Τον Οκτώβριο του 2016 ανέλαβε η νέα διοίκηση το Μουσείο Τεριάντ, το μοναδικό  αυτό μουσείο, ανακαινισμένο- με την επανέκθεση της συλλογής Τεριάντ μεγάλης αξίας και πλέον είναι ανοιχτό καθημερινές εκτός Δευτέρας, αλλά και Σαββατοκύριακα. Εδώ και ενάμιση χρόνο το μουσείο έχει κάνει αισθητή την παρουσία του, με τον πρόεδρό του, Δημήτρη Παπαγεωργίου, Καθηγητή να έχει ενεργοποιήσει και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τους φοιτητές του Ιδρύματος στην κατεύθυνση ανοίγματος του μουσείου στους μαθητές, τις μαθήτριες και την τοπική κοινωνία. Οι εκδηλώσεις του μουσείου όλο και πληθαίνουν, την ίδια ώρα που ακόμα βρίσκεται υποστελεχωμένο. Ο Δημήτρης Παπαγεωργίου, πλέον και νεοεκλεγμένος αντιπρύτανης, χωρίς να έχει ακόμα θεσμοθετηθεί το αντικείμενό του λόγω της ιδιομορφίας των πρυτανικών εκλογών, μας παραχώρησε για όλα τα θέματα του Τεριάντ μια εφ’ όλης της ύλη συνέντευξη μαζί με την αναπληρώτρια πρόεδρο του Μουσείου, ιστορικό Τέχνης και αν. καθηγήτρια, Εύη Σαμπανίκου.   

Κύριε Παπαγεωργίου, δώστε μας μια πρώτη εικόνα για τις πρώτες κινήσεις που έκανε η νέα διοίκηση του Μουσείου Τεριάντ και τα εμπόδια που συνάντησε

 «Το καλό είναι ότι μπήκαμε όλοι μαζί στην προσπάθεια περαιτέρω ανάδειξης του «Τεριάντ». Και η Εύη Σαμπανίκου που είναι αναπληρώτρια πρόεδρος θα μπορούσε να περιφέρει τον τίτλο της, όμως ασχολείται ενεργά. Και το μικρό προσωπικό του Μουσείου, ο διευθυντής Κώστας Μανιατόπουλος και ο φύλακας του μουσείου κάνουν πολύ περισσότερα από όσα μπορούν. Η συνεργασία και με τα μέλη του ΔΣ, τη Μερόπη Φράγκου, την Καίτη Δημητρίου, τη Μαρία Περδικούρη είναι πολύ καλή και έχουν με διάφορους τρόπους συνδράμει.

Από τον Δήμο δεν έχει γίνει κάτι ιδιαίτερο, αλλά από την άλλη δεν μας έχει βάλει και κάποιο εμπόδιο. Σε κάποιες εκδηλώσεις, ωστόσο, όπως στα εγκαίνια ή σε διάφορα θέματα μας δέχεται. Με την Περιφέρεια είχαμε κάποιες συναντήσεις, ειδικά με την κ. Καλογήρου ώστε αν μπορέσει να μας ενισχύσει με κάποια 8μηνη σύμβαση να μας πληρώσει τα λειτουργικά έξοδα. Η συζήτηση αυτή γίνεται εδώ και έναν χρόνο, αλλά ακόμα δεν έχει καταλήξει.

Αυτό που έληξε πριν αναλάβουμε εμείς και αξίζει να σημειωθεί είναι το ΙΚΑ. Μια ιστορία που έγινε πριν από αρκετά χρόνια και επιτέλους έληξε. Ένας πολιτικός που έκανε κάτι χωρίς λόγια, είναι ο βουλευτής Γιώργος Πάλλης που με την παρέμβασή του λύθηκε το ζήτημα με το πρόστιμο και ανέλαβε το χρέος το υπουργείο Πολιτισμού να αποπληρώσει προς το ΙΚΑ από τον προηγούμενο υπουργό κιόλας. Και δεν το λέω για να ευλογήσω τα γένια κανενός, αλλά γιατί πράγματι ένας γόρδιος δεσμός που έβαζε συνέχεια εμπόδια στη λειτουργία του Μουσείου λύθηκε. Έμπαιναν οι χρηματοδοτήσεις από το ΥΠΠΟ και κατευθείαν δεσμεύονταν, αυτός υποθέτω ότι ήταν και ο λόγος που παραιτήθηκε το προηγούμενο ΔΣ.

