Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Φώτης Κόντογλου
Φιλολογική επιμέλεια - Διόρθωση κειμένου: Ηλίας Σιγαλός
Εκδόσεις Άγκυρα
Αθήνα 2009, σελ. 420
Γεννημένος στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας το 1895, ο Κόντογλου αναδείχθηκε σ’ έναν από τους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους και πνευματικούς δημιουργούς του 20ού αιώνα. Για το σύνολο της προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα και την τέχνη, βραβεύτηκε από το κράτος και την Ακαδημία Αθηνών. Πέθανε το 1965 στην Αθήνα. Ένα απ’ τα πιο γνωστά και πολυδιαβασμένα βιβλία του είναι «Το Αϊβαλί η πατρίδα μου», το οποίο τυπωνόταν απαράλλαχτο από το 1962 συνεχώς. Στη νέα αυτή έκδοση από τις εκδόσεις «Άγκυρα», με την επιμέλεια του Ηλία Σιγαλού, έγιναν ορισμένες ορθογραφικές αλλαγές που κρίθηκαν αναγκαίες, αφού στο αρχικό κείμενο υπήρχαν πάμπολλες γραφές που εδώ και 30 χρόνια δεν ισχύουν πλέον, καθώς και πολλές ορθογραφικές ασυνέπειες μέσα στο ίδιο κείμενο. Κατά τα λοιπά, υπήρξε σεβασμός στο λεκτικό του Κόντογλου, όσον αφορά στη μορφολογία, τη σύνταξη, τη φωνολογία και γενικά τις λεξιλογικές επιλογές. Για το περιεχόμενο της παρούσας συλλογής διηγημάτων ο επιμελητής της έκδοσης γράφει: «Σε τούτη τη συλλογή διηγημάτων του, ο κυρ Φώτης Κοντογλου αναπολεί και καταγράφει γεγονότα και ιστορίες της λατρεμένης πατρίδας του, τ’ Αϊβαλιού. Της μικρής πολιτείας, όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια, που είναι κρυμμένη κάπου εκεί μες στα μπουγάζια και τις ακρογιαλιές της βλογημένης Ανατολής. Θρηνώντας την απώλειά της, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ερχομό του στην Ελλάδα, μας μιλάει νοσταλγικά για τους “αρχαίους ανθρώπους” της, μας διηγείται με αυθόρμητη ειλικρίνεια τις προσωπικές ιστορίες τους, πότε για αγίους, πότε για απλοϊκούς ξωμάχους, μα κάποτε και για κακούργους και ληστές.
Ως γνήσια ανατολίτικη ψυχή, γίνεται συχνά κήρυκας της απλότητας, της φυσικότητας. Με το πλούσιο εσωτερικό του θησαύρισμα μας μεταγγίζει ανεπαίσθητα τη γλυκιά ειρήνη της φύσης. Μας μιλά για μια γαλήνη μυστική, που ο ίδιος βίωσε, επιζητώντας άλλοτε τη μοναξιά μέσα σε όμορφα τοπία της πατρίδας του και άλλοτε παρατηρώντας ακόμα και τις πιο απλές και ασήμαντες παρουσίες της φύσης και ιδιαίτερα της αγαπημένης του θάλασσας.
Συνδυάζει με επιτυχία μέσα του την ανατολίτικη μακαριότητα απέναντι στο φαινόμενο της ζωής με τη δική του στοχαστική ιδιοσυγκρασία, η οποία τον οδηγεί συχνά σε θρησκευτική κατάνυξη, όταν αποκαλύπτεται μπροστά του «η άβυσσος της θεϊκής αρμονίας του κόσμου». Ενυπάρχει έτσι μέσα στο λόγο του και η εκστατική φωνή του καλλιτέχνη, του αγιογράφου, που αποκαλύπτεται ταπεινά και αβίαστα μπροστά στην ομορφιά και το μυστήριο της φύσης.»
