν μια συγκλονιστική και ταυτόχρονα δραματική εμπειρία να βλέπεις τόσους ανθρώπους, απελπισμένους, να ζουν σε μια αποθήκη ψυχών. Φαίνεται πάλι τόσο εύκολο με λίγα χρήματα να λυθεί το πρόβλημά τους στο διάστημα που περιμένουν, να φιλοξενούνται κάτω από ανθρώπινες συνθήκες. Νομίζω ότι δημιουργήθηκε ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, χωρίς να αξίζει σε αυτούς, αλλά και στη χώρα μας, που είναι φιλόξενη, ζεστή χώρα. Με την έννοια αυτή, φεύγω ιδιαίτερα προβληματισμένος, αλλά και αισιόδοξος ότι μπορούμε να κάνουμε σύντομα πράγματα για να βελτιωθεί η υπάρχουσα κατάσταση.»
Ακούσατε τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων εκεί. Τι σας συγκλόνισε περισσότερο;
«Οι περισσότεροι μου μιλούσαν για άμεσα προβλήματα. Μου έδειχναν τα πληγωμένα πόδια τους, μου έδειχναν τα στάσιμα νερά κάτω, έγκυες γυναίκες μού έδειχναν την κοιλιά τους, ήταν έτοιμες να γεννήσουν και είχαν στην αγκαλιά τους τα άρρωστα παιδιά τους που έχριζαν άμεσης ιατρικής υποστήριξης. Υπάρχει ένα θέμα περίθαλψης και υγιεινής, πέρα από τις συνθήκες διαβίωσης. Είναι πολύ βρόμικο μέρος, δεν καθαρίζει εύκολα. Τόσοι άνθρωποι συσσωρεμένοι εκεί. Εγώ πιστεύω ότι ούτε 200 ή 300 άτομα που λένε οι προδιαγραφές, μπορούν να ζήσουν εκεί. Είναι μια αποθήκη, είναι φτιαγμένη για μηχανήματα, για εμπορεύματα, όχι για ανθρώπους. Πιστεύω ότι ούτε 50 άνθρωποι δε θα μπορούσαν να ζήσουν εκεί. Όλη η εικόνα εκεί με έχει συγκλονίσει.»
Ο Σπύρος Βούγιας, χθες, σε έναν από τους χώρους κράτησης μεταναστών στην Παγανή
Από τη συζήτηση με τους τοπικούς φορείς και την ενημέρωση που σας έγινε, τι πιστεύετε ότι έφταιξε τελικά για να φθάσουμε εδώ που φθάσαμε;
«Κοιτάξτε, το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, ξεπερνά τη χώρα μας, έρχονται κατά κύματα μετανάστες. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έρχονται με σκοπό να μείνουν στη χώρα μας, απλώς η Ελλάδα είναι πύλη της Ευρώπης, αυτό θα πρέπει να το καταλάβουν και να μας βοηθήσουν, όχι μόνο για να φιλοξενήσουμε κάτω από καλύτερες συνθήκες τους ανθρώπους εδώ, αλλά και για να “μοιράσουμε” το πρόβλημα ανάλογα και δίκαια σε όλες της χώρες της Ευρώπης. Αυτό θα είναι το πρώτο πράγμα για το οποίο θα φροντίσει ο πρωθυπουργός στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής που θα συμμετάσχει. Θα διεκδικήσουμε όχι μόνο περισσότερα χρήματα για να εξασφαλίσουμε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, αλλά και για να “μοιράσουμε” δίκαια τους ανθρώπους αυτούς σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.. Είναι ανάγκη επίσης να πιέσει η Ευρώπη - και όχι η Ελλάδα - την Τουρκία για να μην προωθεί και να μη διευκολύνει, πολλές φορές, τους λαθρεμπόρους που εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους αυτούς.»
Ποιες είναι οι άμεσες ενέργειες που θα προωθήσετε από την επόμενη μέρα κιόλας της επίσκεψής σας, προκειμένου να δούμε και στην πράξη ν’ αλλάζει η κατάσταση;
«Από σήμερα κιόλας θα δούμε κάποιους άλλους χώρους, θα φιλοξενήσουμε τους ανθρώπους αυτούς σε καλύτερες συνθήκες. Ύστερα θα δούμε το θέματα των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ώστε να διεκπεραιώνονται πιο γρήγορα και επομένως να μένουν λιγότερο μέσα στα κέντρα υποδοχής. Θα ενισχύσουμε τις μονάδες της Αστυνομίας που ασχολούνται με το κομμάτι της καταγραφής, που υπολειτουργούν και καθυστερούν. Θα αναθεωρήσουμε το ζήτημα έκδοσης ασύλου, ώστε να χορηγείται άσυλο σε εκείνους που πραγματικά το δικαιούνται.»
