Μιχαήλ Λάμπρος
Το πρώτο κείμενο για την ελληνική διαφήμιση (1894)
Έρευνα - επιμέλεια: Κώστα Μαρτζούκος
Εκδόσεις «Το πέρασμα»
Αθήνα 2011, σελ. 105

Ποιος θα πίστευε ότι αυτά που λέμε σήμερα lifestyle, Facebook, Twitter και κοινωνική δικτύωση, «υπήρχαν» στην Ελλάδα από την εποχή του Όθωνα; Ποιος θα δεχόταν εύκολα ότι η διαφήμιση κρύβεται παντού, ακόμη και εκεί που δεν υποψιαζόμαστε; Και ποιος θα φανταζόταν ότι οι ταπεινές και ανυπόληπτες «ρεκλάμες» αποτελούν ιστορικό τεκμήριο και μέσο εθνικής αυτογνωσίας;
«Η ρεκλάμα εν Ελλάδι», το πρώτο κείμενο που γράφτηκε για την ελληνική διαφήμιση και παρέμεινε σχεδόν άγνωστο έως τώρα, επανεκδίδεται, για πρώτη φορά μετά από 117 χρόνια, από τις εκδόσεις «Το Πέρασμα», με έρευνα και επιμέλεια του Κώστα Μαρτζούκου. Είναι το κείμενο μιας συναρπαστικής διάλεξης που δόθηκε το 1894 από το λόγιο Μιχαήλ Π. Λάμπρο, που υπήρξε συνιδρυτής του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» και δημιουργός της πρώτης Ελληνικής Επιθεώρησης.
Αναδιφώντας τις αγγελίες και τις ρεκλάμες της εποχής του και διατρέχοντας το φαινόμενο της διαφημιστικής επικοινωνίας σε όλες του τις μορφές, ο Λάμπρος περιγράφει και σχολιάζει με ιδιαίτερο τρόπο τους τελάληδες και τις τοιχοκολλήσεις, τα δρομολόγια πλοίων, τους καταλόγους ξενοδοχείων και εστιατορίων, ασμάτια ποιητών για προπόσεις και γεύματα, ευχαριστήρια ιατρών και δημόσιων λειτουργών, ακόμη και τις πρωτότυπες «συνθέσεις» των λαϊκών επιγραφών, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην «κοινωνική ρεκλάμα», αποκαλύπτοντας μεθόδους προσωπικής προβολής, που δε διαφέρουν από τις σημερινές πρακτικές τού Facebook, του Twitter και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Πρωτοπόρος για την εποχή του, ο Λάμπρος αθροίζει την πρώιμη εποχή της διαφήμισης, από τον Όθωνα έως τις μέρες του, και μέσα από αυτήν καταγράφει τα ήθη, τη νοοτροπία και τη συμπεριφορά των Ελλήνων.
Ένα έξοχο κείμενο, που ξεπερνάει το αντικείμενό του και αναδεικνύει τη διαφήμιση σε ιστορικό τεκμήριο, σε μέσο εθνικής αυτογνωσίας, σε μνημείο του πολιτισμού μας.