Το Τελωνείο της Μυτιλήνης είναι πύλη εισόδου για τρόφιμα από τρίτες χώρες για την Ελλάδα και την Ευρώπη ολόκληρη. Αυτό δηλώνει στο «Ε», η υπεύθυνη φυτοϋγειονομικών ελέγχων της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχίας Λέσβου, Εύη Πίττικα, αλλά και ο προϊστάμενος του Τελωνείου Μυτιλήνης, Δημοσθένης Γκέντζης. Αρκεί οι ενδιαφερόμενοι εισαγωγείς να ακολουθήσουν τις προβλεπόμενες από την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία, διαδικασίες. Ωστόσο μέχρι σήμερα, οι εισαγωγές προϊόντων που γίνονται στη Λέσβο, είναι πολύ περιορισμένες.

Κάποιες μεμονωμένες εισαγωγές είχαν γίνει πριν από πέντε με έξι χρόνια αλλά σταμάτησαν. Τότε θεωρήθηκε πολύ μεγάλος ο χρόνος που απαιτείται, να έρθουν τα αποτελέσματα του ελέγχου, που γίνονται στα δείγματα τα οποία λαμβάνονται. Η κ. Πίττικα διευκρινίζει ότι τα μόνα προϊόντα που δεν μπορούν να εισαχθούν, είναι το πολλαπλασιαστικό υλικό (σπόροι, δενδρύλλια, πατατόσπορος), προϊόντα που έχει βρεθεί ότι είναι επιβαρυμένα με υπολείμματα φυτοφαρμάκων, με αφλατοξίνες και προϊόντα για τα οποία υπάρχει σήμα από τις κοινοτικές αρχές, ότι έχουν βρεθεί επιβαρυμένα με επικίνδυνες για τον άνθρωπο, ουσίες. Τα προϊόντα για τα οποία υπάρχει απαγόρευση εισαγωγής, είναι σαφώς προσδιορισμένα. Οι απαγορεύσεις ισχύουν για περιορισμένο χρονικό διάστημα και είναι για προϊόντα που προέρχονται από συγκεκριμένη περιοχή.
Οι φυτουϋγειονομικοί έλεγχοι που πρέπει να γίνονται στα εισαγόμενα προϊόντα, πραγματοποιούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχίας και συγκεκριμένα από το γραφείο φυτικής παραγωγής.

Ποιοτικοί έλεγχοι
Σύμφωνα με τον τροποποιημένο οργανισμό της Νομαρχίας στις αρμοδιότητες της συγκεκριμένης υπηρεσίας, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνεται:
- Ο ποιοτικός έλεγχος νωπών και μεταποιημένων προϊόντων φυτικής προέλευσης.
- Ο ποιοτικός και φυτοϋγειονομικός έλεγχος εισαγομένων και εξαγομένων γεωργικών προϊόντων και η χορήγηση σχετικών πιστοποιητικών.
Ποιοτικός έλεγχος σημαίνει ότι η υπηρεσία ελέγχει την κατάσταση που βρίσκονται τα εισαγόμενα προϊόντα, αν έχουν πιστοποιητικά ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές της χώρας προέλευσης τους και άλλα παρεμφερή ζητήματα.
Φυτοϋγειονομικός έλεγχος σημαίνει ότι ελέγχεται κατά πόσο τα προϊόντα που εισάγονται, είναι ασφαλή για τους καταναλωτές και αν φέρουν παθογόνους οργανισμούς, που θα μπορούσαν να βλάψουν το εγχώριο φυτικό κεφάλαιο. Για παράδειγμα, η πιθανή μόλυνση των εγχώριων φοινικοειδών από το κόκκινο σκαθάρι, είναι ο λόγος που έχει απαγορευτεί η εισαγωγή φοινικοειδών από την Τουρκία και αρκετές άλλες χώρες.
Ανάλογοι περιορισμοί θα μπορούσαν να τεθούν και για άλλα προϊόντα. Οι υψηλές συγκεντρώσεις από αφλατοξίνες, είναι ο λόγος για τον οποίο έχει απαγορευτεί η εισαγωγή ξηρών σύκων και σταφίδας από την Τουρκία.
Στα φυτικής προέλευσης, τρόφιμα, πραγματοποιούνται ποιοτικοί έλεγχοι όσο και φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι. Η κ. Πίττικα μάς υπογράμμισε ότι για τους φυτοϋγειονομικούς ελέγχους, λαμβάνονται δείγματα που στέλνονται για έλεγχο στα κατάλληλα εργαστήρια. Κι όταν έρθουν τα αποτελέσματα, τα προϊόντα αποδεσμεύονται και διατίθενται στην κατανάλωση. Η έκδοση των αποτελεσμάτων των ελέγχων, γίνεται μέσα σε λίγες ημέρες (μέσα σε τρεις μέρες). Αν πρόκειται για προϊόντα που πρέπει να καταναλωθούν άμεσα, όπως είναι τα νωπά κηπευτικά (ντομάτες, κολοκύθια, μελιτζάνες) η αποδέσμευση τους μπορεί να γίνει άμεσα. Άλλωστε σε αυτές τις περιπτώσεις, τα αποτελέσματα των ελέγχων βγαίνουν πολύ γρήγορα.
Ο προϊστάμενος του Τελωνείου Μυτιλήνης, Δημοσθένης Γκέντζης, μας επιβεβαίωσε και αυτός ότι μπορούν να γίνουν εισαγωγές όλων των φυτικών προϊόντων από το Τελωνείο της Μυτιλήνης. Αρκεί βέβαια οι ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες να τηρούν την ισχύουσα νομοθεσία.

