Στο σημερινό δεύτερο σημείωμα μας για τα δίκτυα μεταφορών της Λέσβου, επικεντρωνόμαστε στις αεροπορικές διασυνδέσεις και τον αερολιμένα της.
Η Λέσβος συνδέεται αεροπορικώς αφενός με την λοιπή Ελλάδα καθ’ όλο το έτος με τακτικές γραμμές τριών εταιρειών και αφετέρου με ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες καθ’ όλη τη θερινή και σε μέρος της εαρινής και φθινοπωρινής περιόδου, με έκτακτες γραμμές τσάρτερ. Κατά το τρέχον έτος, οι εσωτερικές συνδέσεις της περιλαμβάνουν πτήσεις προς/από Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Χίο, Λήμνο (πρώτος σταθμός) και Σάμο, Ρόδο, Θεσσαλονίκη (δεύτερος ή τρίτος σταθμός) με αριθμό πτήσεων, ο οποίος ποικίλει ανά προορισμό από άπαξ της εβδομάδας έως 5 φορές ημερησίως (Αθήνα). Ο αριθμός πτήσεων εξωτερικού είναι κατά το τρέχον θέρος 25 εβδομαδιαίως (όταν π.χ. στη Ρόδο τον παρελθόντα Ιούλιο, πραγματοποιήθηκαν 4.606 πτήσεις τσάρτερ) από 9 χώρες (Αγγλία, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Τσεχία).

Οι αφιχθέντες/αναχωρήσαντες επιβάτες εσωτερικού το 2009, ήταν 214.465/224.322 (συνολικώς περίπου 440.000). Το 2010 μειώθηκαν σε 187.168/162.085 (συνολικώς περίπου 350.000), στη συντριπτική πλειοψηφία τους με προορισμό τη Μυτιλήνη και την Αθήνα. Οι αριθμοί αυτοί τοποθετούν τη Μυτιλήνη στους μεσαίους σε κίνηση ελληνικούς αερολιμένες. Η κατά περίπου 90.000 ή 20% μείωση των επιβατών εσωτερικού από το 2009 στο 2010, συνιστά μερική εγκατάλειψη του αεροπλάνου, κυρίως λόγω των απαραδέκτων υψηλών τιμών εισιτηρίων, τις οποίες εφαρμόζουν εναρμονισμένα οι δυο μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι κατά την τρέχουσα θερινή περίοδο, ο γραφών κατέβαλε 165€ και 155€ για δυο απλές μεταβιβάσεις Αθήνα - Μυτιλήνη σε οικονομική θέση της «Ολυμπιακής», όταν για πενταπλάσιας χρονικής διάρκειας πτήση του σε ευρωπαϊκό προορισμό, κατέβαλε 285€! Συμφώνως με πολύ πρόσφατα στοιχεία, κατά το πρώτο εξάμηνο 2011, σημειώθηκε στη χώρα μείωση κατά 14% στους αεροπορικούς επιβάτες εσωτερικού (έναντι μειώσεως κατά μόνο 2,4% στους επιβάτες ακτοπλοΐας στο Δ΄ τρίμηνο 2010 έναντι του 2009). Βασίμως συνεπώς αναμένεται περαιτέρω μείωση κατά το 2011 στη διακίνηση επιβατών εσωτερικού και στον αερολιμένα μας.

