Ο βίος δεν προϋποθέτει ή υιοθετεί τη βία. Κατηγορηματικά όχι. Την πηγή της σύγχρονης επιθετικής μας συμπεριφοράς και της ακόρεστης μανίας μας για πολεμικές επιχειρήσεις, οφείλουμε να την αναζητήσουμε στο κεφάλαιο της πολύ πρόσφατης ιστορίας μας.
Πριν από δέκα χιλιετηρίδες περίπου, κατά τη διάρκεια βεβαίως της παρούσης διαπαγετωνικής περιόδου, τα αποθέματα που εξασφάλισε η γεωργία οδήγησαν σε μια δημογραφική έκρηξη.
Η φύση μας όμως, όπως έχει προσδιορισθεί από τη μέχρι σήμερα εξελικτική μας πορεία, δεν ανέχεται τους περιορισμούς του χώρου που επιβάλλει ο υπερπληθυσμός.
Το σημαντικότερο είναι ότι η γεωργία δημιούργησε νέα αίτια για φιλονικίες. Η γεωργία, εκ της φύσεώς της, επιβάλλει στον αγρότη να παραμένει κοντά στη γη του καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κι έτσι σταματά να περιπλανάται αναζητώντας τροφή. Από καρποσυλλέκτης και κυνηγός καθίσταται θα ‘λεγα νοικοκύρης.
Έτσι λοιπόν αναπτύσσονται μόνιμα εγκατεστημένες κοινότητες, που παράγουν και αποθεματοποιούν τρόφιμα, πλησίον στους γεμάτους από πλούσιες σοδειές αγρούς.
Η παρουσία των αποθεμάτων είναι προκλητική και προσελκύει αυτόν που πρωτίστως δεν γνωρίζει πώς να παραγάγει αυτόν τον όλβο, καθώς επίσης δεν έχει κοπιάσει - το κυριότερο - για την παραγωγή τους. Και παραχρήμα τού γεννάται η επιθυμία πως δολίως θα υφαρπάξει - θα κλέψει ντε - τα μήλα των εσπερίδων και το χρυσόμαλλο δέρας.
Όμως, ο αγρότης που κοπίασε, έχει κάθε λόγο να υπερασπιστεί τους καρπούς του κόπου του, διαφορετικά θα καταδικαστεί σε στέρηση.
Έτσι λοιπόν συμπεραίνω ότι η κατάσταση που διέπει τις τελευταίες χιλιετηρίδες, δεν εξαρτάται από έμφυτο βίαιο γενετικό προγραμματισμό, αλλά από την ικανότητα της ευφυΐας του είδους μας να επιλέγει λογικά τα πλεονεκτήματα της μιας ή της άλλης τακτικής.
Συνεπώς βρισκόμαστε σε συνεχείς συγκρούσεις για τη γη, για την ιδιοκτησία αυτής, για τα αγαθά που παράγονται εξ αυτής και για το «ζωτικό χώρο». Κάθε κτήση προκαλεί φιλονικία κατ’ αρχάς και στη συνέχεια περιορισμένη σύγκρουση.
Κάθε ιδιοκτησία, οπωσδήποτε τον πόλεμο.
Μολονότι η ανθρώπινη ιστορία είναι βουτηγμένη στο αίμα, δεν εκφράζει την προοδευτική τάση μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων που γνωρίζουν πολύ καλά αυτή την κατάσταση: ότι δεν είμαστε έρμαια τυφλών γονιδιακών εντολών.
Είναι, ας πούμε, μία αισιόδοξη άποψη. Και τούτο διότι αν είμαστε προγραμματισμένοι για πολέμους, τότε δεν υπάρχει τρόπος να αποφύγουμε την τελική και μοιραία για το είδος και τον πλανήτη σύγκρουση.
Εάν δεν έχουμε μπερδευτεί από τις ταχύτατες ανεξέλεγκτες εξελίξεις, ας συνειδητοποιήσουμε τα δεινά και ας επιδιώξουμε νηφάλια και με παρρησία μια νουνεχή λύση στα τεράστια προβλήματα αγαθών στομάχου και πνεύματος, που ανηλεώς μαστίζουν την υδρόγειο.
Και πριν αποτύχουμε, κι ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα καταστρέψει τον πλανήτη, ας αξιοποιήσουμε την ευφυΐα μας προκειμένου να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν έναν φιλήσυχο και ειρηνικό τρόπο ζωής.
Ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε τον όλεθρο είναι να αναπτύξουμε στο έπακρο τη φιλαλληλία.

*Ο Εμμανουήλ Μαρώλιας είναι ποιητής, ζει και εργάζεται στη Συκαμιά Λέσβου