Υπάρχει φως στον ορίζοντα για νέο προσωπικό στο Μουσείο;

 «Η προσπάθεια από την αρχή ήταν να λύσουμε μια σειρά ζητήματα με προτεραιότητα στο θέμα του προσωπικού. Όταν αναλάβαμε εμείς υπήρχαν δύο φύλακες, αλλά στη συνέχεια ο ένας συνταξιοδοτήθηκε. Οπότε αυτό που μπορεί να γίνει λόγω της δυσκολίας διορισμών πανελλαδικά είναι η δυνατότητα μετατάξεων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μπούμε στη βάση κινητικότητας του παλιού υπουργείου Εσωτερικών. Για να μπούμε σε αυτή τη βάση έπρεπε να κάνουμε οργανισμό, ένα άκρως γραφειοκρατικό καθεστώς. Για να καταλάβετε το Πανεπιστήμιο ακόμα δεν έχει ολοκληρώσει την κατάρτιση του οργανισμού, που βέβαια το Πανεπιστήμιο είναι ένα μεγάλο Ίδρυμα. Εμείς έχουμε καταφέρει σε έναν μεγάλο βαθμό να τον ολοκληρώσουμε για να μπορέσουμε μέσω της κινητικότητας να πάρουμε κάποιους ανθρώπους. Και φέτος υπάρχει και η οικονομική δυνατότητα με τις δικές μας δυνάμεις από τον προϋπολογισμό. Το πρόβλημα είναι ότι οι έκτακτοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε διάφορα θέματα, όπως αυτό της εμπειρίας και ζητημάτων ασφαλείας, όπου απαιτούνται μόνιμοι υπάλληλοι.

Επίσης στους μόνιμους υπαλλήλους απαιτείται κάποιος λογιστής, καθώς τώρα έχουμε εξωτερικό συνεργάτη, ώστε να μπορεί μέσα σε έναν χρόνο να προσαρμοστεί και να γνωρίζει τις διαδικασίες που γίνονται στους ελέγχους στη Διαύγεια, στο υπουργείο Πολιτισμού, στον Πάρεδρο. Όλ’ αυτά χρειάζονται εξοικείωση και προς το παρόν τα κάνει ο διευθυντής, πολύ φιλότιμα, ο οποίος όμως είναι ζωγράφος»

Στοιχειωδώς τι προσωπικό απαιτείται για το Μουσείο;

«Νομίζω ότι το Μουσείο μπορεί να λειτουργήσει επαρκώς με τρεις φύλακες, κάποιον που να έχει τα οικονομικά και τον διευθυντή. Αν είχε και κάποιον μουσειολόγο ή ιστορικό τέχνης ώστε να μπορούν να αναλάβουν οργάνωση δράσεων (μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα κλπ) θα ήταν ιδανικό. Τις δράσεις αυτές τώρα έχει αναλάβει και κάνει το Εργαστήριο Μουσειολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με επικεφαλής την καθηγήτρια κ. Χουρμουζιάδη και τους φοιτητές»

Και ειδικά με τις δράσεις αυτές μπήκε το Μουσείο σε μια νέα εποχή…

«Ήταν πολύ σημαντικό που μαζί με το Εργαστήριο Μουσειολογίας και τους φοιτητές μπήκαμε πέρσι στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ενημερώσαμε περίπου 900 μαθητές και εκπαιδευτικούς που ήρθαν στο Μουσείο όλο το 2017. Και φέτος υπάρχει κινητικότητα, τα σχολεία μπαίνουν σε έναν χώρο πολιτισμού, το Τεριάντ γίνεται ευρύτερα γνωστό. Γιατί μια τόσο ενδιαφέρουσα συλλογή μεγάλης αξίας που βρίσκεται απλώς σε ένα μουσείο, αλλά ο κόσμος δεν την βλέπει, και ειδικά οι Λέσβιοι, όχι μόνο οι τουρίστες, δεν έχει νόημα. Αυτός ήταν και ο στόχος του ΔΣ εξαρχής, με τις ποικίλες εκδηλώσεις που συνεχίζονται: το μουσείο να γίνει κέντρο πολιτισμού και όχι μια ξερή συλλογή που θα εντυπωσιάσει κάποιον, αλλά στη συνέχεια θα την ξεχάσει»