Ο αριθμός των αφιχθέντων/αναχωρησάντων επιβατών εξωτερικού (τουρίστες) κατά το 2009, ήταν 71.464/71.925 και κατά το 2010 62.197/62.741, σχεδόν στο σύνολο τους προς τις περιοχές Πλωμαρίου, Μήθυμνας - Πέτρας και Ερεσού. Οι αριθμοί αυτοί κατατάσσουν τη Μυτιλήνη στους μικρομεσαίους διεθνείς αερολιμένες της χώρας. Η μείωση κατά περίπου 15% της κινήσεως εξωτερικού από το 2009 στο 2010, ελπίζουμε, ότι θα έχει σημάνει συναγερμό στους αρμόδιους μας για τον τουρισμό.
Οι κύριες συνιστώσες του αερολιμένα Μυτιλήνης είναι ο διάδρομος προσαπογειώσεων, το κτίριο υπηρεσιών και επιβατών και ο χώρος σταθμεύσεως οχημάτων. Ο διάδρομος βελτιώθηκε σημαντικώς προ περίπου 35 ετών και με την αποξήλωση τμήματος ενός παρακείμενου λόφου. Οι πληροφορίες μας συγκλίνουν, ότι δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα και κρίνεται επαρκής για τις υπάρχουσες και αναμενόμενες διακινήσεις αεροσκαφών. Το υπάρχον κτίριο επιβατών είναι ανεπαρκέστατο, κάκιστο και συνοθυλευματικό, ως έχον προκύψει από άναρχες προσθήκες στο αρχικό. Είναι βασική αρχή στο σχεδιασμό κτιρίων μαζικής εξυπηρετήσεως κοινού, ότι οι διαδοχικές προσθήκες οδηγούν σε κακό σύνολο (το ίδιο κακά σύνολα μετά από προσθήκες έχουν προκύψει και στα κτίρια π.χ. των αερολιμένων Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου). Ο χώρος σταθμεύσεως είναι ανεπαρκής, κακώς διατεταγμένος, δημιουργεί κινδύνους δυστυχημάτων με τη διέλευση από τη μέση του, της οδού Μυτιλήνης - Κρατηγού και ευρίσκεται εντός αιγιαλού. Κρίνουμε ότι είναι δυνατή η διαμόρφωση ενός σύγχρονου πάρκινγκ στη θέση του υπάρχοντος μετά από κατάλληλη μελέτη με διαπλάτυνση του χώρου και μετακίνηση της οδού, αφού γίνει μετατόπιση του αιγιαλού.

Εν κατακλείδι: Ο υπάρχων αερολιμένας Μυτιλήνης βρίσκεται πλησίον του προορισμού του μεγαλύτερου όγκου των επιβατών εσωτερικού, τη Μυτιλήνη, και των διοικητικών υπηρεσιών του Δήμου και της Περιφέρειας αλλά μακράν του προορισμού σχεδόν του συνόλου των τουριστών εξωτερικού, τους οποίους επιβαρύνει και το πρόσθετο πρόβλημα του κακού οδικού δικτύου του νησιού προς τα ξενοδοχεία τους. Η κατασκευή ενός εξ υπαρχής νέου αερολιμένα στο κέντρο της νήσου, όπως κατά καιρούς προτείνεται, ασφαλώς και θα αποδέσμευε μια τεράστια επιφάνεια στην περιοχή οικιστικής επεκτάσεως της πόλεως και θα έφερε κοντύτερα στον προορισμό τους τουρίστες μας, θα απομάκρυνε όμως τους επιβάτες εσωτερικού. Τα προβλήματα για την εξεύρεση της απαιτούμενης μεγάλης και κατάλληλης επιφάνειας για το νέο αερολιμένα, με τοπική αποδοχή, θα ήταν δυσεπίλυτα. Ανυπέρβλητο θα ήταν το πρόβλημα της εξευρέσεως των μεγάλων οικονομικών πόρων για την κατασκευή του. Σημειώνεται εδώ, ότι προ περίπου 25ετίας, τεχνικοί εμπειρογνώμονες είχαν απορρίψει τρεις τότε διερευνηθείσες θέσεις για νέο αερολιμένα.
Η κατασκευή ενός νέου σύγχρονου κτιρίου υπηρεσιών και επιβατών στον υπάρχοντα αερολιμένα Μυτιλήνης και ενός νέου πάρκινγκ, αναδεικνύεται ως η ρεαλιστικότερη λύση υπό τις σημερινές συνθήκες της χώρας και τους προβλέψιμους κυκλοφοριακούς φόρτους, σε επιβάτες και αεροσκάφη. Θα μπορούσαμε να προσφέρουμε μεγαλύτερη άνεση στους τουρίστες μας με τη βελτίωση του οδικού δικτύου μας, η οποία απαιτείται να γίνει ούτως ή άλλως και αποτελεί ανικανοποίητο διαχρονικό αίτημα όλης της Λεσβιακής κοινωνίας.

* Ο Κωνσταντίνος Ι. Μουτζούρης είναι καθηγητής του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, πρώην Πρύτανης του ιδρύματος.