Η ανάγκη για τροφή είναι μια από τις βασικές φυσιολογικές ανάγκες του ανθρώπου. Η τροφή, ουσιαστικά, καλύπτει τόσο την ανάγκη για επιβίωση όσο και την εκπλήρωση ενός αισθήματος ικανοποίησης-ευχαρίστησης. Όσον αφορά στα παιδιά, διαπιστώνουμε ότι ήδη από μικρή ηλικία, ακόμα και από τη βρεφική, εκδηλώνουν τις προτιμήσεις τους και αναπτύσσουν διατροφικά μοτίβα, τα οποία βάζουν τα θεμέλια για τις διατροφικές τους επιλογές στη μετέπειτα ζωή τους.
Μερικοί από τους παράγοντες που φαίνεται να διαμορφώνουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών, αναφέρονται ενδεικτικά παρακάτω: 1) Οικογενειακοί παράγοντες, όπως οι προτιμήσεις των γονέων στα διάφορα είδη φαγητού (αν οι γονείς δεν τρώνε φρούτα, δεν μπορεί να υπάρχει απαίτηση να φάνε φρούτα τα παιδιά). 2) Η χρήση του φαγητού ως τιμωρία ή ανταμοιβή. π.χ. «Αν δε φας όλο το φαγητό σου, δε θα πάμε στο πάρτυ του φίλου σου». 3) Η έκθεση των παιδιών σε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων. 4) Το κόστος και η διαθεσιμότητα στο οικογενειακό τραπέζι διαφόρων τροφίμων. 5) Το αναπτυξιακό στάδιο, η ιδιοσυγκρασία του παιδιού, η συναισθηματική του κατάσταση. 6) Γενετικές προδιαθέσεις, όπως οι προτιμήσεις του παιδιού για γλυκές ή αλμυρές γεύσεις ή πιθανές αλλεργίες σε κάποιες τροφές κ.λπ..
Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι διατροφικές διαταραχές που εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία δεν είναι ίδιες με αυτές που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι και οι ενήλικες. Δηλαδή, όταν μιλάμε για διατροφικές διαταραχές παιδιών, συνήθως κάνουμε λόγο για: Επιλεκτικότητα στην τροφή, Παιδιά «χωρίς όρεξη», Φοβία για το φαγητό, Άρνηση τροφής, Ανάρμοστη υφή φαγητού για την ηλικία του παιδιού, Αποφυγή φαγητού - συναισθηματική διαταραχή.
Παρακάτω ακολουθούν κάποιες προτάσεις που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι γονείς έτσι ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους.

- Καθίστε μαζί με το παιδί σας κατά τη διάρκεια των γευμάτων και φροντίστε να τρώτε και εσείς τα φαγητά που θέλετε να δοκιμάσει το παιδί σας. Να θυμάστε ότι λειτουργείτε ως πρότυπα μίμησης για τα παιδιά σας.
- Επιτρέψτε στο παιδί να σερβίρει τον εαυτό του. Τα παιδιά γνωρίζουν πόσο θέλουν να φάνε, ξέρουν πότε έχουν χορτάσει ή πότε νιώθουν τον κορεσμό.
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να δοκιμάσει από όλα τα φαγητά που έχετε φτιάξει. Εάν τους δοθεί η ευκαιρία να επιλέξουν, τα παιδιά θα πειραματιστούν και ίσως αυξηθούν και οι προτιμήσεις τους σε νέες τροφές.
- Προσφέρετε ποικιλία τροφίμων στο τραπέζι ακόμη και αν, σε αρχικό επίπεδο, το παιδί ίσως αρνηθεί.
- Προσπαθήστε να αποφύγετε το να χρησιμοποιείτε το φαγητό ως μέσο ανταμοιβής ή τιμωρίας.
- Αποφύγετε να πιέζετε το παιδί να φάει βιαστικά. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα παιγνιώδες κλίμα ακόμα και την ώρα του φαγητού.
- Κουβεντιάστε και συζητήστε με το παιδί σας κατά τη διάρκεια του φαγητού. Το κοινωνικό πλαίσιο που «ντύνει» την ώρα του φαγητού, είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να δημιουργήσει στο παιδί θετικές διατροφικές εμπειρίες και συνήθειες.

Πηγές: www.hcfed.gr/, www.raisingchildren.net.au/, www.kidacademy.com/
 
* Η Μαρία Βερβέρη είναι ψυχολόγος - παιδοψυχολόγος, απόφοιτος. Α.Π.Θ., M.Sc. Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Netherlands.