Έκθεση φωτογραφιών του παλιού Λέσβιου φωτογράφου Ευστράτιου Καβαρνού, στο φουαγέ του Δημοτικού Θεάτρου Μυτιλήνης

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση παλιάς φωτογραφίας θα φιλοξενείται έως και την Κυριακή 27 Νοεμβρίου στο φουαγέ του Δημοτικού Θεάτρου Μυτιλήνης. Πρόκειται για φωτογραφίες του άγνωστου Λέσβιου φωτογράφου Ευστράτιου Καβαρνού, που εργάστηκε πάνω στη συγκεκριμένη τέχνη όσο ήταν στην Αμερική, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Με τη φροντίδα της εγγονής του, Έλενας Μανωλακέλλη, φωτογραφίες του τόσο από το ταξίδι προς τις ΗΠΑ, όσο και από τη ζωή εκεί, αλλά και από τις επισκέψεις του στη Λέσβο και το χωριό του, το Νεοχώρι, έρχονται πάλι στο φως, χάρη στα πολλά αρνητικά που ο ίδιος είχε φροντίσει να φυλάξει, σε ένα παλιό, μεταλλικό κουτί…

Ελάχιστοι γνώριζαν, μέσα στο προηγούμενο Σαββατοκύριακο, για την έκθεση που είχε ξεκινήσει στο φουαγέ του Δημοτικού Θεάτρου. Κι όμως, πρόκειται για μια έκθεση που έχει αρκετό ενδιαφέρον, τόσο λόγω του τρόπου που δημιουργήθηκε, όσο και του υλικού που παρουσιάζει. Υλικό που πάει το θεατή χρόνια πίσω, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, στη Λέσβο της μετανάστευσης και την Αμερική των ομογενών.


Κάτοικοι του Νεοχωρίου σε εξοχή του χωριού τους (πάνω) και στο δρόμο για την Αμερική

Φωτογραφίζοντας στις ΗΠΑ
Ο Ευστράτιος Καβαρνός γεννήθηκε το 1896 στο Νεοχώρι. Μεταναστεύοντας, ήταν ένας από τους Λέσβιους που έφτασε στην Αμερική με το πλοίο «Αθήναι», στις 4 Αυγούστου 1911, μετά από έναν ολόκληρο μήνα ταξιδιού.
Κατά τη διαμονή του στις ΗΠΑ, ήρθε σε επαφή με την τέχνη της φωτογραφίας, ανοίγοντας δύο φωτογραφικά στούντιο στην Πενσυλβάνια και τη Νέα Υόρκη και φωτογραφίζοντας τους Έλληνες της ομογένειας. Πέρα από τις φωτογραφίες που ο ίδιος τραβούσε, εισήγαγε καρτ-ποστάλ από ελληνικές εκδοτικές επιχειρήσεις, ανάμεσα σε αυτές και πολλές κάρτες των αδελφών Χουτζαίου. Επέστρεψε μόνιμα στο νησί, στα μέσα της δεκαετίας τού ‘30, αφήνοντας πίσω την τέχνη του οριστικά.


Η επαγγελματική κάρτα που ο Ευστράτιος Καβαρνός διένειμε στην Αμερική και στα ταξίδια του στην Ελλάδα

Η Λέσβος τού ‘30
Ωστόσο, φωτογραφίες του και άλλο υλικό από τα χρόνια της Αμερικής, έχουν καταφέρει να διασωθούν. Το υλικό αυτό αποφάσισε να αξιοποιήσει και να φέρει στο φως η 38χρονη εγγονή του, Έλενα Μανωλακέλλη. Παρακολουθώντας πέρυσι το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας και μετά από πρόταση της καθηγήτριάς της Εύης Σαμπανίκου, στήριξε όλη τη διπλωματική της εργασία πάνω στα 200 αρνητικά του παππού της, καθώς και στις μαρτυρίες της μητέρας της για τον ίδιο. Το παλιό μεταλλικό κουτί όπου βρίσκονταν, τα προφύλαξε από την υγρασία και έτσι πολλά από αυτά διασώθηκαν και μπόρεσαν να εκτυπωθούν σε κανονικές φωτογραφίες, χάρη σε ειδική μετατροπή στο σκάνερ που χρησιμοποιήθηκε.
Εικόνες από το υπερωκεάνιο προς τις ΗΠΑ, αλλά και τη διαμονή στην Αμερική, πανηγύρια και γιορτές του Νεοχωρίου, συγχωριανοί του έξω από τα σπίτια τους ή στα μπαλκόνια τους, ο δάσκαλος, ο χωροφύλακας και ο παπάς του χωριού της δεκαετίας τού ‘30, ζωντανεύουν και πάλι στο «σήμερα». Μαζί με αυτές, και μια πλούσια συλλογή από τις καρτ-ποστάλ που πουλούσε στα στούντιό του ο Ευστράτιος Καβαρνός, όπου, εκτός από διάφορα άλλα μέρη της Ελλάδας, απεικονίζονται πολλά τοπία της Λέσβου, τα περισσότερα τραβηγμένα από τους αδελφούς Χουτζαίου, αλλά και πολλά από τον ίδιο στη διαδρομή από Νεοχώρι προς Μυτιλήνη.
«Όταν εμφανίζαμε τα αρνητικά, δεν ξέραμε ποιον θα βρούμε μέσα», εξηγεί η εγγονή του φωτογράφου. «Τραβούσε μια Λέσβο ειδυλλιακή, με τα πανηγύρια και την αναμονή για αντάμωση και πάλι. Όσοι φεύγουν μετανάστες, κρατάνε πάντα τις ωραίες στιγμές από τον τόπο τους.»
Μπορεί ο παππούς της να μη συνέχισε εδώ το έργο του, η ίδια πάντως το καθήκον της το έχει κάνει. Πέρα από τις 27 φωτογραφίες της έκθεσης, συνολικά 150, αλλά και άλλο υλικό για τον ίδιο, έχουν ανέβει στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα www.ct.aegean.gr/projects/kavarnos/.
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή μέχρι και την Κυριακή 27 Νοεμβρίου, κάθε μέρα από τις 11 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι και από τις 6 έως τις 8 το απόγευμα, δωρεάν για το κοινό.