Γίνονται παράλληλα, όμως και άλλες δράσεις. Μιλήστε μας γι’ αυτές

«Μέσω του προγράμματος «Καινοτομία 1» ξεκινά η ψηφιοποίηση του υλικού. Είναι κάτι που θα διευκολύνει και τους ερευνητές και τους επισκέπτες. Επίσης πέρα από τον προϋπολογισμό του ΥΠΠΟ οργανωνόμαστε για να τρέχουμε συνεργασίες και με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Επίσης σκεφτόμαστε να λύσουμε το θέμα της γλώσσας. Επειδή, όπως στήθηκε η έκθεση είναι στα ελληνικά και στα γαλλικά- που παραπέμπουν προφανώς στη διπλή ταυτότητα του Τεριάντ και αυτό δημιουργεί προβλήματα, σκεφτόμαστε να γίνει και στα αγγλικά με μια εφαρμογή που θα διαβάζει ο επισκέπτης με το κινητό του. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε προγραμματίσει να μπει ασύρματο δίκτυο στο Μουσείο για να γίνει η εφαρμογή με ειδική μελέτη και αγορά εξοπλισμού. Έτσι θα υπάρχει η δυνατότητα για μια σειρά εφαρμογών. Επίσης ολοκληρώθηκε επιτέλους η αίθουσα εκδηλώσεων με εξοπλισμό: προτζέκτορα, control room, μηχανήματα ήχου για τις συναυλίες, θα μπει και streaming video, χάρη στις δουλειές που κάνει ο κ. Σπάθης και μάλιστα εθελοντικά. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει δυνατότητα μετάδοσης μιας συναυλίας παντού.

Επίσης αναζητούμε τρόπους να ενταχθούμε σε πρόγραμμα της ΕΤΑΛ για τη διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου, να γίνουν κάποια μονοπάτια, κι αν μπορέσουμε ένα μικρό θεατράκι. Θα θέλαμε και ένα κυλικείο- αναψυκτήριο να εξυπηρετεί τους ανθρώπους και της γειτονιάς και όποιον θέλει να κάτσει, ώστε να γίνει επίκεντρο κι άλλων δραστηριοτήτων»

Από τα εγκαίνια της επανέκθεσης του Μουσείου Τεριάντ που καθυστέρησαν δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση του έργο, παρούσης και της υπουργού Πολιτισμού, Λυδίας Κονιόρδου, τον Ιούλιο του 2017.

Το Μουσείο Τεριάντ έχει ανοίξει τις πόρτες του σε εκδηλώσεις και συναυλίες

Γιατί καθυστέρησε;

Μια διαφορετική και πρωτότυπη έκθεση φωτογραφιών του Μπρεσόν προγραμματίζεται να εγκαινιαστεί στις 15 Ιουλίου, ενώ πολλά έχουν προγραμματιστεί μέχρι και τον Οκτώβριο στο Μουσείο Τεριάντ. Στις 17 Οκτωβρίου θα προβληθεί η ταινία της αείμνηστης δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Λιόπης Αμπατζή για τον καρκίνο του μαστού «Βυζιά», ενώ σήμερα Σάββατο στις 6.30 το απόγευμα σημαντική ημερίδα για τη Μοντέρνα Τέχνη. «Επιζητούμε συνεχή ροή ενδιαφέροντος για το Μουσείο Τεριάντ. Ξεκινήσαμε φέτος με βιβλιοπαρουσιάσεις και συναυλίες, αλλά υπάρχουν και πιο απαιτητικά events όπως η ημερίδα που θα γίνει σήμερα Σάββατο 19 Μαΐου για την Μοντέρνα Τέχνη με τρεις ιστορικούς τέχνης» μας λέει η αναπ. Πρόεδρος του Μουσείου Εύη Σαμπανίκου. Κι όμως, όπως προσθέτει, ουσιαστικά αυτή η ημερίδα θα απαντήσει στις απορίες μας όπως το γιατί μας είναι… ακατανόητη η μοντέρνα τέχνη. «Τη στάση μας απέναντι στη τέχνη την καθόρισαν οι δύο δικτατορίες» μας λέει βοηθώντας μας να καταλάβουμε λίγο το… κενό. Κι ενώ ο Δ. Παπαγεωργίου σχολιάζει χαριτολογώντας ότι μέχρι και ζητήματα θεωρητικά θα λύσουν οι εκδηλώσεις!

Ρωτήσαμε την κ. Σαμπανίκου τι έφταιξε κατά τη γνώμη της και το «Τεριάντ» άργησε να εξελιχθεί. Και απαντά «Επειδή υπήρχε αρκετή αποστασιοποίηση όλ’ αυτά τα χρόνια, εμείς θα θέλαμε με κάθε τρόπο το μουσείο να γίνει οικείος χώρος για όλους. Εγώ ήμουν και πριν μέλος του ΔΣ, χωρίς να το επιθυμώ ιδιαίτερα. Υπήρχαν άλλα ζητήματα να λυθούν από τα προηγούμενα συμβούλια. Το πρώτο που είχε πάει στραβά ήταν η υπαγωγή του Μουσείου στο υπουργείου Εσωτερικών. Ήταν λογικό να μην αναπτυχθεί, μέχρι να περάσει στο ΥΠΠΟ και χάρη στο προηγούμενο ΔΣ έγινε αυτό. Μετά η επανέκθεση ήταν σημαντική, λειτούργησε επιτέλους μουσειακά ο χώρος χάρη στο ΥΠΠΟ. Επομένως εμείς βρεθήκαμε σε μια ευτυχή συγκυρία, όπου είχαν λυθεί βασικά εμπόδια. Και είχαμε να αντιμετωπίσουμε πλέον την υποστελέχωση, και να βάλουμε ένα πλάνο για την επικοινωνία και την τεχνολογία. Σίγουρα όπως ήταν πριν το μουσείο, έμοιαζε με την ιδιωτική έκθεση κάποιου, όπως ήταν και το σπίτι διακοπών του Τεριάντ. Επίσης διευκολύνονταν η φθορά των έργων. Θυμόμαστε όλοι και τις κλοπές που είχαν γίνει…»

