Γιάννης Χάρης
Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη (β΄ τόμος)
Εκδόσεις Πόλις
Αθήνα 2008, σελ. 434

Ο Γιάννης Χάρης γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Εργάστηκε ως διορθωτής κειμένων και επιμελητής εκδόσεων. Από το 1994 μεταφράζει το συνολικό έργο του Μίλαν Κούντερα. Από το 1999 αρθρογραφεί τακτικά στην εφημερίδα «Τα Νέα» με θέματα γλωσσικά κ.ά.. Μια σειρά από αυτά τα άρθρα συγκέντρωσε και στον παρόντα τόμο. Κείμενα για την κινητικότητα της γλώσσας, κείμενα για ορθογραφικά και συντακτικά ζητήματα, για ξενισμούς και άλλα δάνεια, από αυτά που επηρεάζουν και διαμορφώνουν μπροστά στα μάτια μας τη γλώσσα. Κείμενα θεωρητικά, αλλά και κείμενα πρακτικά, με πρακτικές οδηγίες και χαρακτηριστικά παραδείγματα. Να μερικά απ’ τα θέματα που απασχολούν το συγγραφέα:
-Αρχαία και νέα ελληνικά: συγγενείς μα αντίπαλες μορφές, ομοιότητες και διαφορές· η θέση των αρχαίων στην εκπαίδευση και στον καθημερινό γλωσσικό στίβο. -Η εξέλιξη της γλώσσας και ο «ολέθριος αττικισμός» (Γ.Ν. Χατζιδάκις). -Η Εκκλησία που καταδικάζει τη γλώσσα στην οποία γράφτηκαν τα ιδρυτικά κείμενα του χριστιανισμού. -Η ιστορία των τόνων: το πολυτονικό, ανορθογραφία στα νέα ελληνικά. -Νέες τάσεις στη χρήση της γλώσσας και στη γραφή: αρχαϊκοί ρηματικοί τύποι: ηρνείτο και συνεπήγετο· λογιόμορφη, λανθασμένη σύνταξη: ρήματα που δεν συντάσσονταν ποτέ με γενική, όπως μετέρχομαι, διαφεύγω, αποποιούμαι. -Σύμφυρση αλφαβήτων: chic-άτη και media-κός· αρχαίες ή νεότερες λέξεις που τώρα κόβονται στα δύο: «εξ απίνης», «κι όλας», «δι ό»· νεότερες σύνθετες λέξεις που ξάφνου χωρίζονται με ενωτικό: «αλαφρο-ίσκιωτη», «πολυ-μιλάω», «ετσι-θελισμός». -Η ακλισία που προχώρησε από τα ξένα ονόματα: της Ατλάντα, ακόμα και από τα ελληνικά, ξένων όμως προσώπων: της Σοφία Κόππολα, και πια άγγιξε και τα σκέτα ελληνικά: της Μιμή Ντενίση και της Λιάνα Κανέλλη· κυρίως όμως κοινές, καθημερινές λέξεις: τα γιαπί, του πασατέμπο, ο καραμπινιέρο, οι πλασιέ και τα μπουφέ.
Ποιες οι πηγές της σύγχυσης; Ευρύτερος γλωσσικός καθαρισμός ή παροδικές τάσεις;