Τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπων πεθαίνουν κάθε χρόνο από αιτίες που έχουν σχέση με το σακχαρώδη διαβήτη, ενώ σε επτά εκατομμύρια ανέρχονται αυτοί που διαπιστώνουν ότι πάσχουν από την ασθένεια.
Τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπων πεθαίνουν κάθε χρόνο από αιτίες που έχουν σχέση με το σακχαρώδη διαβήτη, ενώ σε επτά εκατομμύρια ανέρχονται αυτοί που διαπιστώνουν ότι πάσχουν από την ασθένεια. Αυτά τονίζουν οι ειδικοί με την ευκαιρία της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Σακχαρώδους Διαβήτη. Με βάση τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), 285 εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο πάσχουν από διαβήτη κι άλλα 344 εκατομμύρια είναι σε κίνδυνο να αναπτύξουν το νόσημα. Δυστυχώς η χώρα μας δεν έχει αξιόπιστα επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά με την έκταση της νόσου.
Αν δε ληφθούν μέτρα για να αναστραφεί ο επιδημικός ρυθμός εξάπλωσης, εκτιμάται ότι το 2030 περίπου 435 εκατομμύρια ανθρώπων θα πάσχουν από διαβήτη με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Με τα σημερινά στοιχεία:
- Κάθε 10 δευτερόλεπτα ένα άνθρωπος πεθαίνει από αίτιο που σχετίζεται με το διαβήτη.
- Κάθε 10 δευτερόλεπτα δυο άνθρωποι νοσούν από διαβήτη.
- Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται επτά εκατομμύρια καινούργιοι διαβητικοί.
- Κάθε χρόνο συμβαίνουν τέσσερα εκατομμύρια θάνατοι που σχετίζονται με το διαβήτη.
- Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί την τέταρτη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, καθοριστική σε κάθε περίπτωση είναι η ουσιαστική ενημέρωση, η οποία μπορεί να αναστείλει την εμφάνιση, να βελτιώσει σημαντικά τη ρύθμιση του διαβήτη, να προλάβει την εμφάνιση ή έστω την επιδείνωση των επιπλοκών του και να αυξήσει τα χρόνια αλλά και την ποιότητα της ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη αφιερώνει την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σακχαρώδους Διαβήτη για την τετραετία 2009 - 2013 στην ανάγκη εκπαίδευσης και πρόληψης.
Τύποι διαβήτη και οι επιπτώσεις τους
Ο σακχαρώδης διαβήτης χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, δεν είναι όμως μια ενιαία νόσος.
Οι κυριότεροι τύποι του είναι:
Ο Διαβήτης Τύπου 2, που είναι και ο συντριπτικά συχνότερος, οφείλεται σε ανεπαρκή έκκριση ινσουλίνης και ταυτόχρονα μειωμένη ανταπόκριση του οργανισμού στη δράση της λόγω άλλων παραγόντων, όπως είναι η παχυσαρκία και η έλλειψη άσκησης. Εμφανίζεται συνήθως στην ενήλικο ζωή κι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κληρονομική προδιάθεση. Συμπτώματα όπως πολυουρία, έντονη δίψα, κόπωση, απώλεια βάρους, αλλά και συχνές ουρολοιμώξεις, μυκητιάσεις, μουδιάσματα στα άκρα είναι πιθανό να σηματοδοτούν την ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη.
Οι ειδικοί συστήνουν μείωση του σωματικού βάρους κατά 7% - 10% στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών - μικρά τακτικά γεύματα πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ψάρια, πουλερικά, όσπρια και ελαιόλαδο - καθώς και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Όλα αυτά μπορούν να καθυστερήσουν ή και να προλάβουν την εκδήλωση του διαβήτη τύπου 2, ακόμα και στα άτομα με αυξημένο κίνδυνο (παθολογική καμπύλη γλυκόζης).
Ο Διαβήτης Τύπου 1 εμφανίζεται συνήθως σε νεώτερη ηλικία (νεογνά, παιδιά, εφήβους, νεαρούς ενήλικες). Δεν έχει σημαντική κληρονομική επιβάρυνση και άμεση συσχέτιση με τον τρόπο ζωής. Και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα να προληφθεί. Ο τύπος αυτός οφείλεται στην παντελή έλλειψη ινσουλίνης λόγω καταστροφής των κυττάρων του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της, με αυτοάνοσο μηχανισμό. Η συχνότητα του διαβήτη τύπου 1 αυξάνεται παγκόσμια σε ένα ποσοστό της τάξης του 2% - 5% κάθε χρόνο και το ανησυχητικό είναι ότι όλο και περισσότερα περιστατικά διαγιγνώσκονται σε πολύ μικρή πια ηλικία, ακόμη και κάτω των δύο ετών. Με την εκρηκτική αύξηση της παιδικής παχυσαρκία, η ρύθμιση του τύπου 1 διαβήτη δυσχεραίνεται ιδιαίτερα, ιδίως κατά την εφηβεία, ενώ παρατηρείται πια και στα παιδιά τύπου 2 διαβήτης.
Ο διαβήτης τύπου 1 αντιμετωπίζεται αποκλειστικά με χορήγηση ινσουλίνης. Η αντιμετώπισή του έχει γίνει τα τελευταία χρόνια καλύτερη και πιο αποτελεσματική.
Ειδικός τύπος διαβήτη είναι εκείνος που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στην αρχή του τρίτου τριμήνου και εξ ορισμού υποχωρεί μετά το πέρας της.
Διαβήτης στις έγκυες
Έγκυες γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2, παχύσαρκες, σχετικά μεγάλης ηλικίας, ή με ιστορικό συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη κυήσεως. Η διάγνωση γίνεται με ειδική δοκιμασία. Η σωστή διατροφή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αντιμετώπισης και αρκεί για τη σωστή ρύθμιση των 2/3 των γυναικών.
Αν δεν αρκεί η δίαιτα, είναι υποχρεωτική η χορήγηση ινσουλίνης, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε γυναίκας, αφού επί του παρόντος δεν είναι εγκεκριμένη η χρήση αντιδιαβητικών δισκίων κατά την κύηση. Η καλή ρύθμιση με τη στενή συνεργασία της γυναίκας και του ενδοκρινολόγου μπορεί να μειώσει τη νοσηρότητα για τη μητέρα και να συμβάλει σημαντικά στη γέννηση ενός υγιούς νεογνού.
Ο σακχαρώδης διαβήτης βλάπτει μακροπρόθεσμα τα μεγάλα και μικρά αγγεία. Η κακή ρύθμιση σε συνδυασμό με το κάπνισμα, τα διαταραγμένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα και την αρτηριακή υπέρταση μπορούν να προκαλέσουν σοβαρότατες χρόνιες επιπλοκές όπως: καρδιαγγειακά νοσήματα (στεφανιαία νόσο - έμφραγμα μυοκαρδίου) και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, νεφροπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, αμφιβληστροειδοπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση, νευροπάθεια που σε συνδυασμό με την αγγειοπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε έλκη και ακρωτηριασμούς στα κάτω άκρα.