Ήταν το περσινό καλοκαίρι, την εποχή της υπηρεσιακής κυβέρνησης, όταν μου τηλεφώνησε γνωστός Αντισσαίος, με ενεργή παρουσία στα κοινά του νησιού, να με ρωτήσει πώς βλέπω το «συγχωριανό» του υπηρεσιακό υπουργό, που εκείνον τον καιρό είχε αναλάβει τα υπηρεσιακά του καθήκοντα και μάλιστα σε ένα πόστο πολύ κρίσιμο και πολύ απαιτητικό, ειδικά εκείνη τη χρονική περίοδο που μόνο στη Λέσβο είχαν εγκλωβιστεί μερικές δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και προσπαθούσαν να φύγουν.

Μιλάμε για τον Γιάννη Μουζάλα, τον εξ Αντίσσης... ορμώμενο, που, διαδεχόμενος στο νεοσύστατο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής την κυρία Τασία -έτσι καταγράφηκε στην πολιτική «αργκό» και επικράτησε έτσι να αναφέρεται στις πολιτικές και όχι μόνο συζητήσεις- έκανε την έκπληξη με την αποτελεσματικότητά του, αλλά κυρίως με το επικοινωνιακό του ταλέντο να συνομιλεί και να πείθει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τους εκπροσώπους τους για την ανάγκη συνεργασίας και από κοινού διαχείρισης του προβλήματος που προέκυψε. Οι τοπικές κοινωνίες και οι εκπρόσωποί τους, που βρέθηκαν απροετοίμαστες στο «μάτι του κυκλώνα» κατά γενική ομολογία, βρήκαν στο πρόσωπο του Μουζάλα έναν άνθρωπο που μπορούσαν να εμπιστευτούν και με τον οποίο μπορούσαν να συνεννοηθούν.

Και αυτό γιατί φρόντισε να κάνει πράξη όσα δεσμευόταν ότι θα κάνει και θα δρομολογήσει, μιλώντας μάλιστα σε μια γλώσσα που καθόλου δεν παρέπεμπε στη συνήθη «ξύλινη» γλώσσα των πολιτικών, γεγονός που πολλές φορές παραξένευε ή παρεξηγιόταν από άλλους συναδέλφούς του. Έτσι πορεύτηκε για πολύ καιρό και μετά, όταν συνέχισε να παραμένει στο πόστο του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής και μετά την υπηρεσιακή κυβέρνηση, όντας ένας από τους ελάχιστους υπουργούς της τελευταίας που διατηρήθηκαν και στη νέα, έχοντας δώσει επιτυχημένα δείγματα γραφής.

Ευχάριστη έκπληξη

Για πολλούς το «αστέρι» που αναδυόταν και προκαλούσε τα θετικά σχόλια και της αντιπολίτευσης ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, ειδικά συγκρινόμενος με την προβληματική θητεία της προκατόχου του, όμως για όσους είχαν μια κάποια γνώση της προσωπικότητάς του η παρουσία αυτή ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη. Κουβαλούσε και εμπειρίες, αλλά είχε και μια αξιοπρόσεκτη πολιτική και συνδικαλιστική δράση, που -όπως και να το κάνουμε- ήταν πολύτιμα εφόδια για τη διαχείριση καταστάσεων όπως αυτών που προέκυψαν με τις μαζικές προσφυγικές ροές.

Ήταν από τα στελέχη του φοιτητικού κινήματος τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, διετέλεσε πρόεδρος του συλλόγου φοιτητών της Ιατρικής σχολής της Αθήνας -μάλιστα ως Μυτιληνιός φοιτητής συμμετείχε και στη Λεσβιακή Ένωση Σπουδαστών, απ’ όπου και η πρώτη γνωριμία μαζί του.

Στη συνέχεια, πέρα από την επιστημονική του ανέλιξη ως γυναικολόγου- μαιευτήρα, αποτέλεσε ένα από τα στελέχη των «Γιατρών του κόσμου» στην Ελλάδα, με πολύτιμη εμπειρία σε αποστολές σε πολλές χώρες. Έτσι και στην επαφή με τους πρόσφυγες και στην επικοινωνία με τους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών υπήρχε ένα... μπαγκράουντ, που βοήθησε να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο τρόπο εκκρεμότητες και προβλήματα που προέκυπταν και ζητούσαν επιτακτικά λύση.

Όλα αυτά όμως μέχρι κάποια στιγμή, γιατί από ένα σημείο και μετά η εικόνα του αποτελεσματικού, πειστικού και καλού συνομιλητή με τους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών υπουργού χάθηκε και μαζί με αυτήν και η αξιοπιστία του! Τα πρώτα δείγματα γραφής φάνηκαν την περίοδο της... Ειδομένης, όπου οι ισχυρισμοί του υπουργού και τα επιχειρήματά του για το γεγονός ότι αφήνεται αυτό το... χάλι να δυσφημεί τη χώρα και να εκθέτει σε κινδύνους τους χιλιάδες πρόσφυγες που παρέμειναν εκεί σε άθλιες συνθήκες, δεν φαίνεται να έπεισαν κανέναν και πάντως προκάλεσαν τον πρώτο αισθητό κλονισμό στην αποτελεσματικότητα διαχείρισης της κατάστασης από εκείνον, που είχε και την ευθύνη.