Είναι εφικτό μέχρι το τέλος του έτους να κλείσει η Παγανή και να έχει βρεθεί κάποιος άλλος κατάλληλος χώρος;
«Θα το ευχόμουν και εγώ μαζί σας και θα κάνω κάθε προσπάθεια για αυτό.»
Η σύσκεψη στη νομαρχία
Μια ολοκληρωμένη και συνολική εικόνα για την κατάσταση όσον αφορά στο ζήτημα της υποδοχής μεταναστών στη Μυτιλήνη, μπόρεσε ν’ αποκτήσει ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη στη σύσκεψη που ακολούθησε στη νομαρχία, παρουσία όλων των συναρμόδιων φορέων.
Ο νομάρχης Παύλος Βογιατζής στην αρχή της σύσκεψης τόνισε ότι η Παγανή ήταν μια λύση ανάγκης, προκειμένου να φύγουν οι μετανάστες από τον προηγούμενο χώρο όπου κρατούνταν, και ήταν οι παλιές φυλακές της Λαγκάδας. Οι χώροι μπορούσαν να φιλοξενήσουν όχι πάνω από 100 έως 150 άτομα και έφθασαν να φιλοξενούν ακόμα και 1.200 άτομα. Είπε ακόμη ότι το μέτρο της εξάμηνης κράτησης που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν λάθος και δημιούργησε πολλά προβλήματα. Όπως τόνισε, πρέπει η Πολιτεία ν’ ανταποκριθεί οικονομικά γιατί οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις δεν μπορούν ν’ αντέξουν το βάρος της μεταναστευτικής πολιτικής. Ανάφερε, μάλιστα, ενδεικτικά ότι αυτήν τη στιγμή το χρέος στους προμηθευτές φθάνει στο 1,3 εκατ. ευρώ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε λίγο αργότερα και ο αρμόδιος αντινομάρχης Σταύρος Ψαρρόπουλος, ο οποίος είπε ότι πρέπει η Πολιτεία να πάρει από τις νομαρχίες αυτή την αρμοδιότητα.
Ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες, Γιώργος Τσαρμπόπουλος, αφού ευχαρίστησε το νομάρχη για τις προσπάθειες που καταβάλλει για το πρόβλημα των μεταναστών, τόνισε ότι η κατάσταση στην Παγανή δεν έχει αλλάξει από τις δύο τελευταίες επισκέψεις που ο ίδιος έχει πραγματοποιήσει. Παρατήρησε ότι υπήρξε πρόβλημα με τη συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, καθώς πολλά ζητήματα που αφορούν στους ανηλίκους δεν προχώρησαν, παρά τις δεσμεύσεις. Και εκείνος τόνισε ότι πρέπει να μειωθεί το διάστημα παραμονής των μεταναστών στους χώρους υποδοχής, αφού όσο περισσότερο μένουν, τόσο αυξάνονται και τα προβλήματα.
Από τη χθεσινή σύσκεψη στη Νομαρχία
Αναζήτηση νέων χώρων
«Αυτό που είδα σήμερα είναι μια ανθρώπινη τραγωδία», είπε αμέσως μετά παίρνοντας το λόγο ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Σπύρος Βούγιας. Ο ίδιος τόνισε ότι οι συνθήκες είναι απαράδεκτες και οι χώροι ακατάλληλοι. «Σε καμμιά περίπτωση δεν πρέπει αυτοί οι χώροι να φιλοξενούν ανθρώπους», είπε χαρακτηριστικά. Υπογράμμισε ότι θα πρέπει ν’ αναζητηθούν αμέσως άλλοι χώροι, ενώ ανέφερε ότι τα παλιά στρατόπεδα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια λύση και άμεσα θα ξεκινήσει συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Λίγο αργότερα, ο αστυνομικός διευθυντής Βορείου Αιγαίου, Χρήστος Δεσποτέλλης, πρότεινε το παλιό πενταώροφο κτήριο της Αστυνομίας να νοικιαστεί για αυτό το σκοπό, όμως την πρόταση αντέκρουσε ο νομάρχης, λέγοντας ότι και αυτό το κτήριο είναι ακατάλληλο, γι’ αυτό άλλωστε εγκαταλείφθηκε και θα πρέπει ν’ αναζητηθούν νέες σύγχρονες υποδομές.
