Το «Ε» με τον ερευνητή και λογοτέχνη Απόστολο Γονιδέλλη, με αφορμή τη συνεργασία του με τις εκδόσεις «Αιολίδα»

Το «Ε» σήμερα φιλοξενεί τον Απόστολο Γονιδέλλη, που συνεργάστηκε με τις εκδόσεις «Αιολίδα» για την έκδοση του βιβλίου «Δάφνις και Χλόη», που μόλις κυκλοφόρησε. Γεννημένος στα Λουτρά της Λέσβου και με αμείωτο ενδιαφέρον για τα Γράμματα και τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας, μας μιλάει τόσο για το καινούργιο αυτό βιβλίο, που πρώτη φορά εκδίδεται στην καθομιλουμένη από Λέσβιο συγγραφέα, όσο και για το μεγάλο έργο που έχει ξεκινήσει για την αρχαία Λέσβο.

Κύριε Γονιδέλλη, τι θυμάστε από τα χρόνια σας στη Μυτιλήνη και πότε φύγατε στην Αθήνα;
«Έχω καταγωγή από τα Λουτρά. Τελείωσα το Δημοτικό Σχολείο του χωριού μου και στη συνέχεια πήγα στο Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων στη Μυτιλήνη. Όπως όλοι, έφυγα μετά, το 1969, για να βρω δουλειά. Επανήλθα στη Μυτιλήνη το 1974, όταν άνοιξε εδώ η Τράπεζα Πίστεως. Έμεινα μέχρι το 1979, οπότε και έφυγα στην Αμερική, όπου εργάστηκα και πάλι σε τράπεζα, για δύο χρόνια. Όταν έφυγα από εκεί, επέστρεψα στην Αθήνα και έκτοτε ζω εκεί και έρχομαι στο νησί τα καλοκαίρια, το Πάσχα και με κάθε ευκαιρία. Έχοντας πλέον συνταξιοδοτηθεί, έρχομαι πιο συχνά και ασχολούμαι περισσότερο και με τη Λέσβο, νιώθοντας πιο άνετα που έχω ξανασυναντήσει όλους τους παλιούς φίλους και ζω όλες τις παλιές αναμνήσεις.»
Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε στα Γράμματα;
«Μου άρεσαν πολύ τα φιλολογικά μαθήματα στο σχολείο. Τα πρώτα βιβλία που μπήκαν στο σπίτι μου, ήταν τα μαθητικά μου, τα σχολικά βιβλία. Το χωριό όπου μεγάλωσα ήταν αγροτικό, δεν υπήρχαν άλλα βιβλία. Τότε, τα πράγματα ήταν δύσκολα. Εγώ, πριν ακόμη πάω σχολείο, διάβαζα ό,τι έβρισκα. Δε θυμάμαι ποιος με έμαθε, αλλά διάβαζα ό,τι έβρισκα. Στην Ε΄ δημοτικού, ο δάσκαλος μας ζήτησε να γράψουμε μια έκθεση για το πώς περάσαμε το καλοκαίρι. Όλα τα παιδιά έγραψαν για τις παραλίες του νησιού που πήγαν, εγώ έγραψα πως πήγα στην Αίγυπτο. Και ήταν τόσο πειστικό, αν και ήταν φαντασία μου, που ο δάσκαλος ρωτούσε τον πατέρα μου αν είχαμε πάει όντως στην Αίγυπτο. Θα ήθελα να μπορέσω να βρω αυτή την έκθεση, για να δω πώς μπόρεσα να πείσω το δάσκαλο για ένα τέτοιο ταξίδι, σε μια εποχή που δεν υπήρχε στο χωριό αυτοκίνητο για να πάει κανείς ως τη Μυτιλήνη. Ήταν ένα δείγμα τού πόσο αγαπούσα το διάβασμα και το γράψιμο.»

