Νίκος Σαραντάκος (επιμέλεια)
Το φονικό μοιραίο βόλι
Άπαντα τα δημοσιευμένα γραπτά
Εκδόσεις Διάπυρον
Θεσσαλονίκη 2011, σελ. 367

Γεννημένος στη Βουλγαρία από εύπορους Έλληνες γονείς, που φρόντισαν να του δώσουν καλή μόρφωση, ο Θεόδωρος Λασκαρίδης επιστρατεύτηκε βίαια στο μακεδονικό μέτωπο το 1916. Γρήγορα αυτομόλησε, αλλά κλείστηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων από το οποίο δραπέτευσε. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια της ζωής του, πρόλαβε να γίνει αρχισυντάκτης του «Ριζοσπάστη» και των «Χρονικών», να κάνει απόπειρες αυτοκτονίας, να δεχτεί δολοφονική επίθεση και, κυρίως, να δημοσιεύσει πολλά αντιπολεμικά κείμενα, κοινωνικά διηγήματα και αποσπάσματα από ένα μυθιστόρημα. Στις αλλεπάλληλες συναντήσεις του με το θάνατο, ήταν μέχρι τότε ασυνεπής. Φρόντισε, έτσι, να σφραγίσει ο ίδιος την πολυτάραχη ζωή του, αυτοκτονώντας το Δεκέμβριο του 1921, πριν κλείσει τα 26 του χρόνια. Μέχρι τότε, μοναδικό του όπλο ήταν οι ιδέες του. Με τα κείμενά του διέσχισε όλη τη διαδρομή του κακού, ακροβατώντας ανάμεσα στα κομματιασμένα κορμιά και στο δικό του όραμα για τη ζωή. Στο καταιγιστικό κύμα βίας των καιρών του, επέλεξε να μη γίνει μέρος της μαζικής παράκρουσης, αλλά να σταθεί απέναντι στην άνοδο του εθνικισμού, της μιλιταριστικής βίας και των επερχόμενων ολοκληρωτισμών. Ώσπου να συντριβεί από την ανημποριά του να διαχειριστεί τα βιώματά του, από τον εσωτερικό του δαίμονα που τον κυνηγούσε μέχρι το τέλος της ζωής του.

90 χρόνια μετά την αυτοκτονία του Λασκαρίδη (από τον οποίο δε σώζεται ούτε καν μια φωτογραφία), οι εκδόσεις «Διάπυρον» με τη φροντίδα του συμπατριώτη μας εκλεκτού ερευνητή, μεταφραστή και συγγραφέα, κυκλοφόρησαν όλα τα δημοσιευμένα γραπτά του σε μία προσπάθεια να ακουστεί, έστω και έναν αιώνα αργότερα, μια καθαρή (η πρώτη ίσως) ελληνική αντιπολεμική και αντιεθνικιστική φωνή.
Ο Νίκος Σαραντάκος, ύστερα από επίπονη έρευνα, συγκέντρωσε τα γραπτά του Λασκαρίδη και συνέγραψε τη βιογραφία του. Ο παρών τόμος χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: Πρόλογος (Γιατί ο Λασκαρίδης;), Εισαγωγή (Θεόδωρος Λασκαρίδης - Συνοπτική Βιογραφία, Το έργο του Λασκαρίδη, Η λογοτεχνία στο «Ριζοσπάστη», Το τέχνασμα του Σλαβέικοφ, Η γλώσσα του Λασκαρίδη), Πολεμικά διηγήματα, Ως το μεγάλο φως και άλλα διηγήματα, Κοινωνικά, Φιλολογικά, Το μοιραίο βόλι, Μαρτυρίες για το Λασκαρίδη.
«90 χρόνια μετά, ακούμε τον Λασκαρίδη να προχωράει τρεμάμενος ανάμεσα στα πτώματα, να τσαλαπατάει το πηλήκιό του, να σκίζει τα διακριτικά του και να κραυγάζει: Κάτω οι πόλεμοι, / κάτω οι πατρίδες...»