Αργύρης Εφταλιώτης
Επιμέλεια έκδοσης: Ελένη Κεχαγιόγλου
Εισαγωγικό σημείωμα: Αλέξης Ζήρας
Έκδοση «Τα Νέα»
Αθήνα 2011, σελ. 207

Η νουβέλα «Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης» γράφτηκε από τον Αργύρη Εφταλιώτη γύρω στα 1900. Όσο ζούσε ο συγγραφέας, το έργο δεν είχε κυκλοφορήσει. Βρέθηκε στο αρχείο του και είδε το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά 29 χρόνια μετά το θάνατο του Εφταλιώτη, χάρη στο Γιώργο Βαλέτα, ο οποίος εξέδωσε τα άπαντα του μεγάλου Λέσβιου δημιουργού σε τρεις τόμους.
Από τότε γνώρισε τις παρακάτω εκδόσεις: το 1977 από το Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» στη σειρά των «Εκλεκτών έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας» με την επιμέλεια του Σπύρου Κοκκίνη και το 2006 από τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια». στη σειρά «Κλασσική Πεζογραφία», με την επιμέλεια του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου.
Τις προηγούμενες ημέρες και στη σειρά «Αριστουργήματα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» της εφημερίδας «Τα Νέα», κυκλοφόρησε σε μια νέα έκδοση με την επιμέλεια της Ελένης Κεχαγιόγλου και με εισαγωγικό σημείωμα του Αλέξη Ζήρα.
Η σειρά περιλαμβάνει έργα σημαντικών συγγραφέων που ξεχώρισαν κατά το 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού, πρόκειται δηλαδή για αντιπροσωπευτικά έργα της παλαιότερης πεζογραφίας μας. Οι συγγραφείς τους, οι οποίοι εκφράστηκαν σε μια απλή για την εποχή τους γλώσσα, ανήκουν στις λογοτεχνικές γενιές που εμφάνισαν το έργο τους από το 1830 έως το 1880 (Α΄ Αθηναϊκή Σχολή) και από το 1880 και μετά (Γενιά τού ’80).

Η επιμελήτρια της έκδοσης σεβάστηκε την ορθογραφία και τη στίξη του πρωτοτύπου, με τις εξής εξαιρέσεις: Αφαιρέθηκε το κόμμα πριν από τις ειδικές προτάσεις. Διορθώθηκαν τα παρακάτω ορθογραφικά λάθη: μάνα (από: μάννα), γλυκιά (από: γλυκειά κατ’ αντιστοιχία με το «βαθιά» που υπήρχε στο κείμενο), τέτοιος (από: τέτιος), τέλειωνε (από: τέλιωνε), μιλιούνια (από: μιλλιούνια), λιβάδι (από: λειβάδι). Ενοποιήθηκαν - με πεζό το πρώτο γράμμα - τα επίθετα παρισιάνικο, ελβετική, ρωμαίικο, μαρτιάτικη κ.λπ., όπως επίσης και τα: λόρδος, λαίδη, μυλόρδο, ντόχτορ κ.λπ..
Ο Αλέξης Ζήρας στο εισαγωγικό του σημείωμα ανάμεσα στα άλλα σημειώνει: «Ο “Μανόλης ο Ντελμπεντέρης” είναι η απόπειρα του συγγραφέα να γράψει μια ιστορία που εξελίσσεται μάλλον γοργά, συγκεντρωμένη γύρω από ένα και μόνο πρόσωπο. Παρακολουθεί το πρόσωπο αυτό από την αρχή έως το τέλος, από τη στιγμή της αναχώρησής του από το νησί έως την επιστροφή του ύστερα από χρόνια και πάλι εκεί όπου γεννήθηκε. Αναμφίβολα στο μυθιστόρημα υπάρχουν αποτυπώσεις βιωμάτων του ίδιου του Εφταλιώτη, εικόνες από γεγονότα που έζησε, αρκετές ταυτίσεις με το πρόσωπο του Μανόλη, αφού κι αυτός επίσης γίνεται έμπορος στην Αγγλία, γνωρίζει επιτυχίες και αποτυχίες, καταστροφές και θριάμβους, ταξιδεύει συνεχώς σε χώρες και σε πόλεις όπου δραστηριοποιούνται Έλληνες έμποροι της διασποράς, παίρνει μέρος σε ριψοκίνδυνα σχέδια, εκμεταλλεύεται τις περιστάσεις, πλουτίζει στο τέλος και, κορεσμένος από όλα, αφήνει να τον παρασύρει η ενδόμυχη νοσταλγική διάθεση της επιστροφής στα πάτρια.»