Όλα ξεκίνησαν από μία κρεμαστή λάμπα πετρελαίου. Αυτή η λάμπα στάθηκε αφορμή προκειμένου ένα παιδί να αγαπήσει τα παλιά αντικείμενα, να κάνει το χόμπι του επάγγελμα, να διακριθεί στον χώρο του, να πρωταγωνιστεί σε μία εκπομπή που έχει χαρακτηριστεί επιτυχημένη, να έχει χιλιάδες ακόλουθους στα κοινωνικά δίκτυα και φίλο έναν άνθρωπο που περιλαμβάνεται στο κλαμπ των 50 πιο ισχυρών του πλανήτη.

Ο Δημήτρης Δεμερτζής ήταν το μικρότερα από τα πέντε παιδιά ενός σιδερά, που για να συμπληρώσει το μεροκάματο μάζευε παλιά μέταλλα και έκανε ανακύκλωση. Όταν το 1960 έκανε την εμφάνισή του το ρεύμα στην Λέσβο, οι ιδιοκτήτες των σπιτιών πετούσαν τις λάμπες πετρελαίου, εκ των οποίων χρησιμοποιούνταν μόνο τα μεταλλικά στοιχεία για ανακύκλωση και συγκεκριμένα το μαντέμι. Αυτό το υλικό στελνόταν στην Αθήνα και για αντάλλαγμα ερχόταν πετροκάρβουνο για το σιδεράδικο. Εκείνον τον καιρό, όπως διηγείται ο κ. Δεμερτζής, ένας κύριος είδε μία από εκείνες τις λάμπες στο σιδεράδικο και ζήτησε να την αγοράσει έναντι σημαντικού ποσού τότε, ενώ ζήτησε κι άλλες για την συλλογή του. Μέσα στον επόμενο μήνα είχαν μαζευτεί 100 τέτοιες λάμπες, με τον πατέρα του κ. Δεμερτζή να παίρνει για αντάλλαγμα 10.000 δραχμές τότε - σημαντικό ποσό για την εποχή εκείνη- ποσό με το οποίο κατέφερε να αγοράσει ένα σπίτι για την οικογένειά του.

Μεγαλώνοντας σε ένα τέτοιο περιβάλλον - και παρόλο που ο πατέρας του δεν ήξερε την ιστορία των αντικειμένων- εκείνος θα αναπτύξει αγάπη για όλα αυτά τα παλιά αντικείμενα και για την ιστορία που κρύβουν και αρχίζει να γίνεται συλλέκτης από πολύ μικρή ηλικία. Στα 14 του όταν πήγαινε γυμνάσιο - είχε πάρει υποτροφία και στην Τεχνική Σχολή και στο Γυμνάσιο- αγόρασε φιάλες πετρογκάζ ΕSSO PAPPAS με το ποσό της υποτροφίας - τότε είχαν όλα τα σπίτια πετρογκάζ- και στο κενό διάστημα που μεσολαβούσε από την φοίτηση στο πρωινό Γυμνάσιο και στην απογευματινή Τεχνική Σχολή πουλούσε αυτές τις φιάλες στην γειτονιά του. Έτσι είχε το δικό του χαρτζιλίκι και αρχίζει να συλλέγει πράγματα δικά του.

Έκανε, όπως ο ίδιος λέει, πολλές δουλειές, ωστόσο το 1980 αποφασίζει να ανοίξει το δικό του γραφείο στην Ερμού της Μυτιλήνης, όπου ήταν το κέντρο διαχείρισης των δραστηριοτήτων του και ο χώρος αυτός αποτελούσε παράλληλα έκθεση αντικειμένων που είχε συλλέξει. Εκεί ανέπτυξε την φιλοσοφία ότι όλα αυτά τα αντικείμενα πρέπει να δίνονται σε ανθρώπους που τα αγαπάνε για να υπάρχει μία συνέχεια. «Τα αντικείμενα αυτά είναι η ιστορία μας, είναι ο πολιτισμός του νησιού» αναφέρει χαρακτηριστικά. 10 χρόνια μετά θα δημιουργηθεί το Παλαιοπωλείο - Παρελθόν που βρίσκεται στην περιοχή Ταμπακαριά και έκτοτε θα αρχίσει να ασχολείται πιο μεθοδικά με την αξιοποίηση παλαιών αντικειμένων.

Έτσι αρχίζει να γίνεται γνωστός, ενώ μετά την συμμετοχή του στην εκπομπή CASH OR TRASH που ο ίδιος χαρακτηρίζει «μεγάλο σκαλοπάτι» η ...φήμη του εξαπλώνεται και μαθαίνει παράλληλα να αξιοποιεί δυναμικά τα κοινωνικά δίκτυα, γίνεται tiktoker έχοντας χιλιάδες ακολούθους και αποκτά όλα εκείνα τα οφέλη που δίνει η δημοσιότητα. Μάλιστα έχει τους δικούς του ανθρώπους για τις ανάγκες του διαδικτύου, αφού όπως λέει, αν το αφήσεις σε αφήνει, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλες τις σχέσεις που αναπτύσσει ο άνθρωπος. Στις περισσότερες των παρουσιάσεων αυτών φροντίζει να διαφημίζει και το νησί που είναι ο κοινός παρονομαστής όλων εκείνων των αντικειμένων.