Εισαγωγές από την Τουρκία
Μέχρι σήμερα οι εισαγωγές νωπών κηπευτικών, φρούτων και γενικά προϊόντων φυτικής προέλευσης από το Τελωνείο της Μυτιλήνης, είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Ίσως γιατί ελάχιστοι είναι οι τοπικοί χονδρέμποροι που επιδιώκουν να κάνουν απευθείας εισαγωγές. Μια μεγάλη αγορά, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την κάλυψη των τοπικών καταναλωτικών αναγκών αλλά και για την πραγματοποίηση εξαγωγών, είναι η Τουρκία, όπου υπάρχει μεγάλος όγκος νωπών κηπευτικών σε πολύ καλές τιμές.
Σήμερα οι ανάγκες των καταναλωτών της Λέσβου σε νωπά κηπευτικά, καλύπτονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από εισαγόμενα προϊόντα. Σε όσα καταστήματα τηρούν τη νομοθεσία, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς πως αυτή την περίοδο υπάρχουν πατάτες από την Αίγυπτο, ντομάτες από την Αίγυπτο, την Τουρκία και την Ισπανία, πορτοκάλια από τη Νότιο Αφρική, κρεμμύδια και σκόρδα από την Ινδία. Όλα αυτά τα προϊόντα έρχονται στη Λέσβο από την Αθήνα.
Για παράδειγμα, τα κηπευτικά που εισάγονται από την Τουρκία, φεύγουν από τη Σμύρνη, με φορτηγό φθάνουν στην Αλεξανδρούπολη, όπου γίνεται η εισαγωγή, και στη συνέχεια κατεβαίνουν μέχρι την Αθήνα. Από εκεί οι εισαγωγείς τα διαθέτουν στους χονδρεμπόρους και τα προϊόντα φορτώνονται στα φορτηγά, που με πλοίο θα τα μεταφέρουν στα νησιά (μεταξύ αυτών και τη Λέσβο). Στη συνέχεια τα προϊόντα παραλαμβάνονται από τους τοπικούς χονδρεμπόρους και διατίθενται στα καταστήματα λιανικής πώλησης. Έτσι οι ντομάτες και τα κολοκυθάκια που παράγονται στην Τουρκία -κι ειδικότερα στα απέναντι τουρκικά παράλια- έρχονται στην αγορά της Μυτιλήνης για κατανάλωση, μια εβδομάδα μετά την συλλογή τους.
Η περίοδος των τριών ημερών που απαιτείται, για να βγουν τα αποτελέσματα του ελέγχου στα δείγματα, δεν δικαιολογεί το πάγωμα των εισαγωγών. Άλλωστε στη χώρα μας και στο νησί μας, καταναλώνονται νωπά κηπευτικά από την Τουρκία, που εισάγονται στη χώρα από τα τελωνεία της Αλεξανδρούπολης και του Πειραιά. Από την Αίγυπτο που επίσης εισάγονται, από το Τελωνείο του Πειραιά. Επιπλέον αν τα προϊόντα είναι ευπαθή, μπορούν να διατηρηθούν σε ψυκτικές εγκαταστάσεις ακόμη και σε ένα φορτηγό ψυγείο.

Φτηνά προϊόντα;
Όλοι οι υπηρεσιακοί παράγοντες αναφέρουν ότι το τελευταίο διάστημα, υπάρχουν ορισμένοι έμποροι της Λέσβου, που ενδιαφέρονται να κάνουν εισαγωγές από το Τελωνείο της Μυτιλήνης, κηπευτικών και άλλων φυτικών προϊόντων. Κυρίως ενδιαφέρονται για εισαγωγές από την Τουρκία.
Οι απευθείας εισαγωγές νωπών κηπευτικών και άλλων φυτικών προϊόντων από την Τουρκία, είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει πλήγμα για την τοπική παραγωγή νωπών κηπευτικών, η οποία για να επιβιώσει, θα πρέπει να διαφοροποιηθεί. Δηλαδή να πιστοποιηθεί, να μπει σε συσκευασίες, να αναδείξει τις τοπικές ποικιλίες, κλπ.
Από την άλλη όμως, το άνοιγμα των εισαγωγών, μπορεί να μετατρέψει τη Μυτιλήνη σε διαμετακομιστικό κέντρο και παράλληλα να δώσει στους καταναλωτές του νησιού, φυτικά προϊόντα σε προσιτές τιμές. Αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εισαγωγές ψαριών από την Τουρκία, μόνο για μικρό χρονικό διάστημα, είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών των ψαριών.