Η στιγμή του θανάτου και η αίσθηση της προσμονής της στιγμής μπορεί να βιωθεί και να περιγραφεί μόνο από τον ίδιο το μελλοθάνατο, άνθρωπο ή ζώο. Γίνεται κανείς όμως να καταλάβει πολλά πράγματα για το πώς βιώνουν τα ζώα το θάνατο από τον τρόπο που πεθαίνουν και από τη συμπεριφορά τους εκείνες τις ώρες. Θα λέτε τώρα «τι μακάβριο θέμα διάλεξε να αναπτύξει τώρα η Μαίριλυν», αλλά αυτή είναι απλά η ανθρώπινη περιγραφή του θανάτου και όχι αυτή των ζώων. Εξάλλου, μου έχει γίνει αυτή η ερώτηση ουκ ολίγες φορές και είναι ένα θέμα που έχει κινήσει και τη δική μου περιέργεια ανά τα χρόνια που δουλεύω κοντά τους. Ξεκινώ λοιπόν…

Η ζωή
Τα ζώα ζουν τη στιγμή. Αυτή είναι η ομορφιά τους. Ζουν την κάθε μέρα σα να είναι καινούργια. Δεν αναπολούν το παρελθόν και δεν προβάλλουν το μέλλον. Αυτό φαίνεται ιδιαίτερα στο πώς αντιμετωπίζει ένα υγιές ζώο κάποιο άλλο κακοποιημένο. Ένα ζώο, ενώ ξέρει ότι το άλλο έχει υποστεί κακοποίηση, δε θα του συμπεριφερθεί διαφορετικά από ένα κανονικό ζώο. Οι κανόνες θα παραμείνουν και η ιεραρχία θα τηρηθεί χωρίς έλεος. Διότι οι κανόνες αυτοί είναι που στηρίζουν και εγγυώνται την επιβίωση μιας αγέλης. Πρέπει εμείς οι άνθρωποι, ειδικά όσοι έχουμε υιοθετήσει αδέσποτα, να το λάβουμε υπ’ όψιν αυτό και να μην τους συμπεριφερόμαστε με την υπερβολική συμπόνια που χαρακτηρίζει εμάς τους ανθρώπους, διότι έτσι δίνουμε έμφαση στο πρόβλημα και δεν το αφήνουμε να ξεπεραστεί. Οπότε τα ζώα, ενώ έχουν αίσθηση του θανάτου, δεν το σκέφτονται συνέχεια και δεν είναι κάτι που κυριεύει τη ζωή τους. Θα το αντιμετωπίσουν όταν έρθει η ώρα.

Όταν πλησιάζει ο θάνατος
Όταν ένα ζώο πλησιάζει το θάνατο λόγο αρρώστιας, ατυχήματος, ή γηρατειών αρχίζει να φεύγει από το σώμα του όλο και περισσότερο. Όσο περνούν οι μέρες, είναι όλο και λιγότερο στο σώμα του και ο ιδιοκτήτης του θα καταλάβει ότι το ζώο έχει στιγμές διαύγειας αλλά τις περισσότερες ώρες τις περνάει κοιμισμένο ή «αλλού». Αυτός είναι μηχανισμός που έχουν όλα τα ζώα και είναι προστατευτικός. Ένα παράδειγμα είναι τα θηράματα στη φύση, π.χ. γαζέλες. Ενώ φεύγουν από τη ζωή με τόσο φρικτό και βίαιο τρόπο (για τα ανθρώπινα δεδομένα), η φύση έχει προνοήσει και τη στιγμή που το λιοντάρι πιάνει τη γαζέλα στο στόμα του, εκείνη έχει ήδη φύγει από το σώμα της και έτσι δεν αισθάνεται τον πόνο.