Παράλληλα σχολίασε ότι παλιότερα τα σχολεία έφταναν μέχρι το μουσείο Θεοφίλου και δεν πήγαιναν στο Μουσείο Τεριάντ που είναι δίπλα, εξηγώντας ότι κι εμείς οι ίδιοι δεν κατανοούσαμε τον θησαυρό που είχαμε για να τον αναδείξουμε καταλλήλως. «Όταν υπάρχει μουσειοπαιδαγωγική δράση με ζωγραφική και με άλλες ασχολίες, πάντα μένει κάτι περισσότερο στον επισκέπτη», προσθέτει ο κ. Παπαγεωργίου. Επίσης η κ. Σαμπανίκου επισημαίνει ότι πλέον και οι φοιτητές επιδιώκουν να κάνουν την πρακτική τους στο Μουσείο.

Σήμερα η ημερίδα για τη Μοντέρνα Τέχνη στο Μουσείο Τεριάντ

Η  ημερίδα που διοργανώνει το Mουσείο Teriade, σήμερα, Σάββατο στις 18.30, με ομιλητές/τριες τους/τις Γιάννη Κολοκοτρώνη (Καθηγητή ΔΠΘ), Ντένη Ζαχαρόπουλο (Διευθυντή Πινακοθήκης Δήμου Αθηναίων), Εύα Κέκου (Επιμελήτρια Εκθέσεων) και Hans Herloff Grelland (Καθηγητή Πανεπιστημίου Agder) έχει τίτλο «Ο Μοντερνισμός σήμερα: Ανάπτυξη και πρόσληψη της νεωτερικότητας στην τέχνη. Ο καλλιτέχνης, ο θεωρητικός, ο επιμελητής και το κοινό. Σύγχρονες θεωρήσεις»

Η πρόσληψη του Μοντερνισμού από το κοινό είναι ένα ζήτημα που εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα απασχολεί την έρευνα στην ιστορία της τέχνης. Τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης, παρόλο που επίσημα κατοχύρωσαν τη θέση τους μέσα από μια ακολουθία από «-ισμούς» στο πρώτο μισό του 20^ου αιώνα, εκφράστηκαν κυρίως αφαιρετικά, όπως διαφαίνεται και από τις θέσεις που διατύπωσαν μέσω κειμένων και μανιφέστων. Κατά συνέπεια δεν έγιναν ευρέως κατανοητά από το «μέσο» κοινό, παρά μόνο ως ένα «ιδιότροπο» στυλιζάρισμα της όρασης που περιφρονούσε τις καλλιτεχνικές παραδόσεις και καταργούσε τους κανόνες, με στόχο την πρόκληση ως προβολή. Αν και αυτό μπορεί να είναι μέρος της αλήθειας, η ουσία των μανιφέστων και οι ιδεολογικές παράμετροι στο πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο της πρώτης πεντηκονταετίας του 20^ου αιώνα, αποτελούν, ακόμη και σήμερα, έναν άγνωστο κόσμο για τους μη «ειδικούς». Ποιες πολιτικές συνθήκες επέβαλαν την αποστασιοποίηση του κοινού από τη μοντέρνα τέχνη; Πόσο βαρύνουν, μεταξύ άλλων και εσωτερικοί παράγοντες που αφορούν στάσεις προσωπικοτήτων που επηρέασαν τη δράση και την επικοινωνία των κινημάτων; Πώς συντελέστηκε η αποστασιοποίηση του κοινού στις ευρωπαϊκές χώρες; Ποια νοήματα έφτασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πόσο διαφορετικό πλαίσιο; Πώς, συντελέστηκε η απόλυτη αποστασιοποίηση, έως και σήμερα, του «μέσου»  ελληνικού κοινού; Τέλος, πώς ο Μεταμοντερνισμός είδε το Μοντερνισμό και ποιες είναι οι σύγχρονες θεωρήσεις;