Όλη αυτή η αγάπη για τα παλιά αντικείμενο συνεπάγεται, προφανώς και την αγάπη για την ιστορία του τόπου και εκτιμά ότι η μέχρι τώρα δουλειά του αποτελεί ένα μικρό λιθαράκι στον πολιτισμό του νησιού.

Επισημαίνει ότι όταν κάποιος πετά παλαιό αντικείμενο την ίδια ώρα σβήνει ένα κομμάτι της ιστορίας, ενώ παράλληλα επισημαίνει ότι η πράξη αυτή έχει τόσο οικονομικό όσο και περιβαλλοντικό αντίκτυπο, αφού η μονάδα αυτή έχει κάποια αξία, ενώ πρέπει να δαπανηθεί χρήμα για να ανακυκλωθεί. «Κάθε αντικείμενο έχει μία ενέργεια από τον προηγούμενο χρήστη και πετώντας τα σβήνεις την ίδια στιγμή αυτή την ενέργεια. Αν δεν το θες πούλησέ το και αν δεν υπάρχει κάποιος για να το αγοράσει, δώσ’ το σε κάποιον που θα το αγαπήσει».

Πολιτισμός & Τουρισμός

Προ δεκαετίας είχαν γίνει τα εγκαίνια του «Μουσείο από τα Σκουπίδια», που αποτέλεσε δημιούργημα του Δημήτρη Δεμερτζή. Σε αυτά θα παραβρεθεί και ο γνωστός τούρκος μεγαλοεπιχειρηματίας Ραχμί Κότς που μαζί με τον Δημ. Δεμερτζή θα κόψουν την κόκκινη κορδέλα. Ο λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε ο χώρος αυτός ήταν η ανάδειξη μιας ιδιαίτερης, αλλά άγνωστης σχετικά πλευράς της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου, η οποία χρειαζόταν τον κατάλληλο χώρο για να στεγαστεί και να προβληθεί υπό μορφή συλλογής. Εκεί αναδεικνυόταν ένα κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου η οποία στο σύνολό της αποτέλεσε μια παγκόσμια πρωτοτυπία, αφού τα αντικείμενα της συλλογή περιμαζεύτηκαν από τα σκουπίδια. Για να δημιουργηθεί ο χώρος αυτός χρειάστηκαν αρκετά χρήματα και 3,5 χρόνια, ενώ είχαν προηγηθεί άλλα 40 χρόνια συλλογής αντικειμένων. Το «Μουσείο από τα Σκουπίδια» για εκείνον αποτελεί «πληγή», αφού κανένας φορέας δεν στήριξε την ύπαρξή του και σήμερα δεν υπάρχει πια.

«Δυστυχώς στην Λέσβο και γενικά στην Ελλάδα δεν έχουμε κουλτούρα πολιτισμού. Έχουμε κουλτούρα πολιτισμού κατ’ ανάγκη, μόνο όταν υπάρχουν χρηματοδοτικά προγράμματα». Και στο σημείο αυτό τονίζει τις ελλείψεις που παρατηρούνται σε πολιτιστικές δομές του τόπου επισημαίνοντας ότι το τουριστικό ρεύμα που έρχεται επιθυμεί να δει κάτι αξιομνημόνευτο, να γνωρίσει την ιστορία. «Η Λέσβος έχει έναν μεγάλο πολιτισμό, μία μεγάλη κουλτούρα και αυτό δεν φαίνεται πουθενά», αναφέρει χαρακτηριστικά επισημαίνοντας την ανάγκη δημιουργίας ενός λαογραφικού Μουσείου που θα αποτυπώνει όλη την δυναμική της Λέσβου. «Έχουμε πολλά πράγματα να κάνουμε για το νησί μας, για το Αιγαίο. Πρέπει να το αγαπήσουμε να το δούμε με μια άλλη ματιά, μια ματιά πιο ζωντανή, πιο παραγωγική (…) Δεν είναι πολιτισμός ο τραγουδιστής που θα έρθει για λίγες ώρες να τραγουδήσει. Ο πολιτισμός είναι οι αξίες που έχει το νησί, η ιστορία του, είναι όλα εκείνα που δεν τα δείχνουμε».

