Το άγγελμα ήρθε από την Αθήνα. Όπως όλα τα αγγέλματα, καλά και άσχημα. Γιατί στην Αθήνα θέλουμε δεν θέλουμε βρίσκεται η ρίζα του ομφάλιου ρόλου μας, που δεν έχει αποκοπεί ποτέ, γι’ αυτό ίσως και δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα, περιμένοντας πάντα την εξ ύψους, δηλαδή την εξ Αθηνών βοήθεια.

Από κει λοιπόν ήρθε το μήνυμα πως ο Πέτρος πέθανε. Ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι προς την άλλη μεγάλη και ατελεύτητη ζωή, όπως μας πιπιλίζουν το μυαλό οι θρησκεύοντες ή ολοκλήρωσε τον κύκλο της ζωής του, όπως υποστηρίζουν οι άλλοι, που δεν πιστεύουν στα παραμύθια.

Όπως και να ’ναι ο Πέτρος δεν είναι πια μαζί μας. Και απέλειπαν οι ελπίδες να τον ξαναδούμε, να πιούμε μαζί του ένα ποτήρι, να καπνίσουμε ατέλειωτα πακέτα απ’ τα βαριά άφιλτρα τσιγάρα του, να απολαύσουμε το καυστικό και πικρό πολλές φορές χιούμορ του. Να ονειρευτούμε και να σχεδιάσουμε το, φευ, μέλλον της Αριστεράς.

Γιατί ο Πέτρος ήταν αριστερός, μ’ όλη την σημασία της λέξης και της έννοιας. Όχι για κάποιον λόγο βιοτικής ανάγκης, αλλά για λόγους ψυχικής ισορροπίας και έμβιας ύπαρξης.

Γεννημένος στην Καβάλα, σε οικογένεια εύπορη που ασχολούνταν με το εμπόριο του καπνού, μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη όπου στο αμερικάνικο κολέγιό της τον τσίμπησε το μικρόβιο της βαθιάς μελέτης, όχι απλής ανάγνωσης απ’ την οποία κατέληξε στην ανακάλυψη της Αριστεράς και την ένταξή της σ’ αυτήν. Βοηθούντων βεβαίως και των άριστων καθηγητών που τον δίδασκαν και της απόλυτης ελευθερίας πνεύματος, που κυριαρχούσε στο σχολειό αυτό. Απ’ το οποίο ξεπήδησε μια σειρά γνωστών στελεχών της αριστερής διανόησης και δημιουργίας, στην Θεσσαλονίκη πάντα.

Συνέχισε με σπουδές στο χημικό τμήμα του Αριστοτέλειου πανεπιστήμιου διευρύνοντας τον κύκλο των γνώσεών του στην Αμερική, όπου έμεινε περισσότερο από μια πενταετία. Για να εγκατασταθεί τελικά στην Αθήνα, ως ερευνητής του Δημόκριτου.

Και κάπως έτσι κάπου εκεί, έγινε Πλωμαρίτης, φανατικός μάλιστα, γνωρίζοντας την Ιφιγένεια, που αργότερα έγινε σύζυγός του.

Την έψαχνε, την ερευνούσε, την ονειρευόταν, την πίστευε την Αριστερά ο Πέτρος. Που συχνά μάλιστα πάρα πολύ συχνά, την έβριζε κιόλας, όπως συμβαίνει σε όλους μας, όταν αγαπάμε πολύ κάτι και δεν μας βγαίνει όπως ακριβώς το σχεδιάσαμε.

Φανατικός αναγνώστης της «Αυγής», του «Πολίτη» του Άγγελου Ελεφάντη, των ιδεών του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, αείμνηστων και των δύο. Ανήκε δηλαδή στο κλίμα ή την τάση αν θέλετε της «σοφτ» αριστεράς που λέω εγώ.

Και διάβαζε, συνεχώς διάβαζε, έχοντας άποψη σοβαρή και υπολογίσιμη για όλα τα ζητήματα και προβλήματα της Αριστεράς. Κι αυτή την τάση του για διάβασμα και συνεχή επιμόρφωση ήθελε να την περάσει στους νέους. Και σ’ αυτήν την επιθυμία του εντασσόταν η πρόθεσή του, που πάντως δεν υλοποιήθηκε ποτέ, ν’ ανοίξει ένα βιβλιοπωλείο στο Πλωμάρι, όχι ακριβώς βιβλιοπωλείο αλλά κάτι σαν αναγνωστήριο, στο οποίο θα υπήρχαν όλα τα απαγορευμένα ή απορριπτέα από την αστική καθεστηκυία τάξη βιβλία. Όλα όσα, ας πούμε, ήταν καταχωρισμένα στον κάθε είδους και προέλευσης Intex. Για να μπορούν οι αναγνώστες τους να επιλέγουν, κάνοντας τις απαραίτητες συγκρίσεις. Κι όταν του λέγαμε πως αυτά είναι ουτοπικά πράγματα, απαντούσε με οργή πως όλες οι πραγματικότητες και επιτεύξεις πέρασαν το αρχικό στάδιο της ουτοπίας. Από άλλη οπτική βέβαια αντιμετώπιζε αυτό του το όνειρο ο συγγενικός περίγυρος της συζύγου του.

Θύμωνε, εξοργιζόταν πολλές φορές ο Πέτρος από τις όποιες αστοχίες διαπίστωνε στην πολιτική της Αριστεράς. Ιδίως στις μέρες μας που ασκεί κυβερνητική πολιτική. Και ορκιζόταν πως δεν επρόκειτο να την ξαναψηφίσει. Για να βρεθεί πρώτος και καλλίτερος την ώρα που άνοιγαν τα εκλογικά τμήματα, με το ψηφοδέλτιο στο χέρι, μη τυχόν και το χάσει, αυτός ο πανέξυπνος άνθρωπος. Να ψηφίσει για μια ακόμα φορά Αριστερά, μήπως και αλλάξουν τα πράγματα.

Θυμάμαι παλιά, πολύ παλιά, νομίζω το 1977, όταν συγκροτήθηκε η περίφημη συμμαχία των 5, ο Πέτρος ήταν σε αφάνταστο βαθμό εξοργισμένος γι’ αυτή τη συμμαχία με τους παραδοσιακούς αστούς. Διορισμένος λοιπόν δικαστικός αντιπρόσωπος στην περιοχή της Αθήνας, τον είδα την παραμονή των εκλογών. Έβριζε, χτυπιόταν, όλα του έφταιγαν. Παρ’ όλα αυτά με κάλεσε να περάσω τη νύχτα των εκλογών, όση θα μου περίσσευε δηλαδή στο σπίτι του, και πήγα. Για να τον βρω περιστοιχισμένο απ’ όλη αυτήν την ηγετική ομάδα, που λίγες ώρες πριν έβριζε και καταριόταν. Γιατί η ελπίδα δεν τον άφηνε να δει την πραγματικότητα.

Απαλλαγμένος απ’ όλες αυτές τις ανάγκες ο Πέτρος σήμερα, βιοτικές και ψυχικές, μη έχοντας πραγματοποιήσει το όνειρό του ούτε κατ’ ελάχιστον, τουλάχιστον δε θα ξαναμπεί στη δοκιμασία να ξαναψηφίσει αυτούς που με πολλή αγάπη, λατρεία θα έλεγα, έβριζε και κριτίκαρε με βιαιότητα.

ΥΓ. Πέτρος Ρούσης 1932-2017, σύζυγος της Ιφιγένειας Πούλια.