Δημήτρης Νικορέτζος
Εκδόσεις Λιβάνης
Αθήνα 2009

Λίγα βιογραφικά του ποιητή
Ο ποιητής και συγγραφέας Δημήτρης Νικορέτζος γεννήθηκε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας πριν από 65 χρόνια, από Μυτιληνιούς γονείς. Σπούδασε φυσικομαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και σταδιοδρομεί ως καθηγητής Φυσικής. Ποιητής και πεζογράφος, κριτικός τέχνης και δημοσιογράφος, πολυγραφότατος, συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά και καθιερώθηκε ως λογοτέχνης.

«Πήγασος δίχως φτερά»
Τούτο το βιβλίο το αφιερώνει ο συγγραφέας «στους πεφιλημένους μου Σκιαθίτες κοσμολαΐτες ψαλμωδούς του Θεού, Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, ως θυμίαμα ενώπιόν τους». Ο συγγραφέας βαθιά θρησκευάμενος, όπως αναδύεται από τα πεζογραφήματά του, χρησιμοποιεί την απλή δημοτική και το πολυτονικό σύστημα.
Τα περισσότερα από τα διηγήματά του είναι βιωματικά, άλλα γραμμένα πριν χρόνια που ήρθαν στο φως με κάποιες συμπληρώσεις και παρεμβολές, και άλλα αναμνήσεις απ’ την πρώτη νιότη του συγγραφέα.
Εκείνο όμως που κυριαρχεί στο όλο έργο του Νικορέτζου είναι ο καημός της προσφυγιάς που τον έζησε στο πετσί της όλη η οικογένειά του.
Εύποροι με κοινωνική καταξίωση στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας, βρέθηκαν διωγμένοι και γυμνοί από πόρους και συναισθήματα στη μητέρα πατρίδα, που δυστυχώς δεν τη βρήκαν στην πιο καλή της ώρα. Το διήγημα «Ήταν μια Πατρίδα - Χρονικό της Προσφυγιάς» και αφιερωμένο στο Γ.Δ. Χουρμουζιάδη, το διάβασα τρεις φορές και με συγκίνησε αφάνταστα. Σ’ αυτό το βιωματικό διήγημα ο συγγραφέας μεγαλουργεί.
Ο Νικορέτζος έφυγε από τη Ρουμανία το 1949 σε ηλικία πέντε ετών και όμως έμειναν βαθιά χαραγμένα στη μνήμη του τα τραγουδάκια που μάθαιναν τα Ρουμανόπουλα στο νηπιαγωγείο:
Mai la deal de casa noastra / creste o floricic’ albastra / draga floricica mea.
(Στο λόφο πέρ’ απ’ το σπίτι μας / μεγαλώνει ένα μπλε λουλουδάκι / αγαπημένο μου λουλουδάκι)
Πόση τρυφερότητα αναδύει!
Ένα άλλο διήγημα που με εντυπωσίασε είναι το «Προσκύνημα στη Μονή Υψηλού 1958». Ένα παλικαράκι 14 χρόνων ήταν ο συγγραφέας, όταν με μεγάλη παρέα συγγενών και συγχωριανών του επισκέφτηκε την «Υψηλού».
Πέρα από τα ιστορικά στοιχεία, άγνωστα εν πολλοίς στο γράφοντα, εκείνο που απομένει μετά το διάβασμα είναι η οσμή από θυμίαμα και μία βαθιά θρησκευτικότητα που μόνο στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη συναντάς.
Σ’ όλα τα διηγήματα ο λόγος του συγγραφέα είναι λιτός, πλήρως κατανοητός, με εκκλησιαστική γλωσσολογία.
«Κύριος άξονας των αναδρομών του, η Λέσβος, νησί της καταγωγής του, με διακτινώσεις στην Κύπρο, την Ήπειρο και αλλού, με εμβληματικότερο άξονα την Κωνστάντζα της Ρουμανίας, τόπο γέννησης του συγγραφέα, όπου αφηγείται με εξομολογητικό τόνο και περιγραφική δύναμη το συγκλονιστικό χρονικό της προσφυγιάς του ίδιου και των γονιών του.»
Ο «Πήγασος δίχως φτερά» περιλαμβάνει 24 διηγήματα που αξίζει τον κόπο να το διαβάσετε.

Στρατής Δελόγκος
Παπάδος