Ο ίδιος διατηρεί δεσμούς με Τούρκους ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι και η σύζυγός του κατάγεται από την γειτονική χώρα. Με αφορμή τον πολλά υποσχόμενο τουρισμό που αναπτύσσεται στα νησιά του Αιγαίου από την Τουρκία επισημαίνει ότι θα πρέπει να διασωθούν, να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν όλα εκείνα τα μνημεία που αποτελούν κομμάτι της ιστορίας της Λέσβου, αλλά και του παρελθόντος όλων εκείνων των ανθρώπων που ζούσαν κάποτε στο νησί. Υπενθυμίζοντας στο σημείο αυτό τις βιβλιογραφικές αναφορές που σημειώνουν ότι στην ανταλλαγή μειονοτήτων που έγινε τότε κριτήριο ήταν η θρησκεία και όχι η εθνικότητα, αφού μετακινήθηκαν από την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη Οθωμανοί υπήκοοι χριστιανικού θρησκεύματος και από την Ελλάδα στην Τουρκία, Έλληνες υπήκοοι μουσουλμανικού θρησκεύματος.

Μάλιστα τονίζει ότι εισπράττει από Τούρκους τουρίστες το παράπονο ότι τα μνημεία της Οθωμανικής περιόδου είναι εγκαταλελειμμένα. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να δουν ότι άφησαν οι πρόγονοί τους;» , αναφέρει χαρακτηριστικά και συμπληρώνει «Ό,τι ήταν οθωμανικό αποφασίσαμε να το «ρίξουμε κάτω» παρόλο που ήταν κληρονομιά του τόπου μας και μέρος της ιστορίας του κοιτάξαμε να το καταστρέψουμε». Δεν παραλείπει μάλιστα να επισημάνει ότι την δεδομένη χρονική περίοδο στην απέναντι ακτογραμμή, από το Αλτινολούκ έως το Δικελί, έχουν τα εξοχικά τους ή εγκατασταθεί 10 εκατομ. πολύ πλούσιοι από Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη και διαμένουν σε πολύ ακριβά ακίνητα και περιοχές. Και πως όλοι αυτοί επιδιώκουν να έρθουν στα νησιά μας. «Εμείς αυτούς τους ανθρώπους τους θέλουμε για τα χρήματά τους, αλλά δεν πρέπει να σεβαστούμε αυτό που είναι και αυτό που πιστεύουν; (..) Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε τζαμί- σε κοινή θέα- και είναι μαγαζί και έχει στο ιερό του τουαλέτα» και συμπληρώνει: «Πολιτισμένος είναι εκείνος ο άνθρωπος που σέβεται τον συνάνθρωπό του γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτό που πιστεύει» και πως ο φανατισμός στους ανθρώπους όπου και να εκφράζεται είναι κακό…

Η φιλία με τον Ραχμί Κοτς

Τυγχάνει της εκτίμησης και της αγάπης του Τούρκου μεγιστάνα και ανθρώπου που περιλαμβάνεται στη λίστα με τους 50 πιο ισχυρούς του πλανήτη Ραχμί Κότς. Μάλιστα ο τελευταίος σε συνέντευξή του αναφερόμενος στους ανθρώπους που θεωρεί φίλους του είχε συμπεριλάβει μεταξύ 3 και το όνομα του Δημήτρη Δεμερτζή.

Η φιλία τους γεννήθηκε πριν 35 χρόνια και έκτοτε κάθε χρόνο ο Ραχμί Κότς έρχεται και τον επισκέπτεται στη Λέσβο. Μάλιστα ο Τούρκος μεγιστάνας έχει φτιάξει σπίτι στο Πέραμα με την βοήθεια του κ. Δεμερτζή, ο οποίος εκτιμά ότι σε λίγα χρόνια το στολίδι αυτό, όπως το χαρακτηρίζει, θα είναι μουσείο, ενώ ήδη αρκετοί είναι οι Τούρκοι τουρίστες που πηγαίνουν στο Πέραμα για να το δουν.

Φέτος μάλιστα αναμένεται να γίνουν στο Πέραμα τα εγκαίνια του Μουσείου - Καφενείου του Ραχμί Κότς. Επρόκειτο για ένα παλιό καφενείο που ήταν ερείπιο και ο Τούρκος μεγιστάνας το αγόρασε το έφτιαξε και διατηρώντας την χρήση του θα προσφέρει στους επισκέπτες του τσάι και καφέ στην χόβολη προβάλλοντας παράλληλα όλα τα λεσβιακά προϊόντα. «Είναι ένα μικρό δώρο εντυπωσιακό για την Λέσβο» υπογράμμισε ο κ. Δεμερτζής που πριν από λίγες ημέρες συμπλήρωσε το 70 έτος της ηλικίας του, καταλήγοντας στην συνέντευξή του ότι όνειρό του πλέον είναι η Λέσβος να αποκτήσει ανθρώπους που θα δημιουργήσουν πρόσφορο έδαφος για να ξημερώσουν, όπως της αξίζουν, καλές μέρες.