Η ώρα του θανάτου
Ένα άρρωστο ή πληγωμένο ζώο συνήθως αποκόβει τις επαφές του με τον έξω κόσμο. Κοιμάται πολύ, τρώει και πίνει λίγο έως καθόλου και θέλει μια ατμόσφαιρα ήσυχη και μοναχική. Στη φύση μία αρρώστια μπορεί να είναι αιτία για απομάκρυνση ενός αγελαίου ζώου από την αγέλη του με ρίσκο το θάνατο, διότι φεύγοντας χάνει την προστασία της αγέλης του. Η ανάγκη για απομόνωση είναι πιο μεγάλη. Είναι σα να μπαίνουν σε ένα πεδίο διαφορετικό, όπου γίνεται ένα είδος διαλογισμού με στόχο την ανάρρωση ή το πέρασμα στην άλλη πλευρά. Όλο τους το είναι προσπαθεί να αναρρώσει ή να προετοιμαστεί για το θάνατο, αλλά γίνεται με έναν τρόπο γαλήνιο, διαλογιστικό και με φοβερή αξιοπρέπεια. Είναι λίγες οι φορές που ένα ζώο θα κλαίει και θα φωνάζει όταν είναι άρρωστο. Μπορεί τη στιγμή ενός ατυχήματος να φωνάξει ή να κλάψει, αλλά στην ανάρρωση η συμπεριφορά του είναι διαφορετική.
Ο θάνατος είναι κάτι απόλυτα φυσικό για ένα ζώο και έτσι αντιμετωπίζεται όταν βρεθεί μπροστά του. Είναι ένα κομμάτι της ζωής τους, ένα κομμάτι του εαυτού τους. Αντιλαμβάνονται το θάνατο και τον δέχονται με απόλυτη αξιοπρέπεια. Κάποια ζώα θα δείξουν λίγο άγχους θανάτου προς το τέλος, ειδικά όταν αισθάνονται ότι τους κρατάει κάτι στη ζωή. Εκείνη την ώρα χρειάζονται τη στήριξή μας και την απελευθέρωση για να φύγουν. Πρέπει, λοιπόν, να τα καθησυχάσουμε και να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι μπορούν να φύγουν ελεύθερα όποτε θέλουν και ότι εμείς θα είμαστε καλά μένοντας πίσω αλλά ότι θα μας λείψουν.

Ο θάνατος σε τρίτο πρόσωπο
Τα ζώα θρηνούν για το χαμό κάποιου αγαπημένου προσώπου, ανθρώπου η ζώου. Είναι πολλές οι ιστορίες που περιγράφουν ζώα να στέκονται και να περιμένουν πιστά δίπλα στο άψυχο σώμα του ιδιοκτήτη τους ή ενός συγγενικού ζώου. Κάποια εκπαιδεύονται στην ενημέρωση μέσω τηλεφώνου για τυχόν ατύχημα του ιδιοκτήτη τους. Άλλα το έχουν κάνει και χωρίς την απαραίτητη εκπαίδευση. Υπάρχει λοιπόν η αίσθηση του κινδύνου, αλλά και η αναγνώριση του θανάτου και σε άλλα πρόσωπα, τρίτα.

Συμπέρασμα και συμβουλή
Ο πόνος και η θλίψη εκείνες τις ώρες είναι δικά μας και όχι δικά τους. Τα δικά μας συναισθήματα, λοιπόν, μπορούν να μπλοκάρουν το ζώο μας και να μην μπορεί να φύγει με ευκολία. Από τη μεριά μας εκείνες οι ώρες χρειάζονται ψυχραιμία για να μη σταθούμε εμπόδιο στη διαδικασία αυτή. Όσο μπορείτε, λοιπόν, δεχτείτε το θάνατο του ζώου σας, ξέροντας πως αυτό που βιώνει τού είναι απόλυτα φυσικό, όσο πόνο και να αισθάνονται. Μη βιαστείτε για την ευθανασία. Στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί πολύ οι άσκοπες ευθανασίες με στόχο τη λύτρωση από τον πόνο, και εγώ ρωτώ «ποιον πόνο, του ζώου ή τον δικό σας;»!!! Η ευθανασία πρέπει να γίνεται όταν το ζώο είναι έτοιμο να φύγει και όχι πριν, διότι έτσι γίνεστε εμπόδιο στην ανάπτυξη της ψυχής του ζώου και στην εμπειρία που έχει διαλέξει αυτή η ψυχή στη συγκεκριμένη ενσωμάτωση. Υπάρχουν τρόποι για να μάθει ο ιδιοκτήτης αν η ψυχή του ζώου του είναι έτοιμο να φύγει.