Το μικρό Μεσαιωνικό Καστράκι, επάνω σε ένα επιβλητικό, φύσει οχυρό ασβεστολιθικό ύψωμα, βρίσκεται 3 χιλ. δυτικά από το Τάρτι, στην θέση «Μέτγιου», με διέξοδο στην χαράδρα του Ιλεύκου. Τον Αυγ του 2013, η έρευνα εντόπισε όστρακα από χειροποίητα αγγεία, καθώς και από αγγεία τροχού, γκρίζα (Bucchero) που τοποθετούν εδώ επάνω πολύ προγενέστερη εγκατάσταση από το υπάρχον κάστρο. Επιπλέον, ορισμένα τμήματα της οχύρωσης ίσως ανήκουν σ’ αυτή την μακρινή εποχή. Σε σχέση με την Λέσβο έχουμε μια αναφορά του Στέφανου Βυζάντιου που αφορά τον Ελλάνικο: «Μέταον πόλις Λέσβου ην Μετας Τυρρηνός ώκισεν, ως Ελλάνικος». Έτσι μια υπόθεση εργασίας είναι η ύπαρξη μιας οχυρής θέσης των Τυρρηνών, στην απόμακρη αυτή θέση του νησιού, που στήριζε την πειρατική τους δράση στο Αιγαίο. Έτσι, συνδέουμε και αυτή την μοναδική γραμματολογική αναφορά της οχυρής θέσης με το τοπωνύμιο.* Βέβαια όλα αυτά είναι υποθέσεις που ζητάνε επίπονη αρχαιολογική έρευνα! Αποτελούν όμως, μια υπέροχη υπόθεση που σπρώχνει την σκέψη να πετάξει μέσα στο θάμβος των σκοτεινών καιρών. Όπως ανέφερε και ο Γιάννης Κοντής «η έρευνα θα μπορούσε πιθανώς να συνδέσει το τοπωνύμιο Μέτι με την ύπαρξη των Τυρρηνών στην Λέσβο». Η αρχή της έρευνας έδωσε κάποια ευρήματα! Μένει η συνέχεια. Οι Ετρούσκοι, αναφέρονται από το 1600 π.Χ - 400 π.Χ με οχυρωμένες πόλεις, μνημειακούς λαξευτούς τάφους, κεραμική ανάμεσα στην οποία και Bucchero και εξάπλωση ανάμεσα στους ποταμούς Τίβερη και Άρνο. Με ακμή ανάμεσα στο 700 - 500 π.Χ θεωρούνται σαν εισβολείς από την Ανατολή ή και ντόπιας προέλευσης από τον Ιταλικό κορμό. Η πρώτη αποδοχή, τους συνδέει με ευρήματα της Λήμνου, (επιγραφή του πολεμιστή των Καμινίων, επιγραφή σε σφήκα στο υπόστρωμα της Ηφαιστείας στο Ελληνικό πρωτοχαλκιδικό αλφάβητο και μάλλον σε αρχαϊκή Ετρουσκική γλώσσα). Οι Ετρούσκοι, σαν Τυρρηνοί ή Τυρσηνοί από τον 8^ο π.Χ αι. θεωρούνται ισχυρή ναυτική δύναμη, που ασκούν πειρατική δράση στο Αιγαίο.

Το Ύψωμα του Αϊ-Γιώργη 

στο «Μέτγιου»

με ογκόλιθους

 ίσως πολύ πριν τον Μεσαίωνα 

ίσως των Τυρρηνών ακρόπολη

με την ελιά από τότε

σε λαξευμένα μάρμαρα

3 χιλιόμετρα από το Τάρτι!

*Ανακοίνωση στο «2^ο Γεωπολιτικό Συμπόσιο στο Σίγρι», στις 4 - 6 Ιουν. 2015, σε Αγγλική γλώσσα.

Βιβλιογραφία:

1.Verlag C. H.Berg. Οι Ετρούσκοι, Μόναχο 1996.

2. Γιάννης Κοντής: Λέσβος και η Μικρασιατική της περιοχή, Αθήνα 1973.