Έλκουμε το σημερινό θέμα μας από το δημοσίευμα στο «Ε» της 6/7/2011 με τίτλο «Αντιδρούν οι Μιστεγνιώτες» (αναφερόμενο στη μεταφορά του λιμένα Μυτιλήνης στον Καρά Τεπέ).
Το έτος 2000 ο Δήμος Μυτιλήνης ανέθεσε στο Εργαστήριο Λιμενικών Έργων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, το οποίο διευθύνουμε, τον καθορισμό με επιστημονικά κριτήρια των δυνατών χρήσεων ανά τμήμα σε όλο το μήκος της ακτογραμμής του, από τα Πάμφιλα έως την Κουντουρδιά. Δήμαρχος τότε ήταν ο Νάσος Γιακαλής και επισπεύδων αντιδήμαρχος ο Παντελής Πατερέλλης (ο επ’ εσχάτων και καλός… οινοποιός!). Μεταξύ των τεθέντων από τον Δήμο ερωτημάτων ήταν και η εξεύρεση θέσεως για ένα νέο λιμένα Μυτιλήνης, δεδομένης της οχλήσεως στην πόλη από την λειτουργία τού μέχρι και σήμερα υπάρχοντος. Ως πιθανή θέση προς διερεύνηση υποδείχθηκε τότε η Σκάλα Παμφίλων.
Από τις διερευνήσεις μας πεδίου καταλήξαμε ότι βέλτιστη θέση για έναν νέο επιβατικό - εμπορικό - αλιευτικό λιμένα ήταν η ακτή προ του στρατοπέδου στον Καρά Τεπέ (Μαυροβούνι), η οποία υπερτερούσε σαφώς κάθε άλλης, από όλες τις απόψεις: συγκοινωνιακή διασύνδεση με το οδικό δίκτυο αστικό και υπεραστικό, απομάκρυνση από τον ιστό της πόλεως, μικρή απόσταση από το κέντρο, ύπαρξη ελεύθερων χώρων για ανάπτυξη του λιμένα, απουσία άλλων χρήσεων κ.λπ.. Η πρότασή μας το 2001 αρχικώς αιφνιδίασε τον Δήμο και την κοινή γνώμη, όμως σταδιακώς άρχισε να γίνεται αποδεκτή. Το Δημοτικό Συμβούλιο σε διάφορες συνεδριάσεις του συζήτησε την πρόταση και τελικώς την ενέκρινε. Η προταθείσα θέση έγινε δεκτή και από το τότε εκπονούμενο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλεως και εγκρίθηκε. Το σημαντικότερο, υιοθετήθηκε και από την κοινή γνώμη, υπέρτατο κριτή και αποδέκτη τέτοιων έργων.
Για την δυνατότητα υλοποιήσεως της προτάσεως είχαμε θέσει δύο βασικές προϋποθέσεις: Την διερεύνηση της θέσεως από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, ώστε να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν αρχαιότητες, και την απομάκρυνση της υπάρχουσας στην υπόψη ακτή στρατιωτικής εγκαταστάσεως με πεδίο βολής. Η επιτόπια διερεύνηση από τις Ενάλιες Αρχαιότητες έγινε, μετά από παραστάσεις μας με τον αντιδήμαρχο στο Υπουργείο Πολιτισμού, και, όπως δηλώθηκε, δεν υπήρχε αντίρρηση. Μια πρώτη επαφή τότε τοπικών αιρετών και του βουλευτή Φραγκλίνου Παπαδέλλη με στρατιωτικές υπηρεσίες είχε δείξει ότι δεν θα υπήρχε πρόβλημα ανταλλαγής της εκτάσεως στον Καρά Τεπέ με άλλη δημόσια έκταση αλλού.
Μετά από όλα αυτά, το θέμα τέθηκε ουσιαστικώς στο αρχείο. Οι επόμενες δημαρχιακές αρχές δεν ασχολήθηκαν ιδιαιτέρως, διότι είχαν προφανώς άλλες προτεραιότητες. Προσπάθειες έκαναν ο Παντελής Πατερέλλης και ο προϊστάμενος Τ.Υ. του Λιμενικού Ταμείου Παναγιώτης Πιττός. Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου συνέταξε το 2006 το απαιτούμενο βυθομετρικό διάγραμμα με υποδείξεις μας. Το ίδιο έτος συντάξαμε και μία προκαταρκτική οριζοντιογραφία του νέου λιμένα.
Στις αρχές του τρέχοντος έτους κληθήκαμε σε συνεδρίαση της Λιμενικής Επιτροπής από τον σημερινό πρόεδρό της, Κώστα Κορδώνη, και τον Παναγιώτη Πιττό, θερμούς θιασώτες του νέου λιμένα, σε μία προσπάθειά τους για αναβίωση. Συζητήθηκαν όλες οι πτυχές και διαπιστώθηκε ότι επείγε η επίσημη συμφωνία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την ανταλλαγή της εκτάσεως και την μεταφορά του στρατοπέδου. Ο πρόεδρος ανέλαβε να αποστείλει γραπτώς το αίτημα στον τότε υπουργό Ευάγγελο Βενιζέλο.
Από το προαναφερθέν δημοσίευμα του «Ε» πληροφορηθήκαμε ότι υπήρξε σύμφωνη άποψη του Υπουργείου για ανταλλαγή με μία δημοτική έκταση στην περιοχή των Μιστεγνών και ότι οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής δεν αποδέχονται την εγκατάσταση εκεί του στρατοπέδου και ιδιαιτέρως του πεδίου βολής.
Μας γεννώνται ορισμένες σκέψεις: Η εγκατάσταση ενός στρατοπέδου με πεδίο βολής σε μία περιοχή δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την συγκατάθεση της τοπικής κοινωνίας, αφού προηγηθεί πλήρης ενημέρωσή της. Απαιτείται συναίνεση. Πληρούνται στην προκειμένη περίπτωση οι προϋποθέσεις αυτές; Πώς επελέγη η συγκεκριμένη περιοχή; Υπάρχουν άλλα δημοτικά κτήματα με καλύτερες προϋποθέσεις; Είναι απαραίτητο το πεδίο βολής στο συγκεκριμένο στρατόπεδο;
Ο νέος λιμένας Μυτιλήνης, εάν ποτέ ήθελε κατασκευαστεί σε τούτες τις δίσεκτες για τη χώρα περιόδους εξωτερικής υποταγής, θα έχει ως στόχο μια καλύτερη συνένωση των Λεσβίων με υπερλεσβίους πληθυσμούς. Αλίμονο και τρισαλίμονο αν ο λιμένας διαχωρίσει τους ίδιους τους Λεσβίους! Αρκετά άλλα αναπτυξιακά έργα μάς έχουν ήδη διαχωρίσει, με αποτέλεσμα να μην υλοποιείται σχεδόν κανένα.

* Ο καθ. Κ. Ι. Μουτζούρης είναι πρ. πρύτανης ΕΜΠ.