Εκδήλωση με θέμα τον κυκλοφοριακό σχεδιασμό της πόλης της Μυτιλήνης, με έμφαση στο ποδήλατο και τους πεζούς, πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή το πρωί στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επιμελητηρίου Λέσβου, από το δήμο Μυτιλήνης με το Φυσιολατρικό Όμιλο Μυτιλήνης «Υδάτινο». Επρόκειτο για την πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεων που θα πραγματοποιούνται κάθε εποχή, στο πλαίσιο της από κοινού πρωτοβουλίας των δύο φορέων, με θεματική «Μέρες πολιτείας - Μέρες περιβάλλοντος».

Κεντρικοί ομιλητές στην προχθεσινή εκδήλωση, η οποία είχε ως συντονιστή τον Ηλία Μαραβά, δημοσιογράφο από την ΕΡΑ Αιγαίου, ήταν ο συγκοινωνιολόγος πολεοδόμος, καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και υπεύθυνος της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας, Θάνος Βλαστός, ο οποίος έχει αναλάβει τη μελέτη για το δίκτυο ποδηλατοδρόμων στη Μυτιλήνη, ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Έργων Μυτιλήνης, Παντελής Πατερέλλης, και ο περιβαλλοντολόγος χωροτάκτης Χριστόφορος Μανδηλάς.

Επιτέλους…
Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο κ. Μαραβάς τόνισε ότι πρέπει να δοθεί, πλέον, έμφαση στα ποδήλατα και τους πεζούς, σπεύδοντας να παρουσιάσει ορισμένα στατιστικά στοιχεία, που επιβεβαίωναν περίτρανα την κυριαρχία των Ι.Χ. αυτοκινήτων και των λοιπών μηχανοκίνητων οχημάτων στο νησί της Λέσβου και την πόλη της Μυτιλήνης. Σύμφωνα με τον ίδιο, το 1998 η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας καταμέτρησε 25.000 Ι.Χ. αυτοκίνητα, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός έχει υπερδιπλασιαστεί, αγγίζοντας τις 51.000. Επιπλέον, από τις αρχές του έτους έχουν προστεθεί στο νησί 700 νέα αυτοκίνητα, ενώ πλέον αντιστοιχούν 65 με 70 οχήματα σε κάθε 100 κατοίκους.
«Υπάρχουν λύσεις: είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς, το ποδήλατο, το περπάτημα…», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μαραβάς, αναφερόμενος στα όσα αρνητικά συνεπάγεται η χρήση του αυτοκινήτου.
Ακολούθησε ο κ. Πατερέλλης, ο οποίος είπε πως η νότια παράκαμψη (προς Βαρειά), σε συνδυασμό με τη βόρεια παράκαμψη (Πυργί κ.λπ.) αποτελούν «το μέλλον της πόλης της Μυτιλήνης, αφού θα τη βοηθήσουν να αναπνεύσει». Κατά τον ίδιο, η πόλη της Μυτιλήνης έχει διαμορφωθεί μέσα από τρεις μελέτες, ενώ δεν έχει υπάρξει κάποιος νέος σχεδιασμός ή δρόμος που να αφορά στα σύγχρονα δεδομένα, με εξαίρεση τη μελέτη Φρατζεσκάκη του 1999, που προέβλεπε τις μονοδρομήσεις στην περιοχή της Χρυσομαλλούσας. «Από την προηγούμενη θητεία μας είχαμε αναθέσει τη διερεύνηση στοιχείων για έναν ποδηλατόδρομο. Η επέμβαση του Θάνου Βλαστού υπήρξε μια πολύ ευτυχής συγκυρία και απέδωσε τα μέγιστα. Άλλωστε, ήμασταν αποφασισμένοι να προχωρήσουμε με όποιο πολιτικό κόστος, προκειμένου να γίνει κάτι σωστό για την πόλη. Η μελέτη που παρουσιάζεται σήμερα, αύριο θα παραδοθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες.»
Σύμφωνα με τον κ. Πατερέλλη, η πρόταση για τον ποδηλατόδρομο είναι πιθανό να χρηματοδοτηθεί μέσω της Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης του ΕΣΠΑ, ωστόσο ο αρχικός στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι μελέτες και να εξασφαλιστούν οι σχετικές εγκρίσεις.