Αποκαθήλωσε το προφίλ του

Έκτοτε ακολούθησαν πολλές παλινωδίες, υποσχέσεις χωρίς κανένα αντίκρισμα, παροιμιώδης αδράνεια, που εκνεύρισαν ακόμη και «φανατικούς» υποστηρικτές του, και από ένα σημείο και μετά πεισματικές εμμονές, που... αποκαθήλωναν το προηγούμενο προφίλ του! Και τέλος από διαλλακτικός και συναινετικός έναντι των τοπικών κοινωνιών και των εκπροσώπων τους αλλά και των συναδέλφων του στη Βουλή, άρχισε να εμφανίζεται προσβλητικός και αδιάλλακτος, αρνούμενος τα επιχειρήματα και την κριτική ακόμη και κυβερνητικών βουλευτών. Επιχειρώντας μάλιστα να περάσει με το «έτσι θέλω» την άποψή του, λειτουργεί εκβιαστικά, αρνούμενος επί της ουσίας να ακούσει τους φόβους και τις ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών και των εκπροσώπων τους, που δυσπιστούν στις διαβεβαιώσεις του, καθώς μέχρι τώρα δεν έχουν υλοποιηθεί.

Δυστυχώς, το «ατού» τού κ. Μουζάλα της πρώτης φάσης της θητείας του, η εμπιστοσύνη που έχτισε στο πρόσωπό του, τώρα δεν υπάρχει... γκρεμίστηκε, και την ευθύνη γι’ αυτήν την εξέλιξη την έχει ο ίδιος. Είτε γιατί δεσμεύτηκε για πράγματα που δεν μπορούσε να τα υποστηρίξει και εκτέθηκε, είτε γιατί εγκλωβίστηκε σε «αγκυλώσεις» που ο ίδιος δημιούργησε ή οδηγήθηκε να δημιουργήσει, με κορυφαία την περίφημη «ερμηνεία» του περί του απαγορευτικού μετακίνησης προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα από τα νησιά μας προκειμένου αυτά να αποσυμφορηθούν, που είναι και το ζητούμενο.

Όπως κι αν έχει, από τη στιγμή που εμμένει σ’ αυτές τις «αγκυλώσεις», παραμένει και αυτός -όπως και οι εγκλωβισμένοι στα νησιά- εγκλωβισμένος στις εμμονές του. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να περιμένουμε από τον ίδιο καμιά διέξοδο παρά μόνο εντάσεις και εκβιαστικά διλήμματα στις τοπικές κοινωνίες, που έχουν φθάσει στα όριά τους και, αν αποδεδειγμένα και με χρονοδιάγραμμα δεν υπάρξει αποσυμφόρηση, οι εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες.

Ζητούμενο η αλλαγή πλεύσης

Αν δεν υπάρξει άμεσα αλλαγή πλεύσης, η οργή που κάθε μέρα που περνά ξεχειλίζει όλο και περισσότερο δεν θα παρασύρει μόνο τον αρμόδιο υπουργό, αλλά τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που φαίνεται μόνο αυτός να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στον κ. Μουζάλα για τα «πεπραγμένα» του, τα οποία πάντως δυσκολευόμαστε να τα δούμε.

Το τραγικό συμβάν στη Μόρια μόνο «κακιά στιγμή» δεν ήταν. Και όσοι επιχειρούν να το βλέπουν έτσι, όχι μόνο εθελοτυφλούν, αλλά και εγκληματούν σε βάρος των προσφύγων και μεταναστών, γιατί παρόμοιες «κακές στιγμές» καιροφυλαχτούν ανά πάσα στιγμή και ώρα με τέτοιες άθλιες συνθήκες φιλοξενίας σε δομές με τέτοιο υπερπληθυσμό.

Επειδή η κυβέρνηση φαίνεται ανεπαρκής να διαχειριστεί αυτήν την κατάσταση και μάλιστα σε κόντρα με τις τοπικές κοινωνίες, επιβάλλεται να επικρατήσουν... δεύτερες σκέψεις και να αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις που θα επαναφέρουν το πρόβλημα σε... ράγες που θα οδηγούν σε διέξοδο. Αυτό θα πρέπει να είναι κοινό ζητούμενο και για τους κυβερνητικούς παράγοντες και για τους εκπροσώπους των νησιών με καθαρές λύσεις και στοχευμένες δεσμεύσεις.

Υπάρχει όμως διάθεση και καθαρό μυαλό για να δρομολογηθούν τα αναγκαία μέτρα που μπορούν να αποσυμφορήσουν τα νησιά μας σε ορατό χρόνο και θα τα κρατήσουν και σε ανεκτά επίπεδα; Εδώ καλούνται να πάρουν θέση όλοι, προεξάρχουσας της κυβέρνησης, που κρατά «το μαχαίρι και το πεπόνι» στην υπόθεση αυτή!