Διαδρομή 35
Γύρω από το Μεσότοπο 8

Σ’ αυτό το κομμάτι του ποταμού τα νερά του Άγιου Κωνσταντίνου τα μάζευε αυλάκι που κατηφόριζε στη δυτική πλαγιά, δίπλα στον Μαλλιόντα. Κτιστό αλλά και λαξευμένο στον ηφαιστειογενή βράχο. Έτσι κατάφερνε να γυρίσει κοντά 14 υδροκίνητες μηχανές, υδρόμυλους, που αλέθανε το στάρι ακόμα και από πολύ πιο μακριά από τον Μεσότοπο. Χίλιες δύο ιστορίες, το τρίψιμο της βαριάς φωκιανής μυλόπετρας, η κυματιστή αχολογή της ξύλινης φτερωτής, το κελάρυσμα του νερού. Και γύρω φωνές από ανθρώπους που ποτίζανε, χορεύανε, φουρνίζανε, «λαλούσανε τα ζα» στα πετρόχτιστα μαντριά, κολλημένα με τα μικρά τους σπιτάκια. Το νερό έμπαινε στον πρώτο νερόμυλο με τον ανάγλυφο σταυρό και το 1880 (τελευταίος τον δούλεψε ο Γρηγόρης Καταχανάς). Και έφτανε στον 14ο, στο μυλέλι, του Γαβρήλου Καταχανά, δίπλα στην γέφυρα. Μέχρι να φτάσει εκεί με κάθετα αυλάκια στον κεντρικό μυλαύλακο γύριζε κοντά άλλους 12 μύλους. «Σύστημα εν παραλλήλω» και ειδικοί άγραφοι νόμοι για να ποτίζονται τα περιβόλια.
Ορισμένοι δεν υπάρχουν πια, άλλοι έχουν σταυρό και επιγραφή και ένας ανακαινίζεται για να ξαναδουλέψει (;). Πάντως, αυτό το κομμάτι του πλατανόφυτου ποταμού, τους όρθιους καταρράχτες (κολέθρες) των μύλων με τα υπέροχα ντάμια, με το χρώμα των γύρω όρθιων ηφαιστειογεννημένων βουνών, έχει προσεχθεί από τους ντόπιους και τους Αθηναίους που το αγαπούν, αλλά όλα τα καλά αργούν να υλοποιηθούν και χάνονται στο μέσον.







*axiotismakis.blogspot.com