Το ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα
Με τη μυθολογία και την αρχαία Ελλάδα πότε αρχίσατε να ασχολείστε;
«Η μυθολογία ήταν κάτι που από μικρό με ξεκούραζε, μου έδινε μια ελπίδα και μια δύναμη, ήταν το καταφύγιό μου σε ένα χωριό που δεν μπορούσες εύκολα να βρεις κόσμο που να ξέρει πράγματα, να μιλήσεις. Αργότερα, άρχισε να γίνεται μια ανάγκη, όχι για να διαβάζω για να ξεκουραστώ, αλλά να διαβάζω για να μελετήσω. Άρχισα έτσι να βλέπω άλλα πράγματα, άρχισα να περνώ πιο μέσα στους μύθους. Αφού έκανα, μεγαλώνοντας, ένα εσωτερικό ταξίδι, μια εσωτερική αναζήτηση υπαρξιακή και φιλοσοφική, που κράτησε πολλά χρόνια, άρχισα να συγκρίνω τη μυθολογία τη δική μας με αυτές άλλων χωρών. Τους μύθους, τις αιτίες και την αφετηρία των μύθων, να κάνω μια σύγκριση, κάτι που σιγά - σιγά άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Ώσπου ένα καλοκαίρι, που ήμουν στα Λουτρά και διάβαζα μυθολογία, έπεσε στα χέρια μου η “Κοσμογονία” του Ησιόδου.»
Έτσι προέκυψε και η μελέτη σας πάνω στο συγκεκριμένο θέμα;
«Ναι, ξεκίνησα να κάνω ένα “γενεαλογικό δέντρο” του Κοσμογονικού και Θεογονικού συστήματος, ξεκινώντας από το Χάος, περνώντας στη Γαία, τη Νύχτα, το Έρεβος κ.λπ. και να κάνω ένα σχετικό χάρτη. Όταν άρχισα να προχωράω, κατέληξα στην ιδέα να το βγάλω και σε βιβλίο, βασιζόμενος πάντα στην ιεραρχία που έχει ο Ησίοδος. Έβγαλα τελικά 10 βιβλία, από τις εκδόσεις “Πύρινος Κόσμος”, με το γενικό τίτλο “Η Γένεση, κατά τους Αρχαίους Έλληνες”. Τα βιβλία αυτά ξεκινούν με τη βιογραφία του Ησιόδου, τη “Θεογονία” του σε απόδοση στη Νεοελληνική από εμένα, και συνεχίζουν. Αφού έκλεισα μια δεκάδα από εκεί, συνειδητοποίησα πως θα έπρεπε να ξαναβγούν όλα τα έργα του Ησιόδου. Έτσι προέκυψε και ο σχετικός κύκλος βιβλίων, με τον οποίο νιώθω πως έχω καλύψει πλήρως τον Ησίοδο. Πάνω σε αυτό παραδίδω τα τελευταία χρόνια και σεμινάρια, και αυτό που με ευχαρίστησε ειδικά φέτος ήταν ότι περίπου οι μισοί ήταν νέα παιδιά.»
Αυτήν τη στιγμή με τι ασχολείστε;
«Αυτήν τη στιγμή, αυτό που θέλω είναι να ασχοληθώ με την πατρίδα μου. Ξεκίνησα έτσι να γράψω για τη Σαπφώ, σε μια προσπάθεια να δώσω μια απάντηση σε όλη αυτήν τη λάσπη που κυκλοφορεί για το όνομά της. Ήθελα να γράψω την αλήθεια. Συνειδητοποίησα, όμως, πως υπάρχουν ήδη πάρα πολλά βιβλία για τη Σαπφώ, τα περισσότερα γραμμένα από ομοφυλόφιλους άντρες ή γυναίκες και πως ένα ακόμη βιβλίο δε θα είχε νόημα. Ψάχνοντας στοιχεία, αποφάσισα τελικά να γράψω για τη Λέσβο, αφού δεν υπήρχε ένα βιβλίο που να τα περιλαμβάνει όλα. Έτσι, πριν τρία χρόνια ξεκίνησα να γράφω τη λεξικοποιημένη ιστορία της αρχαίας Λέσβου, και έχω καλύψει ήδη τα δύο τρίτα του έργου.»
Θέλετε να μας πείτε περισσότερα για το έργο αυτό;
«Είναι ουσιαστικά μια εγκυκλοπαίδεια, που περιλαμβάνει τα πάντα που θα έπρεπε να είναι γραμμένα για όποιο πρόσωπο έχει σχέση με την αρχαία Λέσβο, ιδιαίτερα χρήσιμο για τους ερευνητές που θα ήθελαν να ψάξουν. Είναι γραμμένο στο πολυτονικό σύστημα και το διορθώνει ο Παναγιώτης Παρασκευαΐδης.»
Γράφετε πάντα στο πολυτονικό;
«Ναι, δεν μπορώ να φανταστώ αρχαίο κείμενο χωρίς πολυτονικό σύστημα. Βλέπω την κατάντια της Παιδείας και θεωρώ πως είναι ό,τι προτιμότερο να έχουμε αυτό που είχαμε.»

«Δάφνις και Χλόη»
Μιλήστε μας λίγο για το βιβλίο «Δάφνις και Χλόη», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αιολίδα».
«Είχα ήδη γράψει το σχετικό άρθρο στην “Εγκυκλοπαίδειά” μου. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, άρχισα να γράφω όλο το κείμενο, να το μεταφράζω και να το σχολιάζω. Με γοήτευσε το ότι αναφέρεται σε μια εποχή διαφορετική, πιο ιδανική, πιο ερωτική, πιο αγνή. Παρ’ όλο που έχει εκδοθεί πάρα πολλές φορές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει ανέβει και σε θεατρικό, δεν έχει γραφτεί ποτέ στην καθομιλουμένη από Λέσβιο συγγραφέα και θεώρησα υποχρέωσή μου να το διαβάσουν οι Λέσβιοι. Αυτό έκανα και ελπίζω πως αυτό το μυθιστόρημα θα γίνει αγαπημένο και πάλι στη Λέσβο. Εκδίδοντάς το, θα ήθελα να γίνω γνωστός στο λεσβιακό κοινό, για να γνωρίσει στη συνέχεια και την “Εγκυκλοπαίδεια της Λέσβου”.»
Πότε θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου;
«Θα γίνει τη Δευτέρα 25 Ιουλίου, στις 8 το βράδυ, στο Οινοποιείο “Οινοφόρος Μεγαλοχωρίου”, στον Καρά Τεπέ. Θα μιλήσουν ο Παναγιώτης Παρασκευαΐδης, ο Παναγιώτης Αλεξέλλης, ο Δημήτρης Ιατρόπουλος και εγώ, και καλούμε τον κόσμο να έρθει.»