Στην Ιστορία το όνομα των Βανδάλων συνδέθηκε με την καταστροφή των καλλιτεχνικών έργων και των μνημείων του πολιτισμού που προκάλεσαν οι Βάνδαλοι, όταν εισέβαλαν στη Ρώμη και στις ρωμαϊκές επαρχίες της Αφρικής, τον 5^ο αιώνα μ. Χ.

Έκτοτε, κάθε φορά που καταστρέφονται, λόγω πολεμικών επιδρομών, ιδεολογικών ή θρησκευτικών δοξασιών καλλιτεχνικά έργα και μνημεία πολιτισμού, αναφερόμαστε στο όνομα των αγροίκων Βανδάλων και χαρακτηρίζουμε την απεχθή δράση τους με τον όρο « βανδαλισμός».

Πρέπει, όμως, να ομολογήσουμε ότι οι πρώτοι διδάξαντες «ως θεάρεστον άθλημα» την καταστροφή καλλιτεχνικών μνημείων της ειδωλολατρικής περιόδου ήταν οι χριστιανοί. Όταν μετά τη λήξη των «Διωγμών» αναγνωρίστηκε η θρησκεία τους ως επίσημη θρησκεία του ρωμαϊκού κράτους, επιδόθηκαν κι αυτοί, με τη σειρά τους, στη μαζική καταστροφή των ειδωλολατρικών ναών και των αγαλμάτων και απαγόρευσαν τη λειτουργία των φιλοσοφικών Σχολών, ακόμα και την τέλεση των Ολυμπιακών αγώνων, προκειμένου να εξαφανίσουν κάθε στοιχείο της προηγούμενης θρησκείας και να επιβεβαιώσουν την απόλυτη κυριαρχία της δικής τους.

Στη συνέχεια, την «δόξα» των διακριθέντων για τους βανδαλισμούς, κατά τους πρώτους μ. Χ. αιώνες, πολλοί εζήλωσαν. Στα χρόνια του Μεσαίωνα, κατά τις θρησκευτικές και πολιτικές διαμάχες Αιρετικών και Ορθοδόξων, Καθολικών και Διαμαρτυρομένων, Χριστιανών και Μωαμεθανών, και στο όνομα, πάντοτε, της «αληθινής πίστης» -όπως την εννοούσε το κάθε θρησκευτικό δόγμα- πολύ συχνά, το μίσος και η καταστροφική μανία των αντιμαχομένων ξεσπά πάνω σε ό,τι αποτελούσε στοιχείο της συλλογικής ταυτότητας και πηγή της συλλογικής μνήμης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πυρπόληση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας από τον χαλίφη Ομάρ, ο οποίος έθεσε το γνωστό δίλημμα: «Αν τα χειρόγραφα της Βιβλιοθήκης περιέχουν ό,τι και το Κοράνι, είναι περιττά· αν, πάλι, το περιεχόμενό τους είναι αντίθετο προς το Κοράνι, τότε είναι επιζήμια». Άρα, ή το πρώτο ισχύει ή το δεύτερο, τα χειρόγραφα πρέπει να καούν! Έτσι κι έγινε: ο χαλίφης Ομάρ έδωσε τη διαταγή να ριχτούν τα πολύτιμα χειρόγραφα -όπου ήταν καταγεγραμμένη ολόκληρη η μέχρι τότε ανθρώπινη σοφία- στην πυρά!

Στη νεότερη εποχή, παρά τη λεγόμενη πρόοδο του ανθρώπινου πολιτισμού, όχι μόνον δεν εξαφανίστηκε το είδος των Ομάρ και των Βανδάλων, αλλά, αντιθέτως, οι καταστροφείς των μνημείων του πολιτισμού, των πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων, αυξήθηκαν και, μάλιστα, έχουν προσδώσει στην ειδεχθή δράση τους ιδεολογικοπολιτικό περιεχόμενο! Οι καταστροφείς του πολιτισμού των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου, οι εκ της Μογγολίας και του Τουρκεστάν επιδρομείς, οι, δήθεν, «μεγάλοι επαναστάτες» και «ελευθερωτές των λαών», οι αντίπαλοι των δύο Παγκοσμίων πολέμων χρησιμοποίησαν τους «βανδαλισμούς» ως μέσον πολιτικής επικράτησης ή και «εθνικής κάθαρσης», με αποτέλεσμα οι καταστροφές των ιδιαίτερων πολιτιστικών στοιχείων κάποιων χωρών και εθνοτικών ομάδων να παίρνουν, πλέον, τη μορφή και την έκταση «πολιτιστικής γενοκτονίας».

