Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Οι άνθρωποί μας
Ο Χρήστος Ιωάν. Βαληλής γεννήθηκε στο Μεσότοπο Λέσβου το1952. Ξενιτεύτηκε μικρός στην Αθήνα, όπου δούλεψε οικοδόμος-πατωματζής. Είναι ενεργό μέλος του δραστήριου Συλλόγου Μεσοτοπιτών η «Αναγέννηση». Τώρα, «νιαροσυνταξιούχος», έχει πολύ ελεύθερο χρόνο κι εκτός απ’ τα εγγόνια του ασχολείται με το «μεράκι» του, την κατασκευή σαντουριών!
Ίσως οι παιδικές μνήμες… Τ’ ακούσματα των σαντουρόβιολων στα πανηγύρια του χωριού… Μα πιο πολύ η θέληση κι οι ευκαιρίες που έδωσε η μοίρα.
Όταν ο Σύλλογος, στην ιδιόκτητη αίθουσά του (Εθνικής Αντίστασης 33, Δάφνη), το 1992 ξεκίνησε μαθήματα εκμάθησης παραδοσιακών οργάνων, ο Χρήστος βρέθηκε συνοδός του γιου του, που ήταν μαθητής στο σαντούρι. Εκεί ανταμώνει με το Μεσοτοπίτη δεξιοτέχνη Νίκο Καλαϊτζή - Μπινταγιάλα, δάσκαλο του σαντουριού, ο οποίος τον προτρέπει να ασχοληθεί με την κατασκευή σαντουριών! Από τότε ξεκίνησε, δειλά στην αρχή, την προσπάθεια και με θέληση και συνεχείς προόδους γύρω στο 2000 ήταν σε θέση μόνος του να φτιάξει το σαντούρι απ’ την αρχή μέχρι το τέλος και να το παραδώσει στον οργανοπαίχτη.
Έφτιαχνε τη σκάφη-το σκαρί, έβαζε αριστερά και δεξιά στα μπαλκόνια τα κλειδιά και τα καρφιά, τοποθετούσε τους καβαλάρηδες, τέντωνε πάνω τους τα μπρούτζινα και τ’ ατσάλινα σύρματα κι αρμάτωνε σωστά το σαντούρι κουρντίζοντάς το, με τη βοήθεια ειδικού οργάνου, ώστε ν’ αποδίδονται σωστά οι νότες. Τέλος, κατασκεύαζε τις ξύλινες μπαγκέτες, τα «ξ’λαρέλια», που τα όμορφα χτυπήματά τους στα τέλια θα φέρουν το γλυκό ήχο και τις μελωδίες.
Έχει φτιάξει μέχρι σήμερα καμμιά 40ριά σαντούρια. Άλλα έχει χαρίσει, άλλα έχει πουλήσει κι ένα, τώρα τελευταία, το ‘χει ανταλλάξει με μια γκάιντα που ‘φτιαξε συνάδελφος κατασκευαστής από τα Πάμφιλα!
Ένα σαντούρι για να φτιαχτεί θέλει μια βδομάδα, αλλά μέχρι να στανιάρει, να πάρει την τελική του θέση το ξύλο και τα εξαρτήματα, θέλει συνεχή κουρντίσματα που κρατάνε σχεδόν ένα μήνα.
Έξω στο εμπόριο το σαντούρι κοστίζει αρκετά. Επειδή είναι ερασιτέχνης και κάνει το μεράκι του, ως «παραγωγός» το διαθέτει στους ενδιαφερομενους πολύ-πολύ φθηνότερα.
Η κατασκευή ενός σαντουριού για τον Χρήστο είναι χαρά και ικανοποίηση.
