Επιτέλους, ένα ελληνικό κόμιξ με αξιώσεις! Η Ένατη Τέχνη έχει τους οπαδούς της στη χώρα μας και όσο περνάει ο καιρός εμφανίζονται ολοένα και πιο αξιόλογοι δημιουργοί. Μέχρι στιγμής όμως, τίποτα δε φαντάζει τόσο καλοδουλεμένο και βαθυστόχαστο όσο το «Logicomix» που κυκλοφορεί εδώ και εφτά μήνες από τις εκδόσεις «Ίκαρος». Πίσω από την επιτυχία του (έχουν ήδη τυπωθεί 25.000 αντίτυπα) κρύβεται η συνεργασία σημαντικών καλλιτεχνών και στοχαστών. Πρώτος και σίγουρα εμπνευστής, ο Απόστολος Δοξιάδης, που μας έχει δώσει υπέροχα δείγματα γραφής με το «Ο Θείος Πέτρος και η εικασία του Κόλντμπαχ» όπως και με το «Από την Παράνοια στους Αλγόριθμους», που περιλαμβάνει ένα θεατρικό, αλλά και δοκίμια που αφορούν στις ιδέες και την τραγική ζωή του μαθηματικού Κουρτ Κέντελ. Με το Δοξιάδη συνεργάστηκε ο Χρίστος Χ. Παπαδημητρίου, καθηγητής Θεωρητικής Πληροφορικής στο Μπέρκλεϋ, και οι ειδικοί στο Σχέδιο Αλέκος Παπαδάτος και Annie Di Donna.
Τι είναι λοιπόν αυτό το «Logicomix»; Πρώτα από όλα είναι ένα δυνατό κείμενο που παρουσιάστηκε μέσα από την Ένατη Τέχνη. Το «Logicomix» αφηγείται με πολύ προσεγμένο γραπτό λόγο αλλά και σχέδιο τη ζωή του μεγάλου μαθηματικού και νομπελίστα Μπέρτραντ Ράσελ (1872 - 1970), ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στην προσπάθεια θεμελίωσης των μαθηματικών. Το «Logicomix» κινείται σε δυο επίπεδα. Από τη μια ο αναγνώστης παρακολουθεί την πορεία των δημιουργών του κόμιξ μέχρι την ολοκλήρωση του έργου τους. Η ομάδα των τεσσάρων, Δοξιάδης, Παπαδημητρίου, Παπαδάτος, Di Donna, είναι και αυτοί ήρωες του βιβλίου, σχεδιασμένοι όπως όλοι οι άλλοι χαρακτήρες. Στην πρώτη σελίδα, λόγου χάρη, βλέπουμε το Δοξιάδη να διαβάζει και να μονολογεί: «Είναι μια τόσο θλιβερή ιστορία.» Μόλις «αντιλαμβάνεται» εμάς που «τον κοιτάμε», λέει, «Ωχ, δε σας είδα. Καλώς ορίσατε», και συνεχίζει να μας μιλάει για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Την ομάδα των τεσσάρων θα τη δούμε να σχεδιάζει στο εργαστήριο, να συζητά για τα μαθηματικά και τη ζωή, να τσακώνεται, να διστάζει, να ενθουσιάζεται και να απογοητεύεται, να συνδιαλέγεται με τις ιδέες των μαθηματικών αλλά και τις δυσκολίες στο να τις παρουσιάσει κανείς· κοντολογίς, η ομάδα «επί το έργον» αλλά και «περί του έργου». Ταυτόχρονα παρακολουθούμε το Ράσελ, ο οποίος αφηγείται τη ζωή του και την πορεία του στα μαθηματικά κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης. Έτσι, λοιπόν, το «Logicomix» μάς φέρνει μπροστά στη μεγάλη περιπέτεια της Λογικής στις αρχές του 20ού αιώνα, αποτελώντας εξαιρετική εισαγωγή και ερέθισμα για να γνωρίσουμε την προσωπικότητα και τις ιδέες μεγάλων στοχαστών που σχετίστηκαν με το Ράσελ: Φρέγκε, Βιντγκενστάιν, Τούρινγκ αλλά και να σκεφτούμε πάνω στο πώς αντιμετωπίζονται στις μέρες μας οι ιδέες τους. Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ο «διάλογος» του «Logicomix» με την «Ορέστεια» του Αισχύλου. Οι σύγχρονοι δημιουργοί του κόμιξ παρουσιάζουν τα διλήμματα που πολλές φορές γεννά η επιστήμη, τις δυσκολίες και τα αδιέξοδα - λογικά και ηθικά - που φέρνει μπροστά μας η ζωή, όχι μόνο μέσα από τις ιδέες τις δικές τους και των μεγάλων στοχαστών που περιγράφουν, αλλά και μέσα από αυτά που εδώ και χιλιάδες χρόνια διδάσκει η αρχαία ελληνική τραγωδία. Το αποτέλεσμα είναι, ίσως, το καλύτερο ελληνικό κόμιξ, που σίγουρα θα μεταφραστεί και θα σχολιαστεί και στο εξωτερικό.
Το «Logicomix» δεν είναι εύκολο, όσο και αν κάτι τέτοιο υπόσχεται η εικονογραφημένη του μορφή. Πολλές από τις σελίδες του κρύβουν αρκετά περίπλοκες έννοιες, όπως για παράδειγμα το περίφημο «παράδοξο του Ράσελ». Είναι όμως ένα βιβλίο συναρπαστικό, ιδανικό για όσους θέλουν να γνωρίσουν την Ένατη Τέχνη αλλά έχουν και σοβαρές λογοτεχνικές απαιτήσεις από τα βιβλία που διαλέγουν. Σίγουρα είναι πολύτιμο για τον καθηγητή που χρειάζεται ένα εκλαϊκευτικό αλλά άκρως δελεαστικό εγχειρίδιο για τους μαθητές του! Αγοράστε το, κάντε το δώρο σε όσους ενδιαφέρονται για Μαθηματικά, για Λογική, για αρχαία τραγωδία, για το δράμα που λέγεται άνθρωπος. Κανείς από αυτούς δε θα μείνει απογοητευμένος!

*Ο Τυρίκος Εργάς Γιώργος είναι φιλόλογος με D.E.A. στη Συγκριτική Λογοτεχνία, υποψήφιος διδάκτορας Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.