«Δημόσιο ποδήλατο: μία πολύ καλή λύση»
Στην εισήγησή του, ο κ. Βλαστός μίλησε αρχικά για το καθεστώς που επικρατεί στην Ελλάδα, αλλά και σε πόλεις του εξωτερικού, όσον αφορά στην ένταξη ή μη του ποδηλάτου στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. «Στην Ελλάδα, έχουμε εκτοπίσει τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τους αναπήρους από τους δρόμους», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι στην Κύπρο δεν περπατάει σχεδόν κανείς, ενώ μόνο το 2% χρησιμοποιεί τα μέσα μεταφοράς.
Αναφερόμενος στη λύση του «δημόσιου ποδηλάτου», η οποία εφαρμόζεται σε μεγάλο βαθμό στη Γερμανία, ο κ. Βλαστός είπε ότι «αποτελεί μία πολύ καλή απάντηση, γιατί κλειδώνεται σε πολύ συγκεκριμένα σημεία, δεν μπορούν να αφαιρεθούν τα εξαρτήματά του ώστε να τα κλέψει κάποιος, έχει συγκεκριμένο, χαρακτηριστικό ντιζάιν, ενώ δουλεύει με πιστωτική κάρτα και κωδικό. Είναι σημαντικό το ότι στην καρδιά του καπιταλισμού αρχίζουν να αναπτύσσονται λογικές για μη ιδιωτικοποιημένη μετακίνηση. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το ποδήλατο είναι κυρίως εκπαιδευτική διαδικασία. Όσο περισσότερα είναι τα ποδήλατα στους δρόμους, τόσο θα διευκολύνεται η κίνησή τους, αφού οι οδηγοί σταδιακά γίνονται υποψιασμένοι.»
Σύμφωνα με τον ίδιο, το δημόσιο ποδήλατο αγγίζει πολλούς δημοτικούς άρχοντες και στην Ελλάδα, παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν: «Είναι απαράδεκτο το να παρκάρουμε αυτοκίνητα σε πεζοδρόμια. Αποτελεί ένα μήνυμα της Πολιτείας που λέει “εδώ θα κυριαρχήσει ο πιο δυνατός”», είπε χαρακτηριστικά.



Δίκτυο ποδηλατοδρόμων για τη Μυτιλήνη
Αναφερόμενος, στη συνέχεια, στη μελέτη με τίτλο «Στρατηγικό Σχέδιο δημιουργίας συνθηκών βιώσιμης κινητικότητας, με έμφαση στο ποδήλατο, στην πόλη της Μυτιλήνης», που έχει εκπονήσει με τη Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο κ. Βλαστός τόνισε ότι «με το ποδήλατο, η εμβέλεια κίνησης μεγαλώνει. Στη Μυτιλήνη οι αποστάσεις μπορούν να καλυφθούν άνετα με ποδήλατο, εφόσον υπάρξουν οι προϋποθέσεις. Άλλωστε, είναι σημαντικό, ότι οι παρεμβάσεις για το ποδήλατο πάντα αφορούν και τον πεζό.».
Το δίκτυο ποδηλατοδρόμων για τη Μυτιλήνη, σύμφωνα με τη μελέτη, αφορά ένα βασικό δρόμο που θα οδηγεί στο Πανεπιστήμιο (λόφος «Ξενία») και ένα δίκτυο περιφερειακών ποδηλατοδρόμων, που θα επιτρέπουν στον ποδηλάτη να κινηθεί με μεγαλύτερη ασφάλεια μέσα στην πόλη.
Σύμφωνα με τη μελέτη, έχουν γίνει ορισμένες παρεμβάσεις όσον αφορά στις μονοδρομήσεις, αφού σύμφωνα με τον κ. Βλαστό ο αμφίδρομος αποτελεί «πρωτόγονη λογική, αφού γίνονται πιο πολλές συγκρούσεις, δημιουργείται μεγαλύτερο κυκλοφοριακό πρόβλημα και γίνεται πιο δύσκολη η διάσχισή του από τους πεζούς». Υπέρτατος στόχος, σύμφωνα με τον κ. Βλαστό, είναι η μείωση της ταχύτητας των αυτοκινήτων, μέσα από τη δημιουργία συνθηκών ήπιας κυκλοφορίας, μέσω διαπλατύνσεων πεζοδρομίων και μείωσης των θέσεων στάθμευσης. Άλλωστε, «η ένταξη του ποδηλάτου στη ζωή της πόλης, σημαίνει υποκατάσταση ορισμένων μετακινήσεων που γίνονται με το αυτοκίνητο».