Το παράπονό του είναι πως δεν έχει καταφέρει ακόμα να μάθει να παίζει στο όργανο ένα συρτό, έναν καρσιλαμά, ένα ζεϊμπέκικο…
Φώτης Βασίλογλου
Δάσκαλος
Ο Χρήστος Ιωάν. Βαληλής γεννήθηκε στο Μεσότοπο Λέσβου το1952. Ξενιτεύτηκε μικρός στην Αθήνα, όπου δούλεψε οικοδόμος-πατωματζής. Είναι ενεργό μέλος του δραστήριου Συλλόγου Μεσοτοπιτών η «Αναγέννηση». Τώρα, «νιαροσυνταξιούχος», έχει πολύ ελεύθερο χρόνο κι εκτός απ’ τα εγγόνια του ασχολείται με το «μεράκι» του, την κατασκευή σαντουριών!
Ίσως οι παιδικές μνήμες… Τ’ ακούσματα των σαντουρόβιολων στα πανηγύρια του χωριού… Μα πιο πολύ η θέληση κι οι ευκαιρίες που έδωσε η μοίρα.
Όταν ο Σύλλογος, στην ιδιόκτητη αίθουσά του (Εθνικής Αντίστασης 33, Δάφνη), το 1992 ξεκίνησε μαθήματα εκμάθησης παραδοσιακών οργάνων, ο Χρήστος βρέθηκε συνοδός του γιου του, που ήταν μαθητής στο σαντούρι. Εκεί ανταμώνει με το Μεσοτοπίτη δεξιοτέχνη Νίκο Καλαϊτζή - Μπινταγιάλα, δάσκαλο του σαντουριού, ο οποίος τον προτρέπει να ασχοληθεί με την κατασκευή σαντουριών! Από τότε ξεκίνησε, δειλά στην αρχή, την προσπάθεια και με θέληση και συνεχείς προόδους γύρω στο 2000 ήταν σε θέση μόνος του να φτιάξει το σαντούρι απ’ την αρχή μέχρι το τέλος και να το παραδώσει στον οργανοπαίχτη.
Έφτιαχνε τη σκάφη-το σκαρί, έβαζε αριστερά και δεξιά στα μπαλκόνια τα κλειδιά και τα καρφιά, τοποθετούσε τους καβαλάρηδες, τέντωνε πάνω τους τα μπρούτζινα και τ’ ατσάλινα σύρματα κι αρμάτωνε σωστά το σαντούρι κουρντίζοντάς το, με τη βοήθεια ειδικού οργάνου, ώστε ν’ αποδίδονται σωστά οι νότες. Τέλος, κατασκεύαζε τις ξύλινες μπαγκέτες, τα «ξ’λαρέλια», που τα όμορφα χτυπήματά τους στα τέλια θα φέρουν το γλυκό ήχο και τις μελωδίες.
Έχει φτιάξει μέχρι σήμερα καμμιά 40ριά σαντούρια. Άλλα έχει χαρίσει, άλλα έχει πουλήσει κι ένα, τώρα τελευταία, το ‘χει ανταλλάξει με μια γκάιντα που ‘φτιαξε συνάδελφος κατασκευαστής από τα Πάμφιλα!
Ένα σαντούρι για να φτιαχτεί θέλει μια βδομάδα, αλλά μέχρι να στανιάρει, να πάρει την τελική του θέση το ξύλο και τα εξαρτήματα, θέλει συνεχή κουρντίσματα που κρατάνε σχεδόν ένα μήνα.
Έξω στο εμπόριο το σαντούρι κοστίζει αρκετά. Επειδή είναι ερασιτέχνης και κάνει το μεράκι του, ως «παραγωγός» το διαθέτει στους ενδιαφερομενους πολύ-πολύ φθηνότερα.
Η κατασκευή ενός σαντουριού για τον Χρήστο είναι χαρά και ικανοποίηση.
Το παράπονό του είναι πως δεν έχει καταφέρει ακόμα να μάθει να παίζει στο όργανο ένα συρτό, έναν καρσιλαμά, ένα ζεϊμπέκικο…
Φώτης Βασίλογλου
Δάσκαλος