Φιλολογική επιμέλεια - Διόρθωση κειμένου: Ηλίας Σιγαλός
Εκδόσεις Άγκυρα
Αθήνα 2009, σελ. 420
Γεννημένος στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας το 1895, ο Κόντογλου αναδείχθηκε σ’ έναν από τους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους και πνευματικούς δημιουργούς του 20ού αιώνα. Για το σύνολο της προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα και την τέχνη, βραβεύτηκε από το κράτος και την Ακαδημία Αθηνών. Πέθανε το 1965 στην Αθήνα. Ένα απ’ τα πιο γνωστά και πολυδιαβασμένα βιβλία του είναι «Το Αϊβαλί η πατρίδα μου», το οποίο τυπωνόταν απαράλλαχτο από το 1962 συνεχώς. Στη νέα αυτή έκδοση από τις εκδόσεις «Άγκυρα», με την επιμέλεια του Ηλία Σιγαλού, έγιναν ορισμένες ορθογραφικές αλλαγές που κρίθηκαν αναγκαίες, αφού στο αρχικό κείμενο υπήρχαν πάμπολλες γραφές που εδώ και 30 χρόνια δεν ισχύουν πλέον, καθώς και πολλές ορθογραφικές ασυνέπειες μέσα στο ίδιο κείμενο. Κατά τα λοιπά, υπήρξε σεβασμός στο λεκτικό του Κόντογλου, όσον αφορά στη μορφολογία, τη σύνταξη, τη φωνολογία και γενικά τις λεξιλογικές επιλογές. Για το περιεχόμενο της παρούσας συλλογής διηγημάτων ο επιμελητής της έκδοσης γράφει: «Σε τούτη τη συλλογή διηγημάτων του, ο κυρ Φώτης Κοντογλου αναπολεί και καταγράφει γεγονότα και ιστορίες της λατρεμένης πατρίδας του, τ’ Αϊβαλιού. Της μικρής πολιτείας, όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια, που είναι κρυμμένη κάπου εκεί μες στα μπουγάζια και τις ακρογιαλιές της βλογημένης Ανατολής. Θρηνώντας την απώλειά της, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ερχομό του στην Ελλάδα, μας μιλάει νοσταλγικά για τους “αρχαίους ανθρώπους” της, μας διηγείται με αυθόρμητη ειλικρίνεια τις προσωπικές ιστορίες τους, πότε για αγίους, πότε για απλοϊκούς ξωμάχους, μα κάποτε και για κακούργους και ληστές.
Ως γνήσια ανατολίτικη ψυχή, γίνεται συχνά κήρυκας της απλότητας, της φυσικότητας. Με το πλούσιο εσωτερικό του θησαύρισμα μας μεταγγίζει ανεπαίσθητα τη γλυκιά ειρήνη της φύσης. Μας μιλά για μια γαλήνη μυστική, που ο ίδιος βίωσε, επιζητώντας άλλοτε τη μοναξιά μέσα σε όμορφα τοπία της πατρίδας του και άλλοτε παρατηρώντας ακόμα και τις πιο απλές και ασήμαντες παρουσίες της φύσης και ιδιαίτερα της αγαπημένης του θάλασσας.
Συνδυάζει με επιτυχία μέσα του την ανατολίτικη μακαριότητα απέναντι στο φαινόμενο της ζωής με τη δική του στοχαστική ιδιοσυγκρασία, η οποία τον οδηγεί συχνά σε θρησκευτική κατάνυξη, όταν αποκαλύπτεται μπροστά του «η άβυσσος της θεϊκής αρμονίας του κόσμου». Ενυπάρχει έτσι μέσα στο λόγο του και η εκστατική φωνή του καλλιτέχνη, του αγιογράφου, που αποκαλύπτεται ταπεινά και αβίαστα μπροστά στην ομορφιά και το μυστήριο της φύσης.»