Στις μέρες μας, η ανθρωπότητα -και ειδικότερα οι λαοί του Ιράκ και της Συρίας- γνωρίζουν, παράλληλα με τις απάνθρωπες σφαγές των ανθρώπων, και την πιο φρικώδη «πολιτιστική γενοκτονία» που συντελείται στις χώρες τους από τους μανιακούς του ισλαμικού κράτους (ISIS).

Την καταστροφική μανία των «βανδάλων» γνώρισε και η χώρα μας κατά την Τουρκοκρατία από τους Οθωμανούς κατακτητές και κατά την Γερμανική Κατοχή από τους Ναζί (η πιο πρόσφατη «πολιτιστική γενοκτονία» συντελέστηκε στην Κύπρο κατά την κατοχή του βορείου τμήματος του νησιού από τους Νέο-Οθωμανούς του «Αττίλα»).

Οι πιο θλιβεροί, όμως, βανδαλισμοί είναι αυτοί που βιώνουμε καθημερινά στη χώρα μας από Έλληνες και -το ακόμα θλιβερότερο- από νέα παιδιά, που καταστρέφουν έργα τέχνης και μνημεία πολιτισμού, αποκεφαλίζουν αγάλματα, πυρπολούν ιστορικά κτίρια, μουτζουρώνουν ή ξηλώνουν μαρμάρινες προσόψεις, καταστρέφουν ακυρωτικά μηχανήματα στα μέσα μεταφοράς και στο Μετρό, καίνε λεωφορεία και τρόλεϊ, εισβάλλουν και ρημάζουν δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, προσβάλλουν και εξαφανίζουν εθνικά σύμβολα!

Τι επιδιώκουν οι νέο-Βάνδαλοι κατακτητές των Εξαρχείων, που έχουν κάνει «λημέρι» τους και ορμητήριο το ιστορικό κτίριο του Πολυτεχνείου;

Δεν τους αρέσει η αισθητική των έργων τέχνης; Αισθάνονται στενόχωρα μέσα στο πολιτιστικό, αστικό περιβάλλον και έχουν στο μυαλό τους μια άλλη αισθητική και μια άλλη ιδανική πολιτεία που θα αναδυθεί -ως εκ θαύματος- μέσα από τα αποκαΐδια των πόλεων και το χάος που φιλοδοξούν να δημιουργήσουν;

Πιστεύουν ότι καταστρέφοντας το πολιτιστικό περιβάλλον των πόλεών μας θα επιταχύνουν την «Επανάσταση» που θα εξασφαλίσει ανθρωπινότερες συνθήκες για τους -μέχρι τότε- επιζώντες ανθρώπους; Πιστεύουν ότι ξαναγυρνώντας ο άνθρωπος στην «εποχή των σπηλαίων» μπορεί να απολαύσει την απόλυτη ευτυχία;

Ποιος μπορεί να διακρίνει μέσα στη θολούρα του μυαλού τους ποιες εκτρωματικές ιδέες χορεύουν στον τρελό ρυθμό ενός θανατερού «πυρρίχιου»;

Εγώ ένα ξέρω και το λέγω: πρέπει να ξανασχεδιάσουμε από την αρχή την Παιδεία μας. Να δημιουργήσουμε τα σχολειά που θα εκπαιδεύουν τους ανθρώπους για την παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και αφήνει πίσω της τους νωθρούς, τους «φευγάτους» και τους «καθυστερημένους». Και αυτά τα σχολειά να είναι «σχολεία εργασίας», να μαθαίνουν στα παιδιά μέσα από την εργασία και τη δημιουργική δράση τη σημασία και το μεγαλείο του ανθρώπινου πολιτισμού.

Έτσι υπάρχει ελπίδα να εξαφανιστούν οι «Φυλές των Βανδάλων» και ο πολιτισμός να συνεχίσει να αναπτύσσεται ως κοινό δημιούργημα και να παραμένει ως κοινό κτήμα, παρακαταθήκη και ιερή κληρονομιά, από τις γενιές των ανθρώπων που τον δημιούργησαν, τους περασμένους αιώνες, στις πολιτισμένες γενιές των ανθρώπων που θα έρθουν.