Να αποφασίσουμε…
Ο κ. Μανδηλάς, αναφερόμενος κι αυτός στην ένταξη των ποδηλατοδρόμων στον ευρύτερο χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό του δήμου Μυτιλήνης, τόνισε ότι πρέπει «να αποφασίσουμε αν θέλουμε η πόλη μας να είναι διακομιστικό και διοικητικό κέντρο ή να αποτελέσει και τουριστικό προορισμό».
Σύμφωνα με τον ίδιο, στην τελευταία περίπτωση, τόσο τα ΚΤΕΛ, όσο και το λιμάνι θα πρέπει να βγουν εκτός πόλης, ενώ είναι σημαντική η δημιουργία της βόρειας και νότιας παράκαμψης. Μέσα σε όλα αυτά, απαραίτητη είναι η δημιουργία ποδηλατοδρόμων που θα αναδεικνύουν το ιστορικό κέντρο της Μυτιλήνης, αλλά και άλλων που θα εκτείνονται στην υπόλοιπη πόλη. «Δεν μπορούμε να γυρίσουμε στο παρελθόν, ούτε να γίνουμε προς το παρόν σαν άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά η συνεργασία αυτή του δήμου Μυτιλήνης με τον κ. Βλαστό, θα μας οδηγήσει στο μέλλον σε μια πιο ανθρώπινη και βιώσιμη πόλη», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Τις εισηγήσεις ακολούθησε συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν η προϊστάμενη της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κ. Χριστιάνα Λούπου, ο ποδηλάτης Γιάννης Ιατρέλλης, ο αρχιτέκτονας Ηρακλής Πιτσιλαδής, ο Παναγιώτης Χλίμπος από τον «Υδάτινο» και άλλοι. Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από ζήτημα του ποδηλατοδρόμου, αλλά κυρίως γύρω από γενικότερα ζητήματα χωροταξίας και πολεοδομικού σχεδιασμού, όπως αυτό των χώρων στάθμευσης, του διαχωρισμού των κοινόχρηστων από τους ιδιωτικούς χώρους κ.λπ..
Ένταση προκάλεσε η πρόταση για δημιουργία χώρου στάθμευσης εντός του Κάστρου της Μυτιλήνης, πάνω στην οποία η κ. Χριστιάνα Λούπου ανέφερε χαρακτηριστικά: «Πήραμε λάθος πορεία στην ανάπτυξή μας. Πρέπει να γυρίσουμε στη λογική του παρελθόντος, όταν το ποδήλατο ήταν κομμάτι της πόλης. Όταν ξεχάσουμε την ιστορία και τις ρίζες μας, κάνουμε λάθη. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να στηρίξουμε και τα μνημεία της πόλης μας, αφού θα μας οδηγήσουν στο να σκεφτούμε πώς να λειτουργούμε ως πιο πυκνή κοινωνική ομάδα…»