Ενδιαφέρουσες ήταν οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων μη κυβερνητικών οργανώσεων, που έχουν ασχοληθεί με το πρόβλημα της μετανάστευσης.
Εκ μέρους της Κίνησης «Συνύπαρξη», ο πρόεδρος, Στρατής Πόθας, αλλά και η αντιπρόεδρος, Νέλλη Παυλή, τόνισαν ότι θίγεται συνολικά ο τόπος από τη λειτουργία της Παγανής, ενώ χαρακτηριστικά η κ. Παυλή είπε ότι στις 3 Νοεμβρίου στην Φρανκφούρτη οργανώνεται διαμαρτυρία σχετικά με τη λειτουργία της Παγανής της Μυτιλήνης (!).
Οι εκπρόσωποι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αναφέρθηκαν στα περιστατικά που συναντούν καθημερινά στο Κέντρο Υποδοχής, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι θύματα βασανιστηρίων και έρχονται στη χώρα μας, βιώνοντας άθλιες συνθήκες, ενώ οι εκπρόσωποι του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων της Εκκλησίας της Ελλάδος, που δραστηριοποιούνται εδώ και 15 μήνες στην Παγανή, καυτηρίασαν το γεγονός ότι υπάρχουν παράγοντες σε κεντρικούς φορείς της Αθήνας που δε γνωρίζουν καν τι είναι η Παγανή, ενώ αναφέρθηκαν σε περιστατικά «στοχοποίησης των ασχολούμενων με τον πρόβλημα των μεταναστών στη Μυτιλήνη», κάνοντας λόγο για άμεσες απειλές που έχουν δεχθεί μέλη της οργάνωσης.
Τέλος, σχολίασαν και τη στάση του λιμεναρχείου, που όπως είπαν είναι αντιφατική, καθώς υπάρχουν μαρτυρίες μεταναστών για διάσωσή τους από τους λιμενικούς και μάλιστα με πολύ καλή αντιμετώπιση, υπάρχουν όμως και καταγγελίες για άσκηση βίας και επαναπροωθήσεις από τους λιμενικούς.
Ο διοικητής του «Θεομήτωρ», Απόστολος Αθηναίος, αναφέρθηκε στη λειτουργία του Κέντρου Ανηλίκων της Αγιάσου και τα προβλήματα που υπάρχουν εκεί όσον αφορά στην επιτροπεία «φερόμενων» ως ανηλίκων, καθώς οι περισσότεροι είναι ενήλικες που δηλώνουν ανήλικοι, ενώ ο ίδιος εμφανίζεται ως «επίτροπος» για πάνω από 2.000 άτομα. Τόνισε ότι μόνο το 3% εκείνων που μεταφέρονται στην Αγιάσο μένει εκεί, καθώς όλοι θέλουν να φύγουν στο εξωτερικό. Υπογράμμισε ακόμη πως υπάρχει ανάγκη να θεσμοθετηθεί το πρόγραμμα φιλοξενίας ανηλίκων, καθώς αυτήν τη στιγμή η διάρκειά του είναι μέχρι τον Ιούλιο του 2010 και μετά απ’ αυτό τα πάντα θα είναι «στον αέρα», σημειώνοντας ακόμη την ανάγκη χρηματοδότησης της λειτουργίας του, καθώς ένα μεγάλο μέρος - όπως είπε - καλύπτεται από πόρους του ιδρύματος.
Άμεσα λύσεις
Κλείνοντας, πάντως, τη σύσκεψη ο υφυπουργός, τόνισε πως είναι άκρως απαραίτητο να προωθηθούν άμεσες λύσεις, ώστε η επίσκεψή του, πέρα από ενημερωτικό χαρακτήρα, να φέρει και γρήγορα αποτελέσματα. Εξεδήλωσε την επιθυμία να εξεταστούν οι όποιοι διαθέσιμοι χώροι, ενώ συμπλήρωσε ότι θα εξεταστούν οι χρηματοδοτήσεις που έχουν εγκριθεί από την Ε.Ε. για το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης, καθώς - όπως σχολίασε - «από αυτά που είδα εδώ, δε νομίζω ότι πρέπει να ξοδεύτηκαν πολλά από αυτούς τους πόρους για αυτό το κολαστήριο».