Το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, βρεθήκαμε στο θέατρο του ΦΟΜ στη Μυτιλήνη, για να παρακολουθήσουμε την παράσταση «Στιγμές», του θεατρικού τμήματος του Ομίλου, μετά από την ευγενική πρόσκληση του προέδρου του, Περικλή Μαυρογιάννη.
Δεν ξέρω αν θα βρισκόμασταν εκεί χωρίς την πρόσκληση, γιατί απλώς εδώ, στην επαρχία της επαρχίας, δεν τα πληροφορούμαστε αυτά τα γεγονότα. Ή δεν τα πληροφορούμαστε σωστά. Ίσως το λάθος δικό μας. Πάντως συζητώντας το ζήτημα την επομένη, δέχθηκα την ερώτηση.
- Ποιος θίασος ήταν;
Κι όταν απάντησα πως ο θίασος ήταν τοπικός και το έργο δική του δημιουργία, επακολούθησε σιωπή.
Είναι απλό. Δεν περνούσε από το μυαλό της κυρίας που ρωτούσε ότι θα μπορούσε να ήταν ένα ντόπιο σχήμα, μια τοπική δύναμη, ικανή να δημιουργήσει ένα σημαντικό έργο τέχνης.
Ασφαλώς και δεν είμαι κριτικός θεάτρου, ούτε θέλω να κάνω τον παντογνώστη. Όμως μπορώ να πω την άποψή μου, όπως κάθε θεατής, κάθε ακροατής, κάθε επισκέπτης μια έκθεσης.
Είδαμε λοιπόν ή μάλλον απολαύσαμε μια θεατρική παράσταση χειροποίητη. Μια παράσταση που την έφτιαξαν άνθρωποι με μεράκι, που δεν αρκούνται από την βαθιά πολυθρόνα τους να αποφαίνονται βαθυστόχαστα τι είναι και τι δεν είναι τέχνη. Μια σειρά μικρών ιστοριών, βουβών πολλές φορές, σε κάποιες απ’ τις οποίες είδαμε τον εαυτό μας, το φίλο ή το σύντροφό μας. Γελάσαμε, θυμώσαμε ή συγκινηθήκαμε, μ’ αυτά που μας συμβαίνουν κάθε ώρα και στιγμή και περνούν απαρατήρητα μπροστά μας, ασχολίαστα και αναξιολόγητα. Επειδή είναι πράγματα της τρέχουσας πραγματικότητας. Που δεν την υπολογίζουμε.
Ποιος από μας δεν δυσφόρησε γιατί στο λεωφορείο ή στο τραίνο κάθισε δίπλα του ένας τσιγγάνος ή ένας μαύρος. Ποιος δεν έπιασε το αυταρχικό υποσυνείδητό του να εκρήγνυται δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, ποιος δεν αυτοσυνελήφθη να κομπορρημονεί και να καυχησιολογεί. Τέτοιες κι άλλες πολλές στιγμές, καταγράφει η παράσταση γραμμένη και σκηνοθετημένη από τον Ανδρέα Σεφτελή με λιτό, ελλειπτικό αλλά και γλαφυρό τρόπο.
Δεν είναι όμως μόνο οι επί σκηνής και οι πίσω απ’ αυτήν. Είναι κι αυτοί, που ήταν μπροστά από την σκηνή. Οι θεατές. Και ήταν πολλοί, με κυρίαρχο στοιχείο τις γυναίκες και τους νέους. Δεν ξέρω τι συνέβη στις άλλες παραστάσεις, αλλά το περασμένο Σάββατο, το θέατρο του ΦΟΜ ήταν γεμάτο. Και δεν είναι τυχαίο αυτό νομίζω.
Στη Μυτιλήνη πάλι, από την Πέμπτη το πρωί ως το Σάββατο το μεσημέρι πραγματοποιήθηκε το 36ο συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων με θέμα «Η θέση της λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση», με οργανωτή το Σύνδεσμο Φιλολόγων Λέσβου.
Μου δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσω δυο ώρες από τη συνεδρίαση του πρωινού της Παρασκευής. Μπορώ να πω, χωρίς να είμαι φιλόλογος, ότι ήταν μια πανδαισία. Αυτά που λέγονταν από το βήμα. Για το πώς ο μικρός σύγχρονος μαθητής, που έχει μεγαλώσει με τα κόμικς, τα DVD και τα κομπιούτερς, πρέπει να έρθει σε επαφή με τη λογοτεχνία, να τη νοιώσει και κυρίως να την αγαπήσει. Γιατί αυτό είναι το ζητούμενο. Σκέφτηκα όμως παράλληλα, μήπως όλα αυτά τα ωραία και γοητευτικά συμβαίνουν μόνο στη θεωρία κι όχι στην πράξη; Μήπως είναι πολλοί οι διδάσκοντες που μπαίνουν στην τάξη για να μπουν και μήπως αρκετοί απ’ αυτούς δεν διάβασαν ποτέ, για τον εαυτό τους, ένα ποίημα ή οποιοδήποτε άλλο λογοτέχνημα;
Ήταν πράγματι 500 οι σύνεδροι - δεν ξέρω πόσοι μετείχαν απ’ το Πλωμάρι - και είδα ένα Δημοτικό Θέατρο υπερπλήρες. Είναι βέβαιο όμως ότι 500 φιλόλογοι θα επιστρέψουν στα σχολεία τους, με εμπλουτισμένες τις απόψεις τους και τις ιδέες τους για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας; Ή θα επιστρέψουν στην καθημερινή ρουτίνα και μπαίνοντας στην τάξη ή στιχάκια ημερολογίου διαβάζουν ή Ελύτη αναλύουν, θα είναι ένα και το αυτό;
Εύχομαι να μην συμβαίνει αυτό που σκέφτομαι, αλλά όσο κι αν στενοχωριέται ο φίλος μου Παναγιώτης Σκορδάς, φοβούμαι πως αληθεύει. Γιατί έχω πλείστα όσα παραδείγματα που με οδηγούν στη σκέψη πως το μεράκι έχει λιγοστέψει πολύ. Και για να διδάσκει κάποιος, να μεταδίδει γνώση στους νέους, αλλά και αγάπη στην τέχνη, πρέπει να έχει και ταλέντο και μεράκι. Και αγάπη, πολλή αγάπη για το παιδί. Αν αυτά δεν υπάρχουν, η άνοδος στην έδρα είναι ανώφελη, αν όχι επιβλαβής.
Στιγμές λοιπόν. Στιγμές ζωής, θεάτρου, διδασκαλίας, στιγμές πολιτισμού τόσο αναγκαίου σήμερα, τόσο ενισχυτικού της καθημερινής ζωής μας. Την σπουδαιότητα του οποίου, καλόν θα είναι να αντιληφθούν οι, πάσης φύσεως, διοικούντες και κυρίως όσοι λειτουργούν (;) στην επαρχία. Όπου η πολιτιστική δημιουργία είναι οξυγόνο, είναι ανάσα, είναι ζωή, την οποία προσπαθούν ως άλλοι Παπαδόπουλοι να ελέγξουν κι αν δεν το καταφέρνουν αποπειρώνται να τη στραγγαλίσουν.

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
16.11.2009