Όσοι πληθαίνουν οι ηλεκτρικές και ηλεκτρομαγνητικές συσκευές, οι οποίες βέβαια μπορεί να διευκολύνουν  τη ζωή μας, τόσο αυξάνει, ιδίως στα αστικά κέντρα, μια ιδιότυπη «ρύπανση» της ατμόσφαιρας, η οποία κάτω από ορισμένες συνθήκες δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στον άνθρωπο. Η ρύπανση αυτή βρίσκεται παντού, είναι αόρατη και ιδιαίτερα επιζήμια, έως και επικίνδυνη. Πρόκειται για τη «ρύπανση του ηλεκτρομαγνητικού περιβάλλοντος», η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά, καθώς αυξάνεται αλματωδώς η χρήση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Υπάρχει παντού γύρω μας και φανερώνεται με τις χαρακτηριστικές σε όλους μας παρεμβολές στο ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σήμα ή στην οθόνη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Δεν είναι όμως πολλοί αυτοί οι οποίοι γνωρίζουν ότι η ηλεκτρονική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει διακοπές στη λειτουργία ευαίσθητων ηλεκτρονικών συσκευών, με μοιραίες συνέπειες. Για παράδειγμα: παρενόχληση της λειτουργίας βηματοδοτών καρδιάς, μπλοκάρισμα συστημάτων του αυτοκινήτου όπως το σύστημα φρένων ABS, η διατάραξη της λειτουργίας ευαίσθητων ιατρικών μηχανημάτων. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει καταληφθεί από ηλεκτρονικό πυρετό, γι’ αυτό και υπάρχει η ανάγκη για την έκδοση προτύπων και τη θέσπιση κοινά αποδεκτών διαδικασιών ποιότητας.

Το «σύνδρομο του άρρωστου κτηρίου» περικλείει όλα τα συμπτώματα από τα μαγνητικά πεδία των μηχανημάτων τα οποία μας περιτριγυρίζουν. Οι εργαζόμενοι σε χώρους με computers παραπονέθηκαν για καταρροή, ερεθισμένα μάτια, ισχυρούς πόνους στην πλάτη, διαλείψεις και κατάθλιψη. Όταν οι οθόνες των computers περιέχουν ειδικά φίλτρα προστασίας από την εκπεμπόμενη ακτινοβολία, τότε τα συμπτώματα αυτά μειώνονται πάρα πολύ.
Στα παλιά χρόνια, στον άνθρωπο επιδρούσαν μόνο τα εξωτερικά φυσικά ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία. Στις μέρες μας όμως όλα άλλαξαν, καθώς ένα πλήθος ορατών και αόρατων ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων συνθέτει το περιβάλλον και αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας. Εκτός από τον Ήλιο υπάρχουν και άλλες (τεχνητές) πηγές, οι οποίες όχι μόνο δεν είναι ορατές από τον άνθρωπο, αλλά η επίδρασή τους στον οργανισμό αποτελεί σημείο προβληματισμού των επιστημόνων και εστία κοινωνικών εντάσεων. Αναφερόμαστε κατά κύριο λόγο στις κεραίες (κινητής τηλεφωνίας, τηλεόρασης, ραδιοφωνίας, RADAR), στις γραμμές μεταφοράς του ηλεκτρικού ρεύματος της ΔΕΗ (συμπεριλαμβανομένων των μετασχηματιστών) και στις διάφορες ηλεκτρικές συσκευές.
Σχετικά με τις τελευταίες, δίνουμε έναν πίνακα τιμών της έντασης του μαγνητικού πεδίου (σε millitelsa, mT) που δημιουργούν ορισμένες οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, σε διάφορες αποστάσεις και αυτές (οι τιμές εξαρτώνται και από το μοντέλο της συσκευής).

ΣΥΣΚΕΥΗ                                                3cm              30cm        1m
Ψυγείο                                                  0,5 - 1,7    0,01 - 0,25     < 0,01
Πλυντήριο ρούχων                               8 - 50          0,15 - 3      0,01 - 0,15
Ηλεκτρικό σίδερο                                 8 - 30        0,12 - 0,3     0,01 - 0,03
Συσκευή τηλεόρασης                          2,5 - 50        0,04 - 2     0,01 - 0,15
Ηλεκτρονικός υπολογιστής (PC)        0,5 - 3               1             < 0,01
Εστία μαγειρέματος                              1 - 50          0,15 - 0,5    0,01 - 0,25
Φούρνος μικροκυμάτων                      73 - 200       4 - 8           0,25 - 0,6
Ηλεκτρική τοστιέρα                              7 - 18           0,06 - 0,7    < 0,01
Ηλεκτρική σκούπα                            200 - 800         2 - 20         0,13 - 2
Ξηραντήρας μαλλιών                          6 - 2.000        0,01 - 7     0,01 - 0,3
Μίξερ τροφής                                       60 - 700       0,06 - 10    0,02 - 0,25
Ηλεκτρική ξυριστική μηχανή            15 - 1.500      0,08 - 9     0,01 - 0,3
Ηλεκτρικό ρολόι                                      300                2,25         < 0,01

Τόσο οι παραπάνω όσο και οι άλλες οικιακές συσκευές εκπέμπουν μη Ιοντίζοντα Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία, της οποίας η επίδραση στον άνθρωπο βρίσκεται υπό την έρευνα των ειδικών επιστημονικών κέντρων. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η παραπάνω ακτινοβολία δεν έχει καμμιά σχέση με την καρκινογόνο Ιοντίζουσα Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία (Ραδιενέργεια ή Ακτινοβολία-Γ, Ακτίνες Χ, το πλέον δραστικό τμήμα της Υπεριώδους Ακτινοβολίας). Πάντως και εδώ ισχύει η Αρχή της Συνετής Αποφυγής.

* Ο Γεώργιος Μ. Χουτζαίος είναι φυσικός - μαθηματικός, τ. πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αθηνών και ο Νικόλαος Γ. Χουτζαίος είναι φυσικός.

Βιβλιογραφία:
Γεώργιος Μ. Χουτζαίος: «Οι ηλεκτρομαγνητικές Ακτινοβολίες και οι επιδράσεις τους στον άνθρωπο - το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ» - Μυτιλήνη 2007.