Αριστερά, κεντροαριστερά, σοσιαλισμός, φιλελευθερισμός, δεξιά και πάει λέγοντας. Είναι αλήθεια ότι οι παραδοσιακοί ορισμοί των εννοιών αυτών έχουν αλλοιωθεί, έχουν μεταλλαχθεί σε τέτοιο βαθμό που δύσκολα μπορείς να τις προσδιορίσεις με τις παγιωμένες ερμηνείες όπως αυτές μορφοποιήθηκαν κατά τη μεταπολίτευση. Οι περισσότεροι και ιδίως οι πρεσβύτεροι άλλοτε λόγω της συντηρητικότερης οπτικής των πραγμάτων που φυσικά επάγεται της ηλικίας, άλλοτε με μια αίσθηση νοσταλγίας, θεωρούν και αντιμετωπίζουν αυτή την αλλοίωση σκωπτικά και με αρνητισμό. Αναμενόμενο; Ναι. Λογικό; Όχι.

Πόσες φορές όλοι μας δεν έχουμε πραγματοποιήσει νοερά μεγάλες αλλαγές σε κάθε έκφανση της ζωής μας πλην όμως τη στιγμή της πράξης κάτι μας ανησύχησε, φοβηθήκαμε, το ξανασκεφτήκαμε, κάναμε πίσω; Και γιατί το να μένει κανείς στα ίδια, τα πεπατημένα, στάσιμος, το αποκαλούμε «κάνω πίσω»; Μα ακριβώς επειδή οι κοινωνίες δεν μένουν ποτέ στάσιμες, αν το κάνουμε εμείς νομοτελειακά θα μείνουμε πίσω. Το ίδιο ισχύει και για τις παραδοσιακότερες των πολιτικο-ιδεολογικών εννοιών. Ποιος μπορεί να μιλήσει για τον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό, την αριστερά και την δεξιά με όρους του ’80, του ’90, ακόμα και του 2000; Μόνον κάποιος του οποίου η απαρχή κάθε σκέψης, κάθε νοητικής διεργασίας εδράζεται ακόμα στις αντίστοιχες δεκαετίες. Και είναι ακόμα πιο οξύμωρο και αφελές να αναζητά κανείς αυτά που έχασε, που δεν αναγνωρίζει πια, επειδή ο κόσμος άλλαξε αλλά εκείνος όχι, σε συγγένειες και κοινά επίθετα. Ειλικρινά θεωρώ σχεδόν κουτό για τον κάθε 60άρη νοσταλγό του Καραμανλή ή του Παπανδρέου ή του Γεννηματά, να ψάχνει τον Κωνσταντίνο, τον Ανδρέα και τον Γιώργο σε συγγενείς και απογόνους και ακόμα πιο ανόητο τελικά να τους «βρίσκει».

Επειδή όμως στο επίκεντρο αυτή την περίοδο είναι οι διεργασίες στην κεντροαριστερά και η νέα αρχή που επιχειρεί ας εστιάσω εκεί.

Είναι πραγματικότητα ότι το πολιτικό μας σύστημα όπως το γνωρίζαμε έχει διαγράψει έναν πολύ μεγάλο κύκλο. Το ίδιο νομοτελειακά συνέβη και με τα πολιτικά κόμματα που ουσιαστικά θεσμοθέτησαν και καθιέρωσαν το σύστημα αυτό. Και κρίνεται πλέον ως επιβεβλημένο από όλους το σύστημα αυτό καθώς και τα πολιτικά κόμματα να κάνουν μία νέα αρχή. Σαν πρωτόλεια σκέψη αυτό είναι πολύ σωστό. Προσοχή όμως γιατί ενυπάρχει ένας πολύ μεγάλος κίνδυνος. Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι «Ξυνόν γαρ αρχή και πέρας επί κύκλου περιφερείας». Σε έναν κύκλο κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα αρχή και τέλος. Κινδυνεύουμε (τουλάχιστον εμείς που ασχολούμαστε με την κεντροαριστερά) να κάνουμε μία νέα αρχή πάνω στον ίδιο κύκλο. Κάποιοι από εμάς έχουμε αναγάγει την αρχή ως αυτοσκοπό, ως μοναδικό διακύβευμα όλης αυτής της διεργασίας που πραγματοποιείται στους κόλπους της Δημοκρατικής Συμπαράταξης τούτη την εποχή. Όλοι; Όχι όλοι. Έχω την τύχη να γνωρίζω κάποιον που βγήκε μπροστά όταν οι εποχές ζόρισαν. Κάποιον που αναδείχθηκε όταν τα πράγματα για τον χώρο δυσκόλεψαν. Κάποιον που πιο πριν δεν είχε δημόσιο αξίωμα ούτε διοικητική θέση. Που δεν κουβαλάει ιστορικό όνομα. Ούτε σακίδιο στον ώμο.

Έχει όμως αντιληφθεί την ουσία. Έχει κατανοήσει ότι μια νέα αρχή έχει σημασία μόνο εφόσον γίνει σε μια νέα, σύγχρονη βάση και ότι «η ενοποίηση του χώρου δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια γραφειοκρατική διαδικασία συνένωσης των σημερινών κομμάτων και φορέων, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει και την αποσαφήνιση της ιδεολογικής ταυτότητας και των πολιτικών θέσεων του νέου φορέα που θα προκύψει. Προϋπόθεση για αυτό είναι η ιστορική αυτογνωσία και η δημιουργία μιας δέσμης προτάσεων για το μέλλον». Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που εγγυώνται ακριβώς αυτό.

Και όταν έρθει η στιγμή εκείνη που με ένα στυλό στο χέρι θα διαβάζεις τα ονόματα των υποψηφίων, μην μείνεις πίσω, μην «σταυρώσεις» αυτό που ματαίως τελικά νοσταλγείς. Κάνε το στυλό διαβήτη και ξεκίνα έναν νέο κύκλο. Ψήφισε τον Νίκο Ανδρουλάκη.

* Ο κ. Γιώργος Πετρέλλης